ရုရှားလေကြောင်း ကာကွယ်ရေးစနစ်က ပစ်ချခဲ့တယ်လို့ Reuters သတင်းဌာနက တွေ့ရှိချက်တွေအရ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ကာဇက်စတန်မှာ ပျက်ကျခဲ့တဲ့ အာဇာဘိုင်ဂျန်လေကြောင်းလိုင်း လေယာဉ်မှာ လူ ၃၈ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။
လေယာဉ်ပျက်ကျမှု စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အာဇာဘိုင်ဂျန်က သတင်းရင်းမြစ်လေးခုရဲ့ ပြောကြားချက်ကို ကိုးကားပြီး ရေးသားထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက လေယာဉ်ဟာ ရုရှား Pantsir-S လေကြောင်း ကာကွယ်ရေးစနစ်က ထိမှန်ခဲ့တယ်လို့ ကြိုတင်ရလဒ်တွေက ပြသတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ Grozny ကို ဆင်းသက်ဖို့ ချဉ်းကပ်လာစဉ်မှာ လေကြောင်း စစ်ရေး နည်းပညာစနစ်တွေက ဆက်သွယ်ရေးကို ပိတ်ပင်ခဲ့တယ်လို့ Reuters က ဖော်ပြပါတယ်။
“ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်တယ်လို့ ဘယ်သူမှ မဆိုပါဘူး” လို့ သတင်းရင်းမြစ်က Reuters ကို ပြောပါတယ်။ “ ဒါပေမဲ့ ဖြစ်ပျက်ခဲ့တဲ့ အချက်အလက်တွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရင်တော့ ဘာကူက ရုရှားဘက်က အာဇာဘိုင်ဂျန် လေယာဉ်ကို ပစ်ချခဲ့တယ်ဆိုတာ ၀န်ခံဖို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။”
အာဇာဘိုင်ဂျန်လေကြောင်းလိုင်း လေယာဉ်ဟာ ကာဇက်စတန် Aktau မြို့နားမှာ ပျက်ကျခဲ့ပြီး လူအများအပြား သေဆုံးခဲ့တဲ့အပြင် တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ကာဇက်စတန်ကလည်း တိတ်တဆိတ် နေခဲ့ပါတယ်။
ယူကရိန်း လုံခြုံရေး တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ခရစ္စမတ်နေ့မှာ လူ ၃၈ ဦး သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ လေယာဉ်ပျက်ကျမှုအတွက် ရုရှား လေကြောင်း ကာကွယ်ရေး ပစ်ခတ်မှုကို တာဝန်ပေးခဲ့ပါတယ်။
ကာဇက်စတန် အာဏာပိုင်တွေအဆိုအရ အာဇာဘိုင်ဂျန်ကနေ ရုရှားကို ပျံသန်းနေတဲ့ Embraer 190 လေယာဉ်မှာ ခရီးသည် ၆၂ ဦးနဲ့ လေယာဉ်အမှုထမ်း ၅ ဦး ပါရှိပါတယ်။ လေယာဉ်ဟာ သတ်မှတ်ထားတဲ့ လမ်းကြောင်းကနေ ရာပေါင်းများစွာ ကွေ့ပြီး ကက်စပီယန်ပင်လယ်ရဲ့ အရှေ့ဘက်ကမ်းမှာ ပျက်ကျခဲ့ပါတယ်။ လူ ၂၉ ဦး ကျန်ရစ်ခဲ့ပါတယ်။
လေယာဉ်ပျက်ကျမှု ဗီဒီယိုမှာ လေယာဉ်ဟာ လျင်မြန်စွာ ကျဆင်းလာပြီး ကမ်းခြေမှာ တိုက်မိပြီး မီးလောင်ကျွမ်းကာ ထူထပ်တဲ့ အနက်ရောင် လောင်စာမီးတွေ ထွက်ပေါ်ခဲ့တယ်လို့ Reuters က ဖော်ပြပါတယ်။
လေယာဉ်က ဘာကြောင့် ပင်လယ်ကို ဖြတ်ကျော်ခဲ့ရတယ်ဆိုတာ အာဏာပိုင်တွေက ချက်ချင်း ရှင်းပြခြင်း မရှိပေမယ့် ရုရှားတောင်ပိုင်းကို ဒရုန်းတွေ တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ ဒရုန်းလှုပ်ရှားမှုကြောင့် ဒေသအတွင်းက လေဆိပ်တွေ ပိတ်ထားခဲ့ရတာ ရှိပြီး လေယာဉ်ရဲ့ ပျံသန်းရမယ့် လမ်းကြောင်းအနီးဆုံး ရုရှားလေဆိပ်ကို ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ နံနက်မှာ ပိတ်ထားခဲ့ပါတယ်။
ကြာသပတေးနေ့မှာ ကရင်မ်လင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Dmitry Peskov က လေယာဉ်ပျက်ကျမှု အကြောင်းရင်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေဆဲ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ စုံစမ်းစစ်ဆေးသူတွေက ပြီးမြောက်တဲ့အထိ ယူဆချက်တွေ ချမှတ်တာ မှားယွင်းမယ်လို့ Associated Press က ဖော်ပြပါတယ်။
ကာဇက်စတန် လွှတ်တော် ဥက္ကဌ Maulen Ashimbayev ကလည်း လေယာဉ်အပိုင်းအစတွေရဲ့ ပုံတွေကို အခြေခံပြီး စနစ်တကျ ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်တာကို သတိပေးခဲ့ပြီး လေကြောင်းကာကွယ်ရေး ပစ်ခတ်မှုဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေဟာ အခြေအမြစ်မရှိဘဲ “ မသမာတဲ့” လုပ်ရပ်ဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
နဲ့ အာဇာဘိုင်ဂျန်ကလည်း လေယာဉ်ပျက်ကျမှု အကြောင်းရင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်မပေးခဲ့ဘဲ AP အရ ဖြေရှင်းချက်တွေအတွက် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေကို စောင့်ကြည့်နေကြပါတယ်။
ယခင်က ယူကရိန်း လုံခြုံရေး တာဝန်ရှိသူ Andriy Kovalenko က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က X ပေါ်မှာ လေယာဉ်ပျက်ကျမှုအတွက် “ ရုရှား လေကြောင်း ကာကွယ်ရေးစနစ်” ကို တရားခံအဖြစ် စွပ်စွဲခဲ့ပါတယ်။
“ ဒါပေမဲ့ ဒါကို ၀န်ခံတာက လူတိုင်းအတွက် အဆင်မပြေတဲ့အတွက် လေယာဉ်အပိုင်းအစ ကျန်တဲ့ အပေါက်တွေကိုပါ ဖုံးဖိတ်ဖို့ ကြိုးစားမှာ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ Kovalenko က တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
Osprey Flight Solutions လေကြောင်း လုံခြုံရေး ကုမ္ပဏီကလည်း ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ညပိုင်းမှာ လေယာဉ်ဟာ “ ရုရှား စစ်တပ် လေကြောင်း ကာကွယ်ရေးစနစ်က ပစ်ချခံရဖို့ များတယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။
“ လေယာဉ်ပျက်ကျမှု ဗီဒီယိုနဲ့ ရုရှားတောင်အနောက်ပိုင်း လေကြောင်း လုံခြုံရေး ပတ်ဝန်းကျင် အခြေအနေတွေက လေယာဉ်ဟာ တစ်မျိုးမျိုးသော လေကြောင်း တိုက်ခိုက်ရေး ပစ်ခတ်မှု ခံရတယ်ဆိုတဲ့ အလားအလာကို ညွှန်ပြပါတယ်” လို့ Osprey ရဲ့ အကြီးတန်း ထောက်လှမ်းရေး တာဝန်ခံ Matt Borie က တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုမှာ ပြောပါတယ်။
ရုရှား လေကြောင်း စောင့်ကြည့်ရေး အဖွဲ့က တော့ ငှက်တိုက်မိလို့ ဖြစ်နိုင်တဲ့ အရေးပေါ် အခြေအနေ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
ကရင်မ်လင်က မှတ်ချက်ပေးဖို့ တောင်းဆိုမှုကို ချက်ချင်း တုံ့ပြန်ခြင်း မရှိပါဘူး။
အာဇာဘိုင်ဂျန်က လေယာဉ်ပျက်ကျမှုမှာ သေဆုံးခဲ့တဲ့ လူ ၃၈ ဦးအတွက် ကြာသပတေးနေ့မှာ အမျိုးသား သနားကြင်နာမှုနေ့ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ တိုင်းပြည်တစ်ဝှမ်းမှာ နိုင်ငံတော်အလံတွေ ချခဲ့ပြီး နေ့လည် ၁၂ နာရီမှာ ယာဉ်အသွားအလာတွေ ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး သင်္ဘောနဲ့ ရထားတွေက အမျိုးသား တိတ်ဆိတ်စွာ သတိရခြင်း အချိန်ကို သတင်းပေးခဲ့ပါတယ်လို့ AP က ဖော်ပြပါတယ်။
“ Embraer-190 လေယာဉ် ပျက်ကျမှုမှာ ကျွန်တော်တို့ ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ ချစ်ခင်ရတဲ့ လူတွေကို ကျွန်တော်တို့ ဘယ်တော့မှ မမေ့ပါဘူး” လို့ အာဇာဘိုင်ဂျန်လေကြောင်းလိုင်းက ကြာသပတေးနေ့က ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြောပါတယ်။ “ ဒီဆုံးရှုံးမှုက တစ်ခုလုံးရဲ့ နှလုံးသားထဲမှာ နက်နဲတဲ့ ဒဏ်ရာ ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ပိုပြီး သနားကြင်နာပြီး ချိတ်ဆက်ဖို့ သတိပေးချက် ဖြစ်ပါတယ်။”
“ နာကြည်းစွာ သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ သူတွေရဲ့ วิญญาณတွေ ငြိမ်းချမ်းစွာ အနားယူနိုင်ပါစေ၊ သူတို့ရဲ့ အမှတ်ရစရာတွေ ထာဝရ ရှင်သန်နေပါစေ။”