အမေရိကန်ရဲ့ ယီမင်နိုင်ငံ ဟူသီ သူပုန်တွေကို တိုက်ခိုက်မှုအပြီးမှာ အထွေထွေမှူးတစ်ဦးက ခြိမ်းခြောက်မှုတွေကို “ပြတ်ပြတ်သားသားနဲ့ အဖျက်စွမ်းအားနဲ့” တုံ့ပြန်မယ်လို့ ကတိပြုပြီးနောက်ပိုင်း ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးက အီရန်ဟာ ၎င်းရဲ့ “ထိခိုက်ထားတဲ့ ဟန့်တားမှု” ကို အားဖြည့်ဖို့ ကြိုးစားနေတယ်လို့ Digital ကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အီရန် အစ္စလာမ္မစ် တော်လှန်ရေး အစောင့်တပ်ဖွဲ့ရဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ် ဟိုစိန် ဆလာမီက ရိုက်တာသတင်းဌာနရဲ့ အဆိုအရ တီဟီရန်ရဲ့ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတဲ့ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းကို သမ္မတနိုင်ငံရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုအပြီးမှာ “ရန်သူတွေအနေနဲ့ ၎င်းတို့ရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေကို လုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင် အီရန်က ပြတ်ပြတ်သားသားနဲ့ အဖျက်စွမ်းအားနဲ့ တုံ့ပြန်မယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ သတိပေးပါတယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဆလာမီက အီရန်ဟာ အမေရိကန်ရေတပ်သင်္ဘောတွေနဲ့ ပင်လယ်နီအတွင်းက ကုန်သွယ်ရေး သင်္ဘောတွေကို ဟူသီတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုမှာ ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်း မရှိဘူးလို့လည်း Associated Press က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
Foundation for Defense of Democracies ရဲ့ အီရန်အစီအစဉ်ရဲ့ ဒါရိုက်တာ Behnam Ben Taleblu က အင်္ဂါနေ့မှာ Digital ကို ပြောကြားရာမှာ “တီဟီရန်ရဲ့ ကြိမ်းမောင်းသံဟာ ၎င်းရဲ့ ထိခိုက်ထားတဲ့ ဟန့်တားမှုကို အားဖြည့်ဖို့နဲ့ အာဏာရှင်စနစ် အားအနည်းဆုံးအချိန်မှာ သမ္မတ Trump ကို အီရန်နဲ့ ၎င်းရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေကြားက အစက်အပြောက်တွေကို ချိတ်ဆက်မှုဖြတ်တောက်ဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“အာဏာရှင်စနစ်ရဲ့ အားနည်းချက်ကို တိုင်းတာတဲ့အနေနဲ့ တီဟီရန်ဟာ ဟူသီတွေကို ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာ နိုင်ငံတော်အဆင့် စစ်ရေးစွမ်းရည်တွေနဲ့ တည်ဆောက်ထားသော်လည်း ၎င်းတို့နဲ့ ဆက်ဆံရေးကို လျှော့ချဖို့လည်း ကြိုးစားနေပါတယ်” လို့ သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“ဟူသီတွေ ပစ်ခတ်တဲ့ ကျည်ဆန်တိုင်းကို အခုအချိန်ကစပြီး အီရန်ရဲ့ လက်နက်တွေနဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုက ပစ်ခတ်တဲ့ ကျည်ဆန်လို့ သဘောထားမှတ်ယူမှာဖြစ်ပြီး အီရန်က တာဝန်ယူရမှာဖြစ်ကာ အကျိုးဆက်တွေကို ခံစားရမှာဖြစ်ပြီး အဲဒီအကျိုးဆက်တွေက ဆိုးရွားမှာဖြစ်တယ်” လို့ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
“ဘယ်သူ့ကိုမှ မလှည့်စားပါစေနဲ့။ ယီမင်လူမျိုးတွေ မုန်းတီးတဲ့ ယီမင်မှာ အခြေစိုက်တဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ လူဆိုးဂိုဏ်းနဲ့ အနိုင်ကျင့်သူတွေဖြစ်တဲ့ ဟူသီတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှု ရာပေါင်းများစွာဟာ အီရန်က ထွက်ပေါ်လာပြီး အီရန်က ဖန်တီးထားတာဖြစ်တယ်” လို့ Trump က Truth Social မှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ “‘ဟူသီ’ တွေရဲ့ နောက်ထပ် တိုက်ခိုက်မှု ဒါမှမဟုတ် လက်တုံ့ပြန်မှုတွေကို ကြီးမားတဲ့ အင်အားနဲ့ တုံ့ပြန်မှာဖြစ်ပြီး အဲဒီအင်အားက အဲဒီမှာ ရပ်တန့်မယ်ဆိုတဲ့ အာမခံချက်မရှိပါဘူး။
“အီရန်ဟာ ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်မှုလွတ်သွားတဲ့ အတ္တလွတ်လွတ်လပ်လပ် အကြမ်းဖက်သမားတွေရဲ့ ‘အပြစ်မဲ့သားကောင်’ အဖြစ် သရုပ်ဆောင်နေပေမယ့် ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်မှု မလွတ်သွားပါဘူး” လို့ သူက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ “သူတို့က လှုပ်ရှားမှုတိုင်းကို ညွှန်ကြားနေပြီး လက်နက်တွေ ပေးနေကာ ငွေကြေးနဲ့ အလွန်ခေတ်မီတဲ့ စစ်ရေးပစ္စည်းတွေနဲ့ ထောက်ပံ့ပေးနေပြီး ‘ထောက်လှမ်းရေး’ လို့ခေါ်တဲ့အရာတွေတောင် ပေးနေပါတယ်။”
အမေရိကန် ဗဟို အမိန့်ပေးမှုက စနေနေ့မှာ “အမေရိကန် အကျိုးစီးပွားတွေကို ကာကွယ်ဖို့၊ ရန်သူတွေကို ဟန့်တားဖို့နဲ့ လွတ်လပ်စွာ သွားလာမှုကို ပြန်လည်ရရှိဖို့အတွက် အီရန်ရဲ့ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတဲ့ ဟူသီပစ်မှတ်တွေကို ယီမင်တစ်ဝန်းမှာ တိကျစွာ တိုက်ခိုက်တဲ့ စစ်ဆင်ရေးတွေကို စတင်ခဲ့ပါတယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Trump က စနေနေ့မှာ Truth Social မှာ “ကျွန်တော်ဟာ ယီမင်မှာရှိတဲ့ ဟူသီ အကြမ်းဖက်သမားတွေကို ပြတ်ပြတ်သားသားနဲ့ အားကောင်းတဲ့ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု စတင်ဖို့ အမေရိကန်စစ်တပ်ကို ညွှန်ကြားခဲ့ပါတယ်” လို့ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
“အမေရိကန်အလံပါတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးသင်္ဘောတစ်စင်းဟာ ဆူးအက်တူးမြောင်း၊ ပင်လယ်နီ ဒါမှမဟုတ် အေဒင်ပင်လယ်ကွေ့ကို ဘေးကင်းစွာ ဖြတ်သန်းသွားတာ တစ်နှစ်ကျော်ကြာပါပြီ” လို့ Trump က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ “လွန်ခဲ့တဲ့ လေးလက ပင်လယ်နီကို ဖြတ်သန်းသွားတဲ့ နောက်ဆုံး အမေရိကန်စစ်သင်္ဘောဟာ ဟူသီတွေရဲ့ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ တိုက်ခိုက်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပါတယ်။”
’ Taylor Penley, Andrea Margolis နဲ့ Lucas Y. Tomlinson တို့က ဒီအစီရင်ခံစာမှာ ပါဝင်ကူညီခဲ့ကြပါတယ်။