မိုဇမ်ဘစ်တွင် အိုင်အက်စ် (ISIS) တပ်ဖွဲ့ဝင်များက ခရစ်ယာန်များကို ခေါင်းဖြတ်သတ်၊ ဘုရားရှိခိုးကျောင်းနှင့် နေအိမ်များ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး ‘တိတ်ဆိတ်သော လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု’ဟု ဖော်ပြ

(SeaPRwire) –   နိုင်ငံတကာ လေ့လာသူများက အာဖရိက အလယ်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းတို့တွင် ခရစ်ယာန်များကို ခေါင်းဖြတ်သတ်ဖြတ်ကာ ဘုရားကျောင်းများနှင့် နေအိမ်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးနေကြောင်း သတင်းပို့နေကြပြီး အပြင်းထန်ဆုံး တိုက်ခိုက်မှုအချို့မှာ မိုဇမ်ဘစ်နိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေကြောင်း သိရသည်။

ဝါရှင်တန်ဒီစီအခြေစိုက် အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး သုတေသန အကျိုးအမြတ်မယူသော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် Middle East Media Research Institute (MEMRI) က ခရစ်ယာန်များအပေါ် ဖြစ်ပွားနေသော “ တိတ်ဆိတ်သော လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု” ဟု ၎င်းတို့ ဖော်ပြသည့် အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်နေသည်။

MEMRI ၏ အဆိုအရ Islamic State Mozambique Province (ISMP) သည် မကြာသေးမီက Cabo Delgado ပြည်နယ်၊ Chiure ခရိုင်ရှိ “ ခရစ်ယာန်ကျေးရွာများ” အပေါ် တိုက်ခိုက်မှု လေးကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ကြွားလုံးထုတ်ထားသည့် ဓာတ်ပုံ ၂၀ ပုံကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

MEMRI က ထိုဓာတ်ပုံများတွင် ISIS တပ်ဖွဲ့ဝင်များက ကျေးရွာများကို ဝင်ရောက်စီးနင်းကာ ဘုရားကျောင်းတစ်ကျောင်းနှင့် နေအိမ်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးနေသည်ကို ပြသထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုပုံများက ဂျီဟတ်ဝါဒီများက “ ဘာသာမဲ့ စစ်အဖွဲ့များ” ဟု သတ်မှတ်ထားသူ တစ်ဦးနှင့် ခရစ်ယာန် အရပ်သားနှစ်ဦးတို့ကို ခေါင်းဖြတ်သတ်ဖြတ်မှုများကိုလည်း သရုပ်ဖော်ထားသည်ဟု ဆိုသည်။ အကြမ်းဖက် ဂျီဟတ်အဖွဲ့များသည် ထိုသတ်ဖြတ်မှုများကို ပျော်ရွှင်စွာ ကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့သော “ ဘာသာမဲ့ စစ်အဖွဲ့များ” ဟု ခေါ်ဆိုသည့် အဖွဲ့ဝင် အများအပြား၏ ရုပ်အလောင်းများကိုလည်း ဓာတ်ပုံများတွင် ပြသထားကြောင်း အဆိုပါအဖွဲ့အစည်း၏ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာချက်အရ သိရသည်။

“ ယနေ့ အာဖရိကမှာ ကျွန်တော်တို့ တွေ့မြင်နေရတာကတော့ တိတ်ဆိတ်တဲ့ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ဒါမှမဟုတ် တိတ်ဆိတ်၊ ရက်စက်၊ ကြမ်းတမ်းတဲ့ စစ်ပွဲတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစစ်ပွဲက ကွယ်ဝှက်ပြီး ဖြစ်ပွားနေတာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းကလည်း မကြာခဏဆိုသလို လျစ်လျူရှုထားတတ်ပါတယ်” ဟု MEMRI ၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ Alberto Miguel Fernandez က Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ ဂျီဟတ်အဖွဲ့တွေဟာ အာဖရိကမှာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၊ နှစ်နိုင်ငံတင်မကဘဲ နိုင်ငံပေါင်းများစွာကို သိမ်းပိုက်နိုင်တဲ့ အနေအထားမှာ ရှိနေတာ – နိုင်ငံတစ်ခုလုံး ဒါမှမဟုတ် နိုင်ငံပေါင်းများစွာရဲ့ အများစုကို သိမ်းပိုက်နိုင်တာဟာ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်” ဟု အမေရိကန် သံတမန်ဟောင်း Fernandez က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ဒါဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက် အလွန်အန္တရာယ်ရှိသလို အဲဒီမှာရှိတဲ့ ခရစ်ယာန်တွေ၊ မွတ်ဆလင်တွေ ဒါမှမဟုတ် ဘယ်သူတွေပဲဖြစ်ဖြစ် ဆင်းရဲတဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ လုံခြုံရေးအတွက်လည်း အန္တရာယ်ကြီးပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

Islamic State Central Africa Province (ISCAP) ကလည်း မကြာသေးမီက ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ Ituri ပြည်နယ်ရှိ Komanda ခရစ်ယာန်ကျေးရွာအား ဇူလိုင်လ ၂၇ ရက်နေ့က တိုက်ခိုက်မှု မှတ်တမ်းတင်ထားသော ဓာတ်ပုံများစွာကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ Islamic State နှင့် ဆက်နွှယ်သော စစ်သားများက ကက်သလစ်ဘုရားကျောင်းတစ်ကျောင်းသို့ သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ပြီး နေအိမ်များ၊ ဆိုင်များ၊ ယာဉ်များနှင့် ပစ္စည်းများကို မီးရှို့ခဲ့သည်။ MEMRI ၏ အဆိုအရ အနည်းဆုံး လူ ၄၅ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ ထိုဓာတ်ပုံများတွင် မီးလောင်နေသော အဆောက်အဦများနှင့် ခရစ်ယာန်များ၏ ရုပ်အလောင်းများကို ပြသထားသည်။

Fernandez က ဤဂျီဟတ်အဖွဲ့များ၏ ရည်မှန်းချက်မှာ ဘေးကင်းရာ နေရာများမှ ဆင်းသက်လာချိန်တွင် မွတ်ဆလင်များအား “ ‘ငါတို့နဲ့ ပူးပေါင်းမလား ဒါမှမဟုတ် မင်းလည်း အသတ်ခံရပြီး ဖျက်ဆီးခံရမလား’ ဆိုတဲ့ ရွေးချယ်ခွင့် ပေးထားခြင်းဖြစ်တယ်” ဟု Digital သို့ ရှင်းပြခဲ့သည်။

“ ခရစ်ယာန်တွေကိုတော့ ပူးပေါင်းဖို့ တောင်းဆိုမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု Fernandez က Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ခရစ်ယာန်တွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး ဖျက်ဆီးပစ်မှာပါ” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

မိုဇမ်ဘစ်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်း Cabo Delgado ပြည်နယ်ရှိ သူပုန်များ၏ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ပြီးခဲ့သည့်လက ရှစ်ရက်အတွင်း လူပေါင်း ၄၆,၀၀၀ ကျော် နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရကြောင်း လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးအေဂျင်စီက တနင်္လာနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရသူများ၏ ၆၀% နီးပါးသည် ကလေးသူငယ်များဖြစ်ကြောင်း International Organization for Migration က ပြောကြားခဲ့သည်။

သီးခြားအစီရင်ခံစာတစ်ခုတွင် ကုလသမဂ္ဂ (U.N.) ၏ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာရုံးက Cabo Delgado ရှိ ခရိုင်သုံးခုတွင် ဇူလိုင် ၂၀ မှ ဇူလိုင် ၂၈ ကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သော တိုက်ခိုက်မှုလှိုင်းကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာမှုများ အများအပြား တိုးတက်လာခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

United Nations က တိုက်ခိုက်မှုများကို ရည်ညွှန်းဖော်ပြသော်လည်း ၎င်း၏ အစီရင်ခံစာများတွင် သေဆုံးမှုအသေးစိတ် သို့မဟုတ် ပစ်မှတ်များကို သတ်မှတ်ဖော်ပြထားခြင်း မရှိပေ။ ထိုကာလအတွင်း Cabo Delgado ပြည်နယ်ရှိ ခရစ်ယာန် အနည်းဆုံး ကိုးဦးသည် အစ္စလာမ်သူပုန်များ၏ သီးခြားတိုက်ခိုက်မှုများတွင် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း သတင်းများက ဆိုသည်။

“ ကျွန်တော်ကတော့ ကုလသမဂ္ဂကို ယေဘုယျအားဖြင့် ကြိုက်နှစ်သက်သူ မဟုတ်ပါဘူး၊ ဒါပေမဲ့ သူတို့လုပ်နေတာက အနိမ့်ဆုံး ဘုံပွားသဘောပဲလို့ ထင်ပါတယ်” ဟု Fernandez က Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ “ အဲလိုမျိုး မရေရာအောင် လုပ်ဖို့က လွယ်ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ်တွေထဲက အဆိုးဆုံး အချို့ဟာ ခရစ်ယာန်ဆန့်ကျင်ရေး အမုန်းတရား၊ ခရစ်ယာန်တွေကို မုန်းတီးမှု၊ ဘာသာရေးအခြေခံ ခရစ်ယာန်မုန်းတီးမှုတွေကြောင့် ဖြစ်နေတာကို ကုလသမဂ္ဂ (UN) က များသောအားဖြင့် ပြောလေ့မရှိပါဘူး” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

MEMRI ၏ အဆိုအရ Islamic State Mozambique မှ တိုက်ခိုက်ရေးသမားများသည် ဇူလိုင်လ ၂၂ ရက်နေ့တွင် မိုဇမ်ဘစ်နိုင်ငံ Cabo Delgado ပြည်နယ်၊ Ancuabe ခရိုင်ရှိ Natocua ကျေးရွာမှ ခရစ်ယာန်ခြောက်ဦးကို ဖမ်းဆီးပြီး ခေါင်းဖြတ်သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

နိုင်ငံတကာ ခရစ်ယာန်ပရဟိတအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် Barnabas Aid က ဇူလိုင်လ ၂၄ နှင့် ၂၅ ရက်နေ့များက Chiure ခရိုင်တွင် ခရစ်ယာန်သုံးဦး ထပ်မံ အသတ်ခံခဲ့ရကြောင်း Terrorism Research & Analysis Consortium ၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်ကို ထောက်ပြခဲ့သည်။

ထိုတောင်အာဖရိကနိုင်ငံသည် မြောက်ပိုင်းတွင် အနည်းဆုံး ရှစ်နှစ်ကြာ သူပုန်ထမှုကို တိုက်ခိုက်နေခဲ့သည်။ ရဝမ်ဒါစစ်သားများကို မိုဇမ်ဘစ်အား ကူညီတိုက်ခိုက်ရန် စေလွှတ်ထားသည်။

ဂျီဟတ်အဖွဲ့များသည် ရွာသားများကို ခေါင်းဖြတ်သတ်ဖြတ်ခြင်းနှင့် ကလေးများကို အလုပ်သမား သို့မဟုတ် ကလေးစစ်သားအဖြစ် အသုံးပြုရန် ပြန်ပေးဆွဲခြင်းတို့ဖြင့် စွပ်စွဲခံထားရသည်။ ကုလသမဂ္ဂ (U.N.) က ထိုအကြမ်းဖက်မှုများ၊ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော မိုးခေါင်ရေရှားမှုနှင့် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းများ၏ သက်ရောက်မှုများကြောင့် မိုဇမ်ဘစ်မြောက်ပိုင်းတွင် လူပေါင်း ၁ သန်းကျော် နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရသည်ဟု ခန့်မှန်းသည်။

Fernandez က Trump အစိုးရသည် “ ဂျီဟတ် အကြမ်းဖက်ဝါဒနှင့် ပတ်သက်လာလျှင် ခိုင်မာပြတ်သားပြီး အားကောင်းခဲ့သည်” ဟု ခံစားရကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည် — သို့သော် အာဖရိကတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေများသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက များသောအားဖြင့် အာရုံစိုက်မှု မရရှိခဲ့ပေ။ ၎င်းက Trump ၏ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုအနေဖြင့် အမေရိကန်က ရဝမ်ဒါနှင့် ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို ကြားခံလုပ်ဆောင်ပေးခဲ့ပုံသည် လုံခြုံရေး ဟာကွက်များနှင့် အစိုးရမထိန်းချုပ်နိုင်သော နေရာများကို အခွင့်ကောင်းယူကာ ၎င်းတို့၏ ထိန်းချုပ်မှုကို ချဲ့ထွင်နေသော ဂျီဟတ်အဖွဲ့များကို ထိန်းချုပ်နိုင်ပုံကို ထောက်ပြခဲ့သည်။

Fernandez က ဂျီဟတ်ဝါဒ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် ပတ်သက်၍လည်း သတိပေးခဲ့သည်။ Trump ၏ ပထမအစိုးရလက်ထက်တွင် Islamic State ကို အရှေ့အလယ်ပိုင်း၌ “ အလွန်အင်အားကြီးမားစွာ အနိုင်ယူ” ပြီးနောက် ၎င်း၏ဌာနခွဲများသည် ယခုအခါ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ချဲ့ထွင်ရန် အားနည်းသော နယ်မြေများကို ရှာဖွေနေကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ ဒါက Whack-A-Mole အခြေအနေနဲ့ ဆင်တူပါတယ်” ဟု Fernandez က ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းက Islamic State သည် မကြာသေးမီက United Kingdom အရွယ်ရှိ အယောင်ဆောင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို ထိန်းချုပ်ထားခဲ့ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့သည်။ “ ကျွန်တော်တို့ မြင်တွေ့ဖို့ လိုအပ်တာကတော့ သူတို့ကို အာဖရိကမှာ အပြီးအပိုင် အနိုင်ယူဖို့ပါပဲ။ အဲဒီအခါမှာ ဘေးထိုင်ကြည့်သူတွေ ဒါမှမဟုတ် ခုခံကာကွယ်နေသူတွေက ‘ဒီလူတွေမှာ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်ရဲ့ အမိန့်၊ ဘုရားသခင်ရဲ့ အမိန့် မရှိဘူးဆိုတာ ထင်ရှားပါတယ်။ သူတို့ဟာ ရှုံးနိမ့်သူတွေ၊ သူတို့ရှုံးသွားပြီ’ လို့ ပြောကြပါလိမ့်မယ်။ ဒါက ကျွန်တော်တို့ လိုအပ်တာပါ” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

Doctors Without Borders က Chiure ခရိုင်ရှိ စခန်းများတွင် လက်ရှိနေထိုင်နေကြသော မကြာသေးမီက နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရသူ ထောင်ပေါင်းများစွာကို ကူညီရန် အရေးပေါ် တုံ့ပြန်မှုကို စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Cabo Delgado တွင် ပင်လယ်ကမ်းလွန် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ အများအပြားရှိပြီး သူပုန်ထမှုကြောင့် ပြင်သစ်ကုမ္ပဏီ TotalEnergies ၏ ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၂၀ တန်ဖိုးရှိ ထုတ်ယူရေးစီမံကိန်းကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ရပ်ဆိုင်းခဲ့ရသည်။

ထိုအတောအတွင်း ကွန်ဂိုစစ်တပ်က ပြီးခဲ့သည့်လက ပဋိပက္ခဒဏ်ခံရသော ဒေသရှိ Komanda ကျေးရွာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တိုက်ခိုက်မှုများကို Islamic State က ထောက်ခံအားပေးသော Allied Democratic Force က လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုအဖွဲ့သည် ကွန်ဂိုအရှေ့ပိုင်းနှင့် ယူဂန်ဒါနယ်စပ်ရှိ ရွာသားများကို အများစု ပစ်မှတ်ထားခဲ့သည်။ ADF ခေါင်းဆောင်များသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် Islamic State အား သစ္စာခံခဲ့ကြပြီး ယူဂန်ဒါတွင် အစ္စလာမ်မစ် ကေလစ်ဖိတ်နိုင်ငံ ထူထောင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။