ထရမ့်သည် တရုတ်၊ ရုရှားနှင့် အစ္စလာမ္မစ် အကြမ်းဖက်သမားများကို တန်ပြန်ရန် အာဖရိကတွင် ရဲရဲဝံ့ဝံ့ လှုပ်ရှားမှုတစ်ရပ်ကို စဉ်းစားနေပါသလား။

(SeaPRwire) –   သမ္မတသည် အာဖရိကတွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအား စစ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးအခြေစိုက်ရာအသစ်တစ်ခု ရရှိစေမည့်၊ တရုတ်နှင့် ရုရှားကို ထိန်းချုပ်မည့်၊ ဒေသတွင်းရှိ အစ္စလာမ္မစ် အကြမ်းဖက်သမားများကို တိုက်ခိုက်မည့် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုကို လုပ်ဆောင်နေကြောင်း သတင်းများထွက်ပေါ်နေသည်။ ယခုအခါ ထိပ်တန်းအမတ်တစ်ဦးက Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်မှာ ဤပန်းတိုင်ကို သီးခြားခွဲထွက်နေသော Somaliland ကို လွတ်လပ်သောနိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခြင်းဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ကြောင်း ဖြစ်သည်။

အေဒင်ပင်လယ်ကွေ့၏ တောင်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းပေါ်ရှိ Somaliland သည် ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် ဆိုမာလီယာမှ ခွဲထွက်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏အစိုးရသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအား ပင်လယ်နီဝသို့ နီးကပ်စွာတည်ရှိပြီး ယီမင်နှင့် Houthis များ၏ တည့်တည့်တွင် တည်ရှိသည့် လေကြောင်းနှင့် ရေကြောင်းအခြေစိုက်စခန်းအသစ်တစ်ခု ကမ်းလှမ်းနေသည်ဟု ဆိုသည်။ အကယ်၍ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ၎င်းကို တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုပါက ကမ္ဘာ့ကွန်တိန်နာသင်္ဘောသွားလာမှု၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် Suez Canal သို့ သို့မဟုတ် Suez Canal မှ ၎င်း၏ရေပိုင်နက်များမှတစ်ဆင့် ဖြတ်သန်းသွားလာသည်ဟု သိရသည်။

သြဂုတ်လ ၈ ရက်နေ့ Oval Office တွင် ထရမ့်ပ်က Somaliland ကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းနှင့် ဂါဇာဒေသခံများကို ထိုနေရာတွင် ပြန်လည်နေရာချထားရေးဖြစ်နိုင်ခြေအကြောင်း မေးမြန်းသောအခါ “ ကျွန်တော်တို့ အဲဒါကို အခုပဲ လေ့လာနေပါတယ်၊” ဟု သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့ပြီး “ ကျွန်တော်တို့ အခု Somaliland အပေါ်မှာ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်” ဟု ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

အာဖရိကဆိုင်ရာ အထက်လွှတ်တော် နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး ကော်မတီခွဲ၏ ဥက္ကဋ္ဌ က Digital သို့ “ ဤအစိုးရသက်တမ်းအတွင်း သမ္မတထရမ့်ပ်သည် Somaliland ကို အသိအမှတ်ပြုရန် အမှန်တကယ် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ခရုဇ်က ထပ်လောင်းပြောကြားသည်မှာ “ သမ္မတထရမ့်ပ်သည် အမေရိကန် အမျိုးသားလုံခြုံရေးတွင် ရှင်းလင်းပြတ်သားမှုခေတ်သစ်ကို ဖော်ဆောင်ပေးနေပါသည်။ ဘိုင်ဒင်အစိုးရ၏ လေးနှစ်တာကာလအတွင်း ရန်သူများကို ဆုချပြီး မဟာမိတ်များကို အပြစ်ပေးခဲ့ပြီးနောက် Somaliland ကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းသည် ဤခေတ်သစ်၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သင့်သည်” ဟု ဖြစ်သည်။

“ Somaliland သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ယုံကြည်စိတ်ချရသော မဟာမိတ်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အဆင့်တွင် ကျွန်ုပ်တို့နှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏မဟာမိတ်များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ အမေရိကန်လူမျိုးများ၏ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုနှင့် သာယာဝပြောမှုကို ထိခိုက်စေရန် တရုတ်၏ ကြိုးပမ်းမှုများကို တိုက်ဖျက်ရာတွင် ကျွန်ုပ်တို့အား ကူညီရန် ကတိပြုထားသည်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

White House သည် Digital ၏ မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းဆိုချက်ကို တုံ့ပြန်ခြင်းမရှိခဲ့ပါ။

အိမ်နီးချင်း ဆိုမာလီယာသည် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာအောင် အစ္စလာမ္မစ် အစွန်းရောက်တိုက်ခိုက်ရေးသမားများနှင့် တိုက်ခိုက်နေခဲ့သည်။ U.S. Africa Command သည် လက်ရှိအစိုးရအောက်တွင် ISIS နှင့် အကြမ်းဖက်သမားများ နှစ်ဦးစလုံးကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု အရေအတွက် တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

သို့သော် ၉၉% မွတ်ဆလင်ဘာသာဝင်ဖြစ်သည့် Somaliland သည် အစွန်းရောက်ဝါဒကို ပပျောက်စေပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် အစ္စရေးတို့နှင့် ပူးပေါင်းထားသည်ဟု ဆိုသည်။ ဤအချက်ကြောင့် ခရုဇ်က Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်မှာ “ သူတို့ဟာ အာဖရိကရဲ့ အန္တရာယ်များတဲ့ ဒေသတစ်ခုမှာ တည်ရှိတဲ့ မွတ်ဆလင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး စစ်မှန်တဲ့ သတ္တိကို ပြသနေပါတယ်။ ကျွန်တော်ဟာ အထက်လွှတ်တော်ရှိ အာဖရိက ကော်မတီခွဲမှတစ်ဆင့် အမေရိကန်-Somaliland ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို နက်ရှိုင်းအောင် ဆက်လက်တွန်းအားပေးသွားမှာပါ။ ပြီးတော့ ကျွန်တော့်ရဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေ နှစ်ဖက်စလုံးက အဲဒီလိုလုပ်ဖို့ လက်ခံလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ဖြစ်သည်။

ယခုလအစောပိုင်းတွင် ခရုဇ်က သမ္မတထရမ့်ပ်ထံ Somaliland အကြောင်း စာရေးခဲ့ပြီး ဖော်ပြထားသည်မှာ “ ၎င်းသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ အခြေအနေကို လိုအပ်ပါသည်။ ထိုအသိအမှတ်ပြုမှုကို ပေးအပ်ရန် သင့်အား တိုက်တွန်းပါသည်” ဟု ဖြစ်သည်။

Somaliland သမ္မတ Abdirahman Mohamed Abdullahi က အကောင်းမြင်နေပြီး မေလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် The British Guardian newspaper သို့ ပြောကြားခဲ့သည်မှာ “ အသိအမှတ်ပြုမှုသည် မကြာမီရောက်လာတော့မည်” ဟု ဖြစ်သည်။ ၎င်းက “ ဒါက အချိန်ကိစ္စတစ်ခုပါပဲ။ ဖြစ်မဖြစ်ဆိုတာ မဟုတ်ဘူး၊ ဘယ်အချိန်ဖြစ်မလဲဆိုတာပဲ” ဟု ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

Somaliland ရှိ Berbera ဆိပ်ကမ်းသည် မည်သည့် ဝါရှင်တန်သဘောတူညီချက်တွင်မဆို အဖိုးတန်ဆုံး အရာဖြစ်သည်။ လေ့လာသုံးသပ်သူများက ၎င်းသည် အလွန်အရေးပါသော မဟာဗျူဟာမြောက် တည်နေရာတွင်ရှိပြီး ရုရှားနှင့် တရုတ် နှစ်နိုင်ငံစလုံးက ၎င်းကို ရယူရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုသည်။ ၎င်း၏ ဘေးတွင် အာဖရိက၏ အရှည်ဆုံး ပြေးလမ်း ၅ ခုအနက် တစ်ခုရှိပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအား ပင်လယ်နှင့် လေကြောင်းအခြေစိုက်စခန်း နှစ်ခုလုံး၏ ဖြစ်နိုင်ခြေကို ပေးစွမ်းသည်။ ၎င်းအခြေစိုက်စခန်းမှ မြောက်ဘက်ရှိ Houthis သူပုန်များနှင့် အရှေ့ဘက်ရှိ Al Shabaab အကြမ်းဖက်သမားများကို တိုက်ခိုက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

White House သို့ ပေးပို့သော ၎င်း၏စာတွင် ခရုဇ်က ရေးသားခဲ့သည်မှာ “ Somaliland သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွက် အရေးပါသော လုံခြုံရေးနှင့် သံတမန်ရေးရာ မဟာမိတ်အဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပြီး အာဖရိက ဦးချိုဒေသနှင့် အခြားဒေသများတွင် ကျွန်ုပ်တို့၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကျိုးစီးပွားများကို မြှင့်တင်ရန် အမေရိကန်အား ကူညီပေးနေသည်။ ၎င်းသည် အေဒင်ပင်လယ်ကွေ့တစ်လျှောက် မဟာဗျူဟာမြောက် တည်ရှိပြီး ၎င်းကို ကမ္ဘာပေါ်တွင် အလုပ်အများဆုံး ရေကြောင်းလမ်းကြောင်းများထဲမှ တစ်ခုနှင့် နီးကပ်စွာ တည်ရှိစေသည်။ ၎င်းတွင် စွမ်းဆောင်ရည်ပြည့်ဝသော လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များရှိပြီး ဒေသတွင်း အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးနှင့် ပင်လယ်ဓားပြနှိမ်နင်းရေး လုပ်ငန်းများတွင် ပံ့ပိုးပေးသည်။ ၎င်းသည် အေဒင်ပင်လယ်ကွေ့တစ်လျှောက် ပင်လယ်နီအနီးတွင် အမေရိကန်စစ်တပ်တည်ရှိမှုကို လက်ခံကျင်းပရန် အဆိုပြုခဲ့သည်” ဟု ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အကြီးဆုံး စစ်အခြေစိုက်စခန်းသည် Djibouti ၏ ကမ်းရိုးတန်းအပေါ်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ သို့သော် Camp Lemonnier အမေရိကန် အခြေစိုက်စခန်းတွင် လုံခြုံရေးနှင့် ထောက်လှမ်းရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများရှိနေပြီး ထိုနေရာတွင် တရုတ်နှင့် အခြားနိုင်ငံများက ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အခြေစိုက်စခန်းများနှင့် စောင့်ကြည့်ရေးစခန်းများကို အနီးအနားတွင် ဖွင့်လှစ်ထားကြသည်။

Somaliland သည် White House အား လစ်သီယမ်နှင့် ဆီလီကွန် ကွာတ်ဇ်ကဲ့သို့သော အဆင့်မြင့်နည်းပညာ လုပ်ငန်းများအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည့် ရှားပါးမြေဓာတ်သတ္တုများကိုလည်း ရယူခွင့် ကမ်းလှမ်းနေသည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ISIS နှင့် al-Qaida-linked တပ်ဖွဲ့ဝင်များ အများအပြားရှိသော ဆိုမာလီယာကို အကြမ်းဖက်သမားများအတွက် ဘေးကင်းရာနေရာအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ယခုအခါ တရုတ်နှင့် တူရကီကဲ့သို့သော နိုင်ငံများမှ စစ်တပ်များ ပိုမိုတိုးပွားလာမှုသည် Somaliland ကို ဆိုမာလီယာ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ်သာ ဆက်လက်အသိအမှတ်ပြုထားသည့် ၎င်း၏ “ ဆိုမာလီယာတစ်ခုတည်း” (one Somalia) မူဝါဒအပေါ် ဝါရှင်တန်ရှိ အချို့သူများကို ပိုမိုမကျေမနပ်ဖြစ်စေသည်ဟု ဆိုသည်။

လက်ရှိတွင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက Digital သို့ တရားဝင်ရပ်တည်ချက်ကို ပြောကြားခဲ့သည်မှာ “ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် Somaliland နယ်မြေအပါအဝင် ဆိုမာလီယာဖက်ဒရယ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် နယ်မြေပိုင်နက်ကို အသိအမှတ်ပြုပါသည်။ State Department သည် Somaliland ကို နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုရန် သဘောတူညီချက်နှင့်ပတ်သက်၍ Somaliland ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် တက်ကြွစွာ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်နေခြင်းမရှိပါ” ဟု ဖြစ်သည်။

သို့သော် Somaliland ၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသည် ဧပြီလတွင် ဝါရှင်တန်ရှိ အစိုးရအာဏာပိုင်များနှင့် နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် ချိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ သြဇာကြီးမားသော Horn Observer news outlet အပါအဝင် အာဖရိက သတင်းရင်းမြစ်များစွာက သမ္မတ Abdullahi သည် D.C. သို့ “ မကြာမီ” ရောက်ရှိလာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း သတင်းပို့ထားသည်။ ဆိုမာလီယာဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ် Richard Riley အပါအဝင် အမေရိကန်အရာရှိများသည် ယခုနှစ်အတွင်း သမ္မတနှင့် တွေ့ဆုံရန် Somaliland သို့ အနည်းဆုံး သုံးကြိမ်သွားရောက်ခဲ့သည်ဟု သိရသည်။