ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များသည် တနင်္လာနေ့တွင် သမ္မတ Trump က သမ္မတအိမ်ပြန်ရောက်လာခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ တုံ့ပြန်ကြပြီး တစ်ခုတည်းသော ကောင်းသောဆန္ဒများနှင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး သံလွင်တံတားများ တည်ဆောက်ရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြသည်။
သမ္မတ Trump သည် သူ၏ နိုင်ငံတော် စတင်မိန့်ခွန်းတွင် “အမေရိကားကို ဦးစားပေးမည်” ဟု ကြေညာခဲ့ပြီး မက္ကဆီကို၊ ပနားမားနှင့် တရုတ်နိုင်ငံကဲ့သို့သော တိကျသော နယ်ပယ်များကိုလည်း အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် အမေရိကန် သမ္မတ ၄၇ ယောက်မြောက်အနေဖြင့် အမေရိကန်၏ အသစ်သော မူဝါဒများ မည်သို့ပုံသွင် ပေါ်လာနိုင်မည်ကို ပိုမိုမေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်လာစေသည်။
သမ္မတ Trump ၏ မိန့်ခွန်းအပြီးတွင် Digital ၏ မေးခွန်းများကို တရုတ်၊ မက္ကဆီကို သို့မဟုတ် ပနားမား အစိုးရများက တုံ့ပြန်ခြင်း မရှိပေ။ ယင်းတွင် သူက ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်က ပနားမားသို့ လုံးလုံးလျားလျား လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့သော ပနားမား ကျူကြောင်းကို “ပြန်လည် သိမ်းယူမည်” ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။
“တရုတ်က ပနားမား ကျူကြောင်းကို လည်ပတ်နေတယ်။ ကျွန်တော်တို့က တရုတ်ကို မပေးခဲ့ဘူး။ ပနားမားကို ပေးခဲ့တာ” ဟု သမ္မတက ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ ပြန်ယူမှာ”
Trump သည် မက္ကဆီကို ပင်လယ်ကွေ့ကို အမေရိကန် ပင်လယ်ကွေ့အဖြစ် ပြောင်းလဲ နာမည်ပေးမည်ဟုလည်း ကတိပြုခဲ့ပြီး သူ၏ “မက္ကဆီကိုတွင် ဆက်လက်နေထိုင်ရန်” မူဝါဒများကို ပြန်လည် တည်ဆောက်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။
ပနားမား သမ္မတ José Raúl Mulino သည် Trump ၏ မှတ်ချက်များအပေါ် တုံ့ပြန်ပြီး “ကျူကြောင်းသည် ပနားမားပိုင်ဖြစ်ပြီး ဆက်လက်ရှိနေမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ စီမံခန့်ခွဲမှုသည် ပနားမား၏ ထာဝရ ကြားနေမူအရ ပနားမား ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် ဆက်လက်ရှိနေမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှုမှာ ကြားဝင် စွက်ဖက်တဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ တစ်ခုမှ မရှိပါ” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ပြီး အမေရိကန်က ကျူကြောင်းကို ပနားမားသို့ “ပေးအပ်ခဲ့” သည်ဟူသော Trump ၏ အကြံပြုချက်နှင့် ကွဲလွဲခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်၊ လုံးဝ သြဇာ အာဏာနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ကျူကြောင်းပိုင်ဆိုင်မှုကို ထိခိုက်စေခြင်းမရှိဘဲ ဖော်ပြထားတဲ့ အချက်တွေကို သိရှိအောင် ဆွေးနွေးတာက အမြဲတမ်း နည်းလမ်းပါပဲ” ဟု Mulino က ပြောကြားခဲ့သည်။
သတင်းများအရ မက္ကဆီကိုသည် Trump ၏ “မက္ကဆီကိုတွင် ဆက်လက်နေထိုင်ရန်” မူဝါဒကို တိုက်ပွဲဝင်ရန် ပယ်ချခဲ့ပြီး တနင်္လာနေ့ နံနက် ညီလာခံတွင် မက္ကဆီကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Juan Ramón de la Fuente က “သူတို့ ပြန်လည် တည်ဆောက်မယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ မသဘောတူပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့မှာ ခြားနားတဲ့ အာရုံစိုက်မှုရှိတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ပြင်ဆင်ချင်တယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“အခုလိုပဲ မူဝါဒတွေကို ဆက်လက်ထားရှိချင်တယ်” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ် ဒုတိယသမ္မတ Han Zheng တက်ရောက်ခဲ့သော Trump ၏ နိုင်ငံတော် စတင်မိန့်ခွန်းပြီးနောက် တရုတ်နိုင်ငံက ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း တုံ့ပြန်ခြင်း မရှိပေ။
ရုရှားသမ္မတ Vladimir Putin သည် Trump ကို သမ္မတအိမ်ပြန်ရောက်လာခြင်းအတွက် ဂုဏ်ပြုခဲ့ပြီး ယူကရိန်းနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ရန် သူ စိတ်အားထက်သန်နေနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့ဟာ ရုရှားနဲ့ တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ်မှုတွေကို ပြန်လည် တည်ဆောက်ချင်တယ်ဆိုတဲ့ အမေရိကန် သမ္မတ သစ်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေနဲ့ သူ့အဖွဲ့ဝင်တွေရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေကို တွေ့ရတယ်” ဟု Putin က Reuters ဘာသာပြန်ချက်အရ ပြောကြားခဲ့သည်။
“ကမ္ဘာ့စစ် တတိယကြိမ် ဖြစ်ပွားမှုကို ကာကွယ်ဖို့ လုပ်နိုင်တာ အားလုံးကို လုပ်ရမယ်ဆိုတဲ့ သူ့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကိုလည်း ကျွန်တော်တို့ ကြားရတယ်” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ “ကျွန်တော်တို့က ဒီသဘောထားကို ကြိုဆိုပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ သမ္မတ ရွေးချယ်ခံရသူကို တာဝန်ယူခြင်းအတွက် ဂုဏ်ပြုပါတယ်”
ယူကရိန်းသမ္မတက နိုင်ငံတော် စတင်မင်မတိုင်မီ ဂုဏ်ပြုခြင်းကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး “အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ၄၇ ယောက်မြောက် သမ္မတ ရွေးချယ်ခံရခြင်းအတွက် သမ္မတ Trump နဲ့ အမေရိကန် ပြည်သူတွေကို ကျွန်တော် ဂုဏ်ပြုပါတယ်။ ဒီနေ့က ပြောင်းလဲမှုတွေရဲ့နေ့ ဖြစ်သလို ကမ္ဘာ့စိန်ခေါ်မှုတွေ အပါအဝင် ပြဿနာ အများအပြား ဖြေရှင်းရေးအတွက် မျှော်လင့်ချက်ရဲ့နေ့လည်း ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“သမ္မတ Trump က အမြဲတမ်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချတတ်ပြီး သူကြေညာခဲ့တဲ့ တန်ခိုးအား ကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေး မူဝါဒက အမေရိကန် ခေါင်းဆောင်မှုကို ခိုင်မာစေပြီး ရေရှည် တရားမျှတတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ရရှိစေဖို့ အခွင့်အလမ်း ဖြစ်စေတယ်။ ဒါက အရေးကြီးဆုံး ဦးစားပေး ကိစ္စပါ” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
NATO အတွင်းရေးမှူးချုပ် Mark Rutte က သူ၏ “နွေးထွေးသော ဂုဏ်ပြုချက်” ကို ပေးခဲ့ပြီး X ပေါ်တွင် “သမ္မတ Trump တာဝန်ပြန်ထမ်းလာတဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့ လုပ်ငန်းတွေကို ပိုမြန်အောင် လုပ်မယ်” ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
ဥရောပသမဂ္ဂ ခေါင်းဆောင် Ursula von der Leyen ကလည်း X ပေါ်တွင် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းက “ကမ္ဘာ့စိန်ခေါ်မှုတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ သင်နဲ့ နီးနီးကပ်ကပ် လုပ်ဆောင်ဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“အတူတကွ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေက ပိုကြွယ်ဝတဲ့ ချမ်းသာမှုကို ရရှိနိုင်ပြီး သူတို့ရဲ့ လုံခြုံရေးကို ခိုင်မာအောင် လုပ်နိုင်မှာပါ” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
နော်ဝေ၊ ဆွီဒင်၊ ဖင်လန်၊ အီတလီ၊ ဂျာမနီနှင့် အခြား ဥရောပနိုင်ငံများ အပါအဝင် ဥရောပနိုင်ငံများစွာတွင် ခေါင်းဆောင်များစွာက အမေရိကန်သည် ၎င်းတို့၏ အနီးဆုံး မဟာမိတ်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သော်လည်း ဥရောပနိုင်ငံအချို့က ဂုဏ်ပြုခြင်းကို လျှော့ချခဲ့ကြသည်။
ပြင်သစ်သမ္မတ Emmanuel Macron က တနင်္လာနေ့တွင် ပြင်သစ် စစ်တပ်သို့ မိန့်ခွန်းပြောကြားစဉ် ထုတ်ပြန်ချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
Macron က Trump သမ္မတ သက်တမ်းသည် “ဥရောပ ကြံ့ခိုင်ရေး နိုးထစေသော အခွင့်အရေး” ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ဥရောပလုံခြုံရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်ဟု တချို့က ကြောက်ရွံ့နေကြသော အခြေအနေများကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ၀ါရှင်တန်က အာရှရှိ လုံခြုံရေး စိုးရိမ်မှုများကို အာရုံစိုက်ရန် ရွေးချယ်ပါက ဥရောပရှိ အမေရိကန် စစ်တပ် တပ်ဖြန့်မှု လျော့နည်းလာနိုင်သည်။
အစ္စရေးနှင့် ဂါဇာကြား တစ်ရက်အတွင်းတွင် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် Benjamin Netanyahu က X ပေါ်တွင် ဗီဒီယိုမက်ဆေ့ချ် တစ်ခု တင်ခဲ့ပြီး Trump ကို ဂုဏ်ပြုခဲ့ပြီး “ကျွန်တော်တို့ တစ်ခါတည်း ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ယူအက်စ်-အစ္စရေး မဟာမိတ် ဆက်ဆံရေးကို ပိုမို ကြီးမားအောင် တည်ဆောက်မယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့ မဟာမိတ်ရဲ့ အကောင်းဆုံး ရက်တွေက ရှေ့မှာ ရှိပါသေးတယ်” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
Hamas တာဝန်ရှိသူ Sami Abu Zuhri ကလည်း ၄၇ ယောက်မြောက် သမ္မတ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ မှတ်ချက်ပေးခဲ့ပြီး “ပါလက်စတိုင်းတွေရဲ့ သွေးကို လက်မှာ ကျန်ရစ်တဲ့ Biden ထွက်သွားတာကို ကျွန်တော်တို့ ၀မ်းသာပါတယ်” ဟု Reuters က သတင်းပေးပို့ခဲ့သည်။
“အမေရိကန်ကို ใครก็ตาม ထက် ပိုပြီး ထိခိုက်စေတဲ့ ဒီမှောင်မိုက် ခေတ်ကာလ ပြီးဆုံးဖို့ကို မျှော်လင့်ပါတယ်။ Trump က ဒေသနဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို နစ်မြုပ်စေချင်တဲ့ Netanyahu ရဲ့ ပြစ်မှုတွေကို တိုက်ဖျက်နိုင်တဲ့ ဟန်ချက်ညီတဲ့ အခြေခံတွေပေါ်မှာ သူ့ရဲ့ မူဝါဒတွေကို တည်ဆောက်နိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
“ `