ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး ပွင့်လင်းစွာ တွင်ကျယ်သော အိမ်မတည် ဆရာတော် မူဆင် ဟင်ဒရစ်ခ်ျ သည် တောင်အာဖရိကတွင် ပြီးခဲ့သော တစ်ပတ်ကျော်က သေနတ်ပစ်သတ်ခံရကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြသည်။ ၎င်းသည် လူမျိုးရေး တရားမဲ့ လုပ်ရပ် တစ်ခု ဖြစ်မဖြစ် စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြခြင်း ဖြစ်သည်။
BBC က ရရှိသော ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဟင်ဒရစ်ခ်ျ သည် တောင်အာဖရိက နိုင်ငံ အရှေ့ကပ်ပြည်နယ်တွင် စနေနံနက် ခရီးသွားနေစဉ် သတ်ဖြတ်ခံရကြောင်း ရဲက ပြောကြားခဲ့သည်။ သူ၏ ကားကို တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရကြောင်း သတင်းရရှိသည်။
“ မျက်နှာဖုံးအုပ်ထားသော မသိရသေးသော တရားခံနှစ်ဦးသည် ကားပေါ်မှ ဆင်းကာ ကားအား သေနတ်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ကြသည်” ဟု တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။
ဟင်ဒရစ်ခ်ျသည် ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ပွင့်လင်းစွာ တွင်ကျယ်သော အိမ်မတည် ဆရာတော်အဖြစ် ထွက်ကြွလာပြီးနောက် တိုးတက်ရေးအတွက် လုံခြုံသော နေရာတစ်ခုဖြစ်သည့် Inner Circle ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ထွက်ကြွသည့် နှစ်တွင်ပင် ယခင် အိမ်ထောင်ဖက် အမျိုးသမီးနှင့် ကွာရှင်းခဲ့သည်။
“ Inner Circle သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အရှည်ကြာဆုံး၊ အကြီးမားဆုံးနှင့် အရေးပါဆုံး လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပြီး အစ္စလာမ်၊ ကျား-မ ကွဲပြားမှုနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကွဲပြားမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ အစ္စလာမ် သီအိုရီ အမြင်မှ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသည်” ဟု အဖွဲ့အစည်း၏ website တွင်ဖော်ပြထားသည်။ “ Inner Circle သည် နိုင်ငံတကာတွင် လုပ်ဆောင်ပြီး အစ္စလာမ် ဘောင်အတွင်း အလားတူလုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်ရန် နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်း အဖွဲ့အစည်းများကို ထောက်ပံ့သည်။”
ကိပ်တောင်း Ulama Board – (အစ္စလာမ် ဘာသာရေး ကျွမ်းကျင်သူများ အဖွဲ့အစည်း) – သည် ထုတ်ပြန်ချက်တွင် လူသတ်မှုကို ကန့်ကွက်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့၏ အမြင်များသည် “ သေဆုံးသူ၏ အမြင်များနှင့် မကိုက်ညီကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။
“ ကျွန်ုပ်တို့သည် အစ္စလာမ် သွန်သင်ချက်များသည် 폭력, 살인 သို့မဟုတ် တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှုကို ချိုးဖောက်ပြီး လူ့အဖွဲ့အစည်းကို တည်ငြိမ်မှု ပျက်ပြားစေသော လုပ်ရပ်များကို ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက်ကြောင်း တည်တံ့စွာ ကြေညာလိုက်ပါသည်” ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ “ ထို့ကြောင့် ကိပ်တောင်း Ulama Board သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများအား ဖြစ်ရပ်မှုကို ဥပဒေက စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် ခွင့်ပြုပေးပြီး တရားလိုက်နာမှုကို လိုက်နာခြင်းဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှုကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန် မျှော်လင့်ပါသည်။”
International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association (ILGA) သည် ထုတ်ပြန်ချက်တွင် လူသတ်မှုသည် “ လူမျိုးရေး တရားမဲ့ လုပ်ရပ် ဖြစ်နိုင်သည်” ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
“ သူသည် တောင်အာဖရိကနှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ လူများစွာကို သူတို့၏ ယုံကြည်ချက်နှင့် ပြန်လည် ပေါင်းစည်းရာတွင် ထောက်ပံ့ပြီး လမ်းပြပေးခဲ့ပြီး သူ၏ ဘဝသည် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအားလုံး၏ ဘဝတွင် သဟာယ ပေါင်းစည်းမှုက ယူဆောင်လာနိုင်သော ကျန်းမာရေး တိုးတက်မှုတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်” ဟု ILGA အမှုဆောင် အရာရှိ Julia Ehrt က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ သူ၏ ရှိနေမှုကြောင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ ထိတွေ့ခဲ့ရသူ အားလုံးအား ကျွန်ုပ်တို့ သနားကြင်နာမှု ပြုပါသည်။”
၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ဟင်ဒရစ်ခ်ျသည် မွတ်စလင် တရားရုံး ကောင်စီက ထုတ်ပြန်သော လိင်တူချစ်သူများကို ကန့်ကွက်သည့် fatwa နှင့် ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်မှုများ ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထို ဆုံးဖြတ်ချက်သည် လိင်တူချစ်သူများသည် အစ္စလာမ်နှင့် မသင့်တော်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ပြီး လိင်တူချစ်သူ မွတ်စလင်များသည် “ ကိုယ့်ကိုယ်ကို အစ္စလာမ် ဘာသာတရားမှ ထွက်ခွာစေခဲ့ကြသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“ အံ့အားသင့်စရာ မဟုတ်သော်လည်း Pride Month ကာလတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သောကြောင့် စိတ်မကောင်းဖြစ်စရာ ကိစ္စ ဖြစ်သည်” ဟု ဟင်ဒရစ်ခ်ျက ထိုအချိန်က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ လိင်တူချစ်သူ ဟူသော စကားလုံးကို ၁၈ ရာစုတွင်သာ တီထွင်ခဲ့ပြီး ကျမ်းတော်မြတ်ကုရ်အာန်သည် ထိုမတိုင်မီကပင် ရှိနေပြီး ဖြစ်သောကြောင့် တူတူချစ်သူများ ဆက်ဆံရေးကို ကန့်ကွက်သော ကျမ်းပိုဒ်များ ရှိနိုင်ပါ့မလား?”
တာဝန်ရှိသူများသည် ဖြစ်ရပ်မှုကို တက်ကြွစွာ စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြသည်။ ယခုအချိန်တွင် အခြားအသေးစိတ် အချက်အလက်များ မသိရှိရသေးပါ။