သမ္မတက ဗင်နီဇွဲလားနယ်စပ်နားမှာရှိတဲ့ ကြက်ကုလားပင်စိုက်ပျိုးတဲ့ဒေသမှာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကြား သေဆုံးမှုတွေဖြစ်ပွားနေတဲ့အတွက် စနေနေ့မှာ အရေးပေါ်အာဏာတွေ သုံးစွဲဖို့ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
သမ္မတ Gustavo Petro ရဲ့ ကြေညာချက်ဟာ တိုးချဲ့နိုင်ပြီး သူ့ကို ညမထွက်ရအမိန့်တွေ ထုတ်ပြန်ဖို့၊ ယာဉ်အသွားအလာ ကန့်သတ်ဖို့နဲ့ ကောလံဘီယားနိုင်ငံသားတွေရဲ့ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးတွေကို ချိုးဖောက်တာ ဒါမှမဟုတ် လွှတ်တော်အတည်ပြုချက်လိုအပ်တဲ့ အခြားလုပ်ရပ်တွေကို ၉၀ ရက်အတွင်း လုပ်ဆောင်ခွင့်ပေးထားပါတယ်။
ဒါဟာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်အတွင်း ကောလံဘီယားသမ္မတတစ်ဦးက ဒီလို အစွမ်းထက်တဲ့ နည်းလမ်းကို သုံးစွဲတာ ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတွင်း နှစ်ပေါင်းများစွာ နိုင်ငံရေးအကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် ပိတ်ဆို့နေခဲ့တဲ့ လက်ရှိ xung đột ၏ seriousness ကို ဖော်ပြနေပါတယ်။
သို့သော် ဒါဟာ ဗင်နီဇွဲလားနယ်စပ်နားက ကောလံဘီယားအစိုးရအတွက် နှစ်ပေါင်းများစွာ ခြေကုပ်ယူဖို့ ခက်ခဲခဲ့တဲ့ Catatumbo ကျေးလက်ဒေသမှာသာ သက်ရောက်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်ပတ်အတွင်း ELN နဲ့ Revolutionary Armed Forces of Colombia (FARC) က ကျန်ရစ်သူတွေကြား တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်လာတာကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၈၀ သေဆုံးပြီး ခန့်မှန်းခြေ ၃၆၀၀၀ ကျော် နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရပါတယ်။
Petro ရဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေကို သူ့ရဲ့ လက်ယာတွင် တော်လှန်ရေးသမားဟောင်းတွေက ဝေဖန်ကြပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို လျစ်လျူရှုတယ်လို့ စွပ်စွဲကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူမှုရေးလှုပ်ရှားသူတချို့က ဒီလုပ်ရပ်ဟာ ဓမ္မတာမဲ့ဒေသမှာ အခြေခံအဆောက်အအုံ၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနဲ့ ကျောင်းတွေ ပိုကောင်းလာမယ်လို့ မျှော်လင့်ကြပါတယ်။
“လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ဘာကြောင့် ဒီမှာရှိကြတာလဲ။ ပြီးခဲ့တဲ့အစိုးရက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ မလုပ်ခဲ့လို့ပါ။ သူတို့က ကျွန်တော်တို့ကို စွန့်ပစ်ခဲ့တယ်” လို့ Tibu မြို့က လူမှုရေးလှုပ်ရှားသူ Jaime Botero က The Associated Press ကို ပြောပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်ပတ်အတွင်း Petro က ELN က ထိပ်တန်း ကွပ်ကဲမှု ၃၁ ဦးအတွက် ဖမ်းဝရမ်းတွေကို ပြန်လည် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ကြေးနီတော်လှန်ရေးအားကောင်းတဲ့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့ကို ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်ရအောင် ဆွဲဆောင်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့အနေနဲ့ ရပ်ဆိုင်းထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ Petro က ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ တာဝန်ယူပြီးကတည်းက တိုးတက်မှုနှေးနေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေကိုလည်း ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပါတယ်။
ELN ဟာ Catatumbo ဒေသမှာ ဓလေ့ထုံးတမ်းအရ လွှမ်းမိုးခဲ့ပေမယ့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာ အစိုးရနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် တော်တော်များများ ဖျက်သိမ်းခဲ့တဲ့ တော်လှန်ရေး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ FARC က ကျန်ရစ်သူတွေကို မြေပြင်ပေါ်မှာ ဆုံရှုံးလာရပါတယ်။
လက်ရှိ xung đột ဟာ ဗင်နီဇွဲလားနယ်စပ်ကို ကျော်ဖြတ်ပြီး ပြန့်ပွားနေပြီး တချို့ ပြည်သူတွေက ဒီအကြမ်းဖက်မှုတွေကနေ တိမ်းရှောင်ကြပါတယ်။
ELN ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးသူတွေရဲ့ လက်ရှိနေရာကို မသိရပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကြူးဘားအစိုးရက ဒီတပတ်မှာ သူတို့မရှိဘူးလို့ ပြောဆိုခဲ့ပြီး တချို့က Petro ရဲ့ ELN နဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး စီမံချက်ကို ထောက်ပံ့သူတွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ နေရာတစ်ခုမှာ 숨어နေကြတယ်လို့ ယူဆနေကြပါတယ်။
“ `