ဂရင်းလန်းနှင့်ပနားမားနိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်များသည် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် သမ္မတ၏ ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်သို့ မိန့်ခွန်းပြောကြားရာတွင် မဟာဗျူဟာအရ အရေးပါသောဒေသများကို သိမ်းပိုက်ရန် ရည်မှန်းချက်များကို ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည့် မှတ်ချက်များကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ငြင်းပယ်သည့် သတင်းစကားများ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ထရမ့်သည် ဂရင်းလန်းနှင့် ပနားမားတူးမြောင်း နှစ်ခုစလုံးကို “ ရယူရန်” ရည်ရွယ်ကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောကြားထားပြီး ၎င်း၏ ရည်မှန်းချက်ကို အောင်မြင်ရန် စစ်ရေးအရ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကိုလည်း ယခင်က ငြင်းဆိုခြင်း မရှိခဲ့ပေ။
ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်သို့ ပူးတွဲမိန့်ခွန်းပြောကြားရာတွင် သမ္မတက ၎င်း၏အစိုးရအဖွဲ့သည် ပနားမားတူးမြောင်းကို “ ပြန်လည်သိမ်းပိုက်” ရန် ခြေလှမ်းများ စတင်လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် လက်ရှိတွင် Denmark လက်အောက်ခံဖြစ်သော ဂရင်းလန်းကို ရယူရန် တွန်းအားပေးမှုကို ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
အင်္ဂါနေ့ညက မိန့်ခွန်းတွင် ထရမ့်က ဂရင်းလန်းကို တိုက်ရိုက်ပြောကြားရာတွင် “ သင်တို့၏ အနာဂတ်ကို သင်တို့ကိုယ်တိုင် ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ကျွန်ုပ်တို့ အပြည့်အဝ ထောက်ခံပြီး သင်တို့ရွေးချယ်ပါက အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ သင်တို့ကို ကြိုဆိုပါမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“ ငါတို့က မင်းကို လုံခြုံအောင် ထားမယ်။ မင်းကို ချမ်းသာအောင် လုပ်ပေးမယ်။ ပြီးတော့ မင်းတို့ မထင်ထားဖူးတဲ့ အမြင့်ကို ဂရင်းလန်းကို အတူတကွ ခေါ်ဆောင်သွားမယ်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ထရမ့်က ၎င်း၏အစိုးရအဖွဲ့သည် “ ပါဝင်ပတ်သက်သူအားလုံးနှင့် ညှိနှိုင်းကာ ရယူရန် ကြိုးစားနေသည်” ဟု ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
“ ကျွန်တော်တို့က နိုင်ငံတကာ ကမ္ဘာ့လုံခြုံရေးအတွက် အမှန်တကယ် လိုအပ်တယ်။ ပြီးတော့ ငါတို့ ရလိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။ “ နည်းလမ်းတစ်ခုခုနဲ့တော့ ရအောင် ယူမယ်။”
ဂရင်းလန်းဝန်ကြီးချုပ် Mute Egede က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ၎င်းအနေဖြင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ပူးပေါင်းရန် စိတ်မဝင်စားကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
“ ကျွန်ုပ်တို့သည် အမေရိကန် သို့မဟုတ် ဒိန်းမတ်လူမျိုးများ မဖြစ်လိုပါ။ ကျွန်ုပ်တို့သည် Kalaallit (ဂရင်းလန်းလူမျိုးများ) ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်များနှင့် ၎င်းတို့၏ခေါင်းဆောင်သည် ထိုအချက်ကို နားလည်ရမည်” ဟု Egede က Reuters မှ ဘာသာပြန်ထားသော Facebook ပေါ်ရှိ ပို့စ်တစ်ခုတွင် ရေးသားခဲ့သည်။
“ ကျွန်ုပ်တို့သည် ရောင်းရန်မဟုတ်သလို သိမ်းယူ၍လည်း မရပါ။ ကျွန်ုပ်တို့၏ အနာဂတ်ကို ဂရင်းလန်းတွင် ကျွန်ုပ်တို့ကိုယ်တိုင် ဆုံးဖြတ်မည်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
အင်္ဂါနေ့ညက ပနားမားတူးမြောင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ထရမ့်၏ မှတ်ချက်များသည် တိုက်ရိုက်ဖြစ်ပြီး “ ကျွန်ုပ်၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် ပနားမားတူးမြောင်းကို ပြန်လည်ရယူမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“ ငါတို့က စလုပ်နေပြီ” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် အရေးပါသော ရေကြောင်းလမ်းကို သိမ်းပိုက်ထားသည်ဟု ထရမ့်က ဆိုထားပြီး ဟောင်ကောင်အခြေစိုက် ကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် တူးမြောင်း၏ နှစ်ဖက်စလုံးရှိ ဆိပ်ကမ်းများကို လည်ပတ်လျက်ရှိပြီး ယင်းကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ပေကျင်းက ညွှန်ကြားပါက အမေရိကန်ကို တူးမြောင်းမှ ဖြတ်တောက်နိုင်သည်ဟု အစိုးရအဖွဲ့က ဆိုထားသည်။
သို့သော် ပနားမားက တရုတ်နိုင်ငံသည် တူးမြောင်းကို လည်ပတ်နေသည်ဆိုသော အဆိုကို ထပ်ခါတလဲလဲ ငြင်းဆိုထားသည်။
“ ယနေ့မှာပဲ American ကုမ္ပဏီကြီးတစ်ခုက Panama Canal နဲ့ တခြားတူးမြောင်းနှစ်ခုနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့အရာတွေကို အများကြီးဝယ်ယူနေကြောင်း ကြေငြာခဲ့တယ်” ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။
ထရမ့်၏ မှတ်ချက်များသည် အင်္ဂါနေ့တွင် ကြေငြာခဲ့သော Hong Kong conglomerate ဖြစ်သည့် Hutchison Port Holdings နှင့် $23 billion BlackRock Inc.-TiL Consortium ၏ သဘောတူညီချက်ကို ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်သည်။
BlackRock Inc., Global Infrastructure Partners နှင့် Terminal Investment Limited တို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော Consortium သည် “ Panama Ports Company (“ the PPC Transaction” ) တွင် ၉၀% အစုရှယ်ယာကို ရယူမည်ဖြစ်ပြီး ယင်းက ပနားမားရှိ Balboa နှင့် Cristobal ဆိပ်ကမ်းများကို ပိုင်ဆိုင်ပြီး လည်ပတ်လျက်ရှိသည်” ဟု အင်္ဂါနေ့က သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။
သို့သော် ပနားမားသမ္မတက “ သမ္မတထရမ့်သည် တစ်ဖန် လိမ်လည်ပြောဆိုနေသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“ ပနားမားတူးမြောင်းကို ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်တွင် မရှိသလို [နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး] Rubio သို့မဟုတ် အခြားမည်သူနှင့်မဆို ကျွန်ုပ်တို့၏ စကားပြောဆိုမှုများတွင် ဆွေးနွေးခဲ့သည့်အရာလည်း မဟုတ်ပါ” ဟု ပနားမားသမ္မတ José Raúl Mulino က X တွင် ရေးသားခဲ့သည်။ “ ပနားမားနှင့် ပနားမားလူမျိုးများအားလုံးကိုယ်စား ကျွန်ုပ်သည် အမှန်တရားနှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို ထပ်မံစော်ကားမှုကို ငြင်းပယ်ပါသည်။”
“ ၎င်းသည် ‘တူးမြောင်းကို ပြန်လည်ရယူခြင်း’ သို့မဟုတ် ကျွန်ုပ်တို့၏ အမျိုးသားအချုပ်အခြာအာဏာကို ထိခိုက်စေခြင်းနှင့် မသက်ဆိုင်ပါ” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ “ တူးမြောင်းသည် ပနားမားပိုင်ဖြစ်ပြီး ပနားမားပိုင်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေမည်!”