FIRST ON FOX: ရုရှားရဲ့ ယူကရိန်းကျူးလွန်မှုကြောင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ NATO တွင် တိုးချဲ့မှုဆိုင်ရာ စကားပြောဆိုမှုများမှာ အဓိက စိုးရိမ်စရာ ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ သို့သော် ဂရိနိုင်ငံ၏ အကြီးမားဆုံး ကာကွယ်ရေး တာဝန်ရှိသူ ၏ အဆိုအရ လုံခြုံရေးမဟာမိတ်အဖွဲ့သည် ၎င်း၏ မဟာမိတ်အဖွဲ့ထဲမှ ထိုကဲ့သို့သော ခြိမ်းခြောက်မှုများကို စိုးရိမ်စရာ ဖြစ်ကြောင်း စဉ်စားသင့်သည်။
၁၉၅၂ ခုနှစ်ကတည်းက NATO အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံနှစ်နိုင်ငံဖြစ်သော ဂရိနှင့် တူရကီတို့အကြား ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ ကျွန်းနိုင်ငံ ဆိုက်ပရပ်စ်နှင့် ပတ်သက်သော ကြီးမားသော ပြဿနာသည် တစ်နှစ်ချင်းစီ ပိုမိုဆိုးရွားလာပြီး ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ပြည်တွင်းပြဿနာများကြောင့် နှစ်နိုင်ငံနီးပါး စစ်ပွဲ ဖြစ်လုနီးပါး ဖြစ်ခဲ့သည်။
လွန်ခဲ့သော နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ဂရိနှင့် တူရကီအကြား ဆက်ဆံရေး ပိုမို သိသာထင်ရှားစွာ ခြိမ်းခြောက်မှု နည်းပါးလာသော်လည်း၊ အာရှတိုက်နှင့် ဧဂျင်းပင်လယ်ရှိ Erdoğan ၏ ဒေသတွင်း သဘာဝ သယံဇာတများ လိုက်လံရှာဖွေမှုနှင့် ၎င်း၏ ပြိုင်ဆိုင်မှု ဖြစ်စေသော နိုင်ငံရေး လုပ်ရပ်များကြောင့် ၎င်းသည် အော့တိုမန် साम्राज्यကို “ ပြန်လည် တည်ထောင်ရန်” ကြိုးစားနေကြောင်း ယခင်ကတည်းက ဝေဖန်မှုများ ခံခဲ့ရသည်။
“ တူရကီတွင် အချို့သော လူများသည် အော့တိုမန်ခေတ်သို့ ပြန်သွားကြပြီး ဂရိ၏ အချို့သော နေရာများ၊ ဆီးရီးယား၏ အချို့သော နေရာများ၊ အီရတ်၏ အချို့သော နေရာများ၊ အီရန်၏ အချို့သော နေရာများ၊ ကော်ကေးဆပ်၏ တစ်ဝက်ခန့် စသည်တို့အပါအဝင် အော့တိုမန် साम्राज्यကို ပြန်လည် တည်ထောင်နိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်” ဟု ဂရိကာကွယ်ရေး ၀န်ကြီး Nikos Dendias က Digital နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
“ ကျွန်တော် ဒါဟာ စိတ်ကူးယဉ် ဖြစ်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်၊ ဒါပေမယ့် ဂရိနဲ့ ဆက်ဆံရေးမှာ ပြဿနာတွေ အများကြီး ဖြစ်စေပြီး NATO အတွင်းမှာလည်း ပြဿနာတွေ အများကြီး ဖြစ်စေပါတယ်။”
၂၀၁၄ ခုနှစ်ကတည်းက တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော Erdoğan သည် အီရတ်၊ ယီမင်၊ လစ်ဗျားနှင့် အစ္စရေး စသည့် ဒေသတွင်း နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် ၎င်း၏ တိုက်ခိုက်ရေး နည်းလမ်းကြောင့် ယခင်ကတည်းက ဝေဖန်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ ထို့အပြင် Shia နှင့် ခရစ်ယာန်များ၊ သတင်းထောက်များ၊ အမျိုးသမီးများနှင့် ကုဒ်များ အပါအဝင် ဆွန်နီမဟုတ်သော လူ့အဖွဲ့အစည်းများကို ပစ်မှတ်ထားသော ၎င်း၏ နိုင်ငံတွင်း ဖိနှိပ်မှု လုပ်ရပ်များကြောင့်လည်း ယခင်ကတည်းက ဝေဖန်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ ၎င်းသည် တူရကီအား ဥရောပသမဂ္ဂသို့ ပူးပေါင်းရန် တားဆီးသည့် အကြောင်းရင်းသာမက အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွက် ပိုမိုကြီးမားသော နိုင်ငံရေး ဆိုးကျိုးများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။
ဆီးရီးယားရှိ ISIS နှင့် တိုက်ပွဲဝင်ရာတွင် အမေရိကန်၏ အဓိက မဟာမိတ်ဖြစ်သော ဆီးရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် တပ်ဖွဲ့ (SDF) သည် ကုဒ်နှင့် ဆက်နွယ်သော တပ်ဖွဲ့အား PKK နှင့် တူညီသည်ဟု မြင်သောကြောင့် Ankara ၏ ပစ်မှတ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။
တူရကီသည် ယခင်ကတည်းက ထိုအဖွဲ့ကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့ပြီး Trump အစိုးရသည် ဆီးရီးယားမှ အမေရိကန် တပ်များ ထုတ်ပယ်ပါက SDF သည် ISIS နှင့် ထိရောက်စွာ တိုက်ပွဲဝင်နိုင်ရန် အခြေအနေ မည်သို့ ဖြစ်လာမည်ကို နိုင်ငံတကာ အလေးအနက် စိုးရိမ်စရာ ဖြစ်စေခဲ့သည်။
“ ISIS သည် တိကျပြီး တည်ကြည်သော စကားပြောရလျှင် ကျဆင်းသွားသော်လည်း ပြီးဆုံးသွားခြင်း မဟုတ်ပါ” ဟု Dendias က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ISIS ၏ အခြေခံ အတွေးအခေါ်၊ မွတ်စလင် ဘရာသာအဖွဲ့၏ အတွေးအခေါ်များသည် ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး တက်ကြွနေဆဲ ဖြစ်သည်။
“ ကျွန်တော် ပြောချင်တာက ဘ၀မှာ လုပ်လို့ မရတဲ့ အဆိုးဆုံး အရာကတော့ သင့်ရဲ့ မဟာမိတ်တွေကို မေ့သွားတာ၊ သင့်ရဲ့ လိုအပ်ချိန်မှာ သင့်ဘေးမှာ တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့တဲ့ လူတွေကို မေ့သွားတာ ပြီးတော့ သူတို့ကို လှည့်စားတာ ဒါမှမဟုတ် သူတို့အကြောင်းကို မေ့သွားတာပါ” ဟု ကာကွယ်ရေး ၀န်ကြီး က ဆက်ပြောသည်။ “ ကျွန်တော် နှစ်ပေါင်းများစွာ ISIS နဲ့ တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့တဲ့ ကုဒ်တွေ အကြောင်း ပြောနေတာပါ။ သူတို့ကို အနောက်နိုင်ငံတွေက မေ့ထားသင့်တာ မဟုတ်ပါဘူး။”
Bashar al-Assad အစိုးရ ကျရှုံးခြင်းသည် ပြဿနာများ ပိုမို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး Trump နှင့် Erdoğan တို့၏ နီးစပ်သော ဆက်ဆံရေးသည် တူရကီသမ္မတသည် ၎င်း၏ ဒေသတွင်း စိတ်ကြိုက် လုပ်ဆောင်မှုများကို မည်သို့ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်မည်ကို ပိုမို မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်လာစေသည်။
Dendias က နှစ်ဦးသော ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များ အကြား ယူဆချက်အရ နီးစပ်သော ဆက်ဆံရေးသည် Erdoğan ကို တိုးတက်စေမည် မဟုတ်ဘဲ Trump ကို တူရကီ ခေါင်းဆောင်၏ နားထဲသို့ “ တိုးတိုးတိတ်တိတ်” ပြောဆိုကာ “ နိုင်ငံတကာ ဥပဒေ၊ နိုင်ငံတကာ [ပင်လယ်] စည်းမျဉ်းများသည် ယခုခေတ် ကမ္ဘာတွင် အသက်ရှင်နေသော နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်သည်” ဟု သတိပေးရန် ထူးခြားစွာ နေရာချ နိုင်မည်ဟု ငြင်းဆိုခဲ့သည်။
“ ကျွန်တော် ယူဆတာက NATO အတွက် လုံးဝ မကောင်းဘူး ဖြစ်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်၊ တူရကီကို NATO ၏ အရှေ့တောင် ဘက် နယ်စပ်တွင် ကြီးမားသော ပြဿနာ ဖြစ်ပေါ်စေရန် တိုက်တွန်းခြင်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွက်လည်း လုံးဝ မကောင်းပါဘူး၊ အလယ်ပိုင်း အရှေ့ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပျက်နေသော အရာများနှင့် ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းအကြား ဖြစ်ပျက်နေသော အရာများကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမယ်” ဟု ကာကွယ်ရေး ၀န်ကြီး က ထပ်မံ ပြောကြားခဲ့သည်။
ယခုလ အစောပိုင်းတွင် တူရကီသည် “ Blue Homeland” ဟု ခေါ်သော ကာလာပင်လယ်၊ မြေထဲပင်လယ်နှင့် ဧဂျင်းပင်လယ်တို့တွင် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြန်လည် စတင်ခဲ့ပြီး ဂရိသည် ယခင်ကတည်းက ၎င်းကို အင်အားပြသမှုအဖြစ် မြင်ယောင်ပြီး ယခင်ကတည်းက ရေကြောင်း ပြဿနာများ ပြန်လည် ပေါ်ပေါက်လာစေခဲ့သည်။
“ ဒါဟာ [အသစ်] တူရကီ နီယိုအင်ပါယာ လမ်းစဉ်၊ နီယို အော့တိုမန် လမ်းစဉ် ဖြစ်ပါတယ်” ဟု Dendias က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ဒါဟာ ၂၁ ရာစု၏ ပထမ ဆယ်စုနှစ်တွင် ပေါ်ထွန်းလာခဲ့ပြီး … တူရကီအတွက် မြေထဲပင်လယ်၏ တစ်ဝက်ခန့်သည် ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ပြောဆိုသည်။
“ တခါတရံမှာ သူတို့ ပိုပြီးတောင် သွားကြသေးတယ်။ သူတို့က ဂရိအတွက် အရေးကြီးတဲ့ NATO တပ်စွဲရာနေရာနဲ့ Souda မှာ အမေရိကန် စခန်းရှိတဲ့ ကြီးမားတဲ့ ကျွန်းဖြစ်တဲ့ Crete ကလည်း တူရကီ ပိုင်ဆိုင်သင့်တယ်လို့ ပြောကြတယ်။”
ကာကွယ်ရေး ၀န်ကြီး က ဂရိနှင့် တူရကီအကြား တင်းမာသော ဆက်ဆံရေးသည် NATO တွင် ၎င်း၏ ကာကွယ်ရေး လုပ်ဆောင်မှုကို ထူးခြားစေသည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီး ၎င်းသည် အေသင်မြို့တော်အား ၎င်း၏ ကာကွယ်ရေး ကုန်ကျစရိတ်ကို အမြင့်ဆုံး ထားရှိရန် တွန်းအားပေးခဲ့ပြီး၊ Trump ၏ နိုင်ငံအားလုံး GDP ၏ ၅% သတ်မှတ်ချက် (၂% မှ တိုးမြှင့်) ကို ပြည့်မီရန် တွန်းအားပေးမှုကြောင့် NATO မဟာမိတ်အဖွဲ့တွင် ထပ်မံ ဆွေးနွေးကြသော အဓိက အကြောင်းအရာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော NATO ကုန်ကျစရိတ် နောက်ဆုံး တွက်ချက်မှုများအရ ဂရိသည် မဟာမိတ်အဖွဲ့တွင် ကာကွယ်ရေး ကုန်ကျစရိတ် အမြင့်ဆုံး ငါးနိုင်ငံတွင် ပါဝင်ပြီး ၎င်း၏ GDP ၏ ၃% ကျော် သုံးစွဲခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ တူရကီမှာ ၁၈ နေရာတွင် ရှိပြီး ၎င်း၏ GDP ၏ ၂% ကျော်ကို ကာကွယ်ရေးအတွက် သုံးစွဲခဲ့သည်။
Dendias က ဥရောပ နိုင်ငံများသည် လုံခြုံရေး ခြိမ်းခြောက်မှု အဆင့်များနှင့် ကာကွယ်ရေး ကုန်ကျစရိတ်၏ အရေးပါမှုကို မည်သို့ မြင်ကြသည်ကို ပူးတွဲ သဘောတူရန် လိုအပ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“ သမ္မတ Trump ၏ ၅% နှုန်းနှင့် ပတ်သက်သော သဘောထား မည်သို့ပင် ရှိစေကာမူ ၎င်းသည် ပြည်တွင်းပြဿနာ ဖြစ်ပြီး ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်သည်” ဟု Dendias က ထပ်မံ ပြောကြားခဲ့သည်။
“ အကြီးမားဆုံး ခြိမ်းခြောက်မှုမှာ နိုင်ငံတကာ ဥပဒေနှင့် နိုင်ငံတကာ ပင်လယ် ဥပဒေကို လိုက်နာခြင်း မရှိသော နိုင်ငံများ ဖြစ်သည်။ နယ်စပ်များသည် သင် လျစ်လျူရှုနိုင်သော အရာများ ဖြစ်ကြောင်း၊ သဘောတူစာချုပ်များနှင့် နိုင်ငံတကာ သဘောတူစာချုပ်များသည် သင့်အတွက် အကျိုးရှိသောအခါတွင်သာ အလုပ်လုပ်သင့်သည်ဟု ယုံကြည်သော နိုင်ငံများ” ဟု Dendias က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ဒါဟာ ဂရိအတွက်သာမက ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးအတွက် အကြီးမားဆုံး ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်ပါတယ်။”
သမ္မတ Trump ၏ Greenland နှင့် Panama Canal ကို ရယူရန် စစ်ရေး ကျူးလွန်ခြင်းကို ငြင်းဆိုခြင်း မရှိဟု ပြောကြားခဲ့သော သတင်းများနှင့် ပတ်သက်၍ Dendias ထံ ထပ်မံ မေးမြန်းခြင်းများကို ပြန်လည် ဖြေကြားခြင်း မရှိပါ။
Washington, D.C. ရှိ တူရကီသံရုံးသည် Digital ၏ မေးခွန်းများကို ပြန်လည် ဖြေကြားခြင်း မရှိဘဲ “ Blue Homeland” လေ့ကျင့်မှုများ မတိုင်မီတွင် တူရကီ ကာကွယ်ရေး ၀န်ကြီး Yaşar Güler က ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ကြေညာချက်ကို ညွှန်ပြခဲ့သည်။ “ ကျွန်ုပ်တို့ နိုင်ငံသည် ပြိုင်ဆိုင်မှုများနှင့် ပြဿနာများ ပြည့်နေသော ဒေသ၏ ဗဟိုချက်တွင် တည်ရှိပြီး တင်းမာမှုများ ကာကွယ်ရန်နှင့် အကျပ်အတည်းများ ဖြေရှင်းရာတွင် နိုင်ငံတကာ ဥပဒေနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ကတိက၀တ် ပြုထားကြောင်း အမြဲတမ်း ပြောဆိုထားပါသည်။
“ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ဂရိအိမ်နီးချင်းနိုင်ငံနှင့် ဆက်ဆံရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ဤဘောင်ထဲတွင် ချဉ်းကပ်ပြီး ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် အရေးပါသော ခြေလှမ်းများ လှမ်းလိုက်ပါသည်” ဟု ၎င်းက ထပ်မံ ပြောကြားခဲ့သည်။ “ တူရကီ၏ ‘Blue Homeland’ တွင် ၎င်း၏ အခွင့်အရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားများ ကာကွယ်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ‘သမိုင်းဝင် တိုးချဲ့မှုနှင့် တိုက်ခိုက်မှု’ အဖြစ် 묘사하기 위한 ကြိုးပမ်းမှုများသည် နိုင်ငံတကာ ဥပဒေက တူရကီအား ပေးအပ်သော အခွင့်အရေးများကို လျစ်လျူရှုရန် လုံးဝ မအောင်မြင်သော ကြိုးပမ်းမှုသာ ဖြစ်သည်။
“ သို့သော် ငြိမ်းချမ်းသော ဖြေရှင်းချက် တစ်ခုအတွက် ကြိုးစားနေစဉ် ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ တိုင်းပြည်၏ အခွင့်အရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားများကို ဘယ်တော့မှ လျှော့ချမည် မဟုတ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ အလေးအနက် ပြောကြားလိုပါသည်” ဟု Güler က ယခုလ အစောပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
“ `