ဂါဇာကို အစ္စရေးလ်တို့ တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း လူပေါင်း ၈၂ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးပြီး အရေးပါသော အကူအညီများ ပါလက်စတိုင်းများထံ မရောက်ရှိနိုင်သေး

(SeaPRwire) –   အစ္စရေးရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ ဆက်လက်ပြင်းထန်ခဲ့ပြီး အစ္စရေးရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကျယ်ပြန့်လာခြင်းအပေါ် နိုင်ငံတကာရဲ့ ဒေါသထွက်မှုတွေ မြင့်တက်နေချိန်နဲ့ တိုက်ဆိုင်နေပါတယ်။ ဂါဇာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနနဲ့ ဒေသဆေးရုံတွေရဲ့အဆိုအရ တိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် အမျိုးသမီးတွေနဲ့ ရက်သတ္တပတ်ပဲရှိသေးတဲ့ ကလေးငယ်တစ်ဦးအပါအဝင် အနည်းဆုံး လူ ၈၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

အစ္စရေးဟာ အင်္ဂါနေ့ကစပြီး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာထရပ်ကားအစီးရေများစွာကို ဂါဇာထဲကို ဝင်ရောက်ခွင့်ပေးခဲ့ပေမယ့် အကူအညီတွေဟာ အရေးပေါ်လိုအပ်နေတဲ့ ပါလက်စတိုင်းလူမျိုးတွေဆီကို မရောက်ရှိသေးပါဘူး။

U.N.ရဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအေဂျင်စီရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Jens Laerke က ထရပ်ကားတွေကို ဂါဇာဘက်ခြမ်းက Kerem Shalom ကနေ ယူဆောင်သွားတာမျိုးမရှိသေးဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ Kerem Shalom ဟာ အစ္စရေးနဲ့ ဂါဇာတောင်ပိုင်းကြားက နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ရေးဂိတ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

U.N.ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Stéphane Dujarric က အင်္ဂါနေ့မှာ အကူအညီတွေဟာ ဂါဇာထဲကို ရောက်ရှိသွားပေမယ့် အစ္စရေးစစ်တပ်က ပစ္စည်းတွေကို သီးခြားထရပ်ကားတွေပေါ် ပြန်တင်ခိုင်းပြီး အလုပ်သမားတွေမှာ အချိန်ကုန်သွားတဲ့အတွက် အကူအညီတွေကို ဖြန့်ဝေပေးမယ့်နေရာတွေကို မပို့ဆောင်နိုင်ခဲ့ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

ဂါဇာကို လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီတွေ ပေးအပ်တာကို ကြီးကြပ်တဲ့ အစ္စရေးကာကွယ်ရေးအဖွဲ့က ထရပ်ကားတွေဟာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မနက်မှာ ဝင်ရောက်လာတယ်လို့ ပြောပေမယ့် အဲဒီအကူအညီတွေဟာ ဖြန့်ဝေဖို့အတွက် ဂါဇာထဲကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစွာ ရောက်ရှိမလားဆိုတာ မရှင်းလင်းပါဘူး။ UNRWA က ဝန်ထမ်းတွေဟာ နယ်စပ်ဂိတ်ကနေ အကူအညီတွေကို စုဆောင်းဖို့အတွက် နာရီပေါင်းများစွာ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ပေမယ့် အင်္ဂါနေ့မှာ မလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

Hamas က အစ္စရေးဓားစာခံတွေကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားချိန်မှာ အစ္စရေးရဲ့ ဂါဇာထဲကို အကူအညီပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကန့်ကွက်တဲ့ အစ္စရေးလှုပ်ရှားသူအနည်းငယ်က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မနက်မှာ အကူအညီပစ္စည်းတွေတင်ဆောင်လာတဲ့ ထရပ်ကားတွေကို ပိတ်ဆို့ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့် အစ္စရေးရဲတပ်ဖွဲ့က တားဆီးခဲ့ပါတယ်။

သံတမန်တွေ ဂျနင်မှာ ပစ်ခတ်ခံရ

ပါလက်စတိုင်းအာဏာပိုင်အဖွဲ့ရဲ့အဆိုအရ အစ္စရေးက သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ West Bank မြို့ဖြစ်တဲ့ ဂျနင်ကို သွားရောက်လည်ပတ်နေတဲ့ သံတမန်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဟာ ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ သံတမန်တွေဟာ ဂျနင်က လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအခြေအနေကို လေ့လာဖို့ တရားဝင်တာဝန်နဲ့ ရောက်ရှိနေချိန်မှာ သေနတ်သံတွေ ကြားခဲ့ရပါတယ်။

အမည်မဖော်လိုတဲ့ အကူအညီပေးရေးဝန်ထမ်းတစ်ဦးက ဒေသတွင်း၊ ဥရောပနဲ့ အနောက်တိုင်းသံတမန် ၂၀ လောက်ပါဝင်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ ဂျနင်ဒုက္ခသည်စခန်းရဲ့အ၀င်ဝအနီးမှာ ရပ်နေတုန်း ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ သေနတ်သံတွေ ကြားခဲ့ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဘယ်သူမှ ထိခိုက်ဒဏ်ရာမရခဲ့ဘူးလို့ သူက ထပ်ပြောပါတယ်။

အစ္စရေးစစ်တပ်က ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ “ အတည်ပြုထားတဲ့ လမ်းကြောင်းကနေ သွေဖည်သွားခဲ့” လို့ပြောပြီး အစ္စရေးစစ်သားတွေဟာ သူတို့ကို အဲဒီနေရာကနေ ဝေးဝေးမှာထားဖို့ သတိပေးပစ်ခတ်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ စစ်တပ်က တောင်းပန်ခဲ့ပြီး အဲဒီလည်ပတ်မှုမှာ ပါဝင်တဲ့ နိုင်ငံအားလုံးကို ဆက်သွယ်သွားမယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ရုပ်သံမှတ်တမ်းတွေမှာ သံတမန်တော်တော်များများဟာ အရှိန်ပြင်းပြင်းနဲ့ ပစ်ခတ်သံတွေကြားရချိန်မှာ ပုန်းအောင်းဖို့ ပြေးနေကြတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဥရောပသမဂ္ဂရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးရာမူဝါဒအကြီးအကဲ Kaja Kallas က သတိပေးပစ်ခတ်တာတောင် လက်ခံနိုင်စရာမရှိဘူးလို့ပြောပြီး အစ္စရေးကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

အီတလီအစိုးရ Premier Giorgia Meloni လည်း အဲဒီဖြစ်ရပ်အတွက် ရှင်းလင်းချက်တောင်းဆိုခဲ့ပြီး ဒုတိယကောင်စစ်ဝန်ဟာ ပစ်ခတ်ခံရသူတွေထဲမှာ ပါဝင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ဂျနင်ဟာ ယခုနှစ်အစောပိုင်းကစပြီး အစ္စရေးရဲ့ West Bank စစ်သွေးကြွတွေကို အကြီးအကျယ်နှိမ်နင်းတဲ့နေရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဇန်နဝါရီ ၂၁ ရက်နေ့မှာ ဂါဇာက Hamas နဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူညီချက်ရပြီး နှစ်ရက်အကြာမှာ အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့တွေဟာ ဂျနင်ကို ဝင်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ Hamas ရဲ့ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က အစ္စရေးကို တိုက်ခိုက်ပြီးကတည်းက အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ဝင်ရောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတိုက်ပွဲတွေကြောင့် ပါလက်စတိုင်းလူမျိုး ထောင်ပေါင်းများစွာ နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးခဲ့ရပြီး ဒါဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာအတွင်း West Bank မှာ အကြီးမားဆုံး နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရမှုတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

အစ္စရေးအပေါ် နိုင်ငံတကာရဲ့ ဖိအား

အင်္ဂါနေ့မှာ ယူကေနိုင်ငံဟာ အစ္စရေးရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပြင်းထန်လာတဲ့အတွက် လက်နက်ရောင်းဝယ်မှုလိုင်စင်တွေကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ ယူကေ၊ ကနေဒါနဲ့ ပြင်သစ်တို့က အစ္စရေးကို စစ်ပွဲရပ်တန့်ဖို့ တောင်းဆိုဖို့ အစီအမံတွေကို ကတိပြုပြီး နောက်တစ်ရက်အကြာမှာ ထွက်ပေါ်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ သီးခြားအနေနဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂဟာ ဂါဇာမှာ စစ်ပွဲလုပ်ဆောင်နေတဲ့အတွက် အစ္စရေးနဲ့ ကုန်သွယ်ရေးဆက်ဆံမှုတွေကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ EU ရဲ့ သဘောတူညီချက်ကို ပြန်လည်သုံးသပ်နေတယ်လို့ နိုင်ငံခြားရေးရာအကြီးအကဲက ပြောပါတယ်။

အစ္စရေးက Hamas က ဖမ်းဆီးထားတဲ့ ဓားစာခံတွေ အိမ်ပြန်ရောက်တာနဲ့ Hamas ကို အနိုင်ရတာ ဒါမှမဟုတ် ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးပြီး လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းတာနဲ့ စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်ဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ Hamas ကတော့ အစ္စရေးက နယ်မြေကနေ အပြီးအပိုင်ဆုတ်ခွာပြီး စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ပေးမယ်ဆိုရင် ဓားစာခံတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးဖို့နဲ့ လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းဖို့ တောင်းဆိုချက်တွေကိုတော့ ငြင်းပယ်ထားပါတယ်။

အစ္စရေးက အင်္ဂါနေ့မှာ ကာတာနိုင်ငံ ဒိုဟာမြို့မှာရှိတဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆွေးနွေးပွဲကနေ အကြီးတန်းညှိနှိုင်းရေးအဖွဲ့ကို ပြန်ခေါ်ခဲ့ပြီး အဆင့်နိမ့်အရာရှိတွေကိုသာ ထားခဲ့မယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ညှိနှိုင်းမှုတွေကို ကြားဝင်ညှိနှိုင်းပေးနေတဲ့ ကာတာခေါင်းဆောင်တွေက နှစ်ဖက်ကြားမှာ ကွာဟချက်ကြီးမားနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အစ္စရေးရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ ဂါဇာတစ်ဝန်းလုံးမှာ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေပါတယ်။ အစ္စရေးက မကြာသေးခင်ကမှ ထပ်မံတိုးချဲ့တိုက်ခိုက်ဖို့ မျှော်လင့်ထားတဲ့အတွက် လူတွေကို ရွှေ့ပြောင်းဖို့ အမိန့်ပေးထားတဲ့ တောင်ပိုင်းမြို့ Khan Younis မှာ လူ ၂၄ ဦးသေဆုံးခဲ့ပြီး ၁၄ ဦးကတော့ မိသားစုဝင်တွေဖြစ်ပါတယ်။ ဂါဇာအလယ်ပိုင်းမှာ ရက်သတ္တပတ်ပဲရှိသေးတဲ့ ကလေးငယ်တစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

အစ္စရေးစစ်တပ်က တိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ချက်ချင်းမှတ်ချက်မပေးသေးပေမယ့် Hamas ရဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေကို ပစ်မှတ်ထားနေပြီး Hamas စစ်သွေးကြွတွေဟာ အရပ်သားတွေရှိတဲ့နေရာတွေကနေ လှုပ်ရှားနေတယ်လို့ စွပ်စွဲထားပါတယ်။

အစားအသောက်အတွက် အရေးပေါ်လိုအပ်ချက်

ဂါဇာမှာနေထိုင်တဲ့ လူ ၂ သန်းဟာ အငတ်ဘေးနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရနိုင်တယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သတိပေးထားပါတယ်။ ဂါဇာမြို့က နေရပ်စွန့်ခွာသူတွေအတွက် ဖွင့်ထားတဲ့ စခန်းတစ်ခုမှာ ပရဟိတအဖွဲ့တစ်ခုက ပါးလွှာပြီး ရေများနေတဲ့ ပဲဟင်းရည်ကို ဖြန့်ဝေပေးခဲ့ပါတယ်။

Somaia Abu Amsha က မိသားစုအတွက် ပန်းကန်လုံးထဲကို နည်းနည်းစီ ခပ်ထည့်ပေးရင်း သူတို့ဟာ ရက်ပေါင်း ၁၀ ရက်ကျော်ကြာ ပေါင်မုန့်မစားရသေးဘူး၊ ဆန် ဒါမှမဟုတ် ခေါက်ဆွဲကိုလည်း မတတ်နိုင်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

“ စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ပေးဖို့ကလွဲလို့ ဘာမှမလိုချင်ဘူး။ ပရဟိတမီးဖိုချောင်တွေကို မလိုချင်ဘူး။ ခွေးတောင် ဒါကိုစားမှာမဟုတ်ဘူး။ ကလေးတွေဆို ဝေးသေး” လို့ သူက ဟင်းရည်ကိုညွှန်ပြပြီး ပြောပါတယ်။

Pope Leo XIV က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ St. Peter’s Square မှာ ပြုလုပ်တဲ့ ပထမဆုံး အထွေထွေတွေ့ဆုံပွဲမှာ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို အကူအညီတွေပေးပို့ဖို့နဲ့ လူတွေအပေါ် သက်ရောက်နေတဲ့ “ နှလုံးကြေကွဲစရာ” ကိစ္စတွေကို အဆုံးသတ်ဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဆေးရုံတွေကို ဝိုင်းရံထား

အစ္စရေးတပ်တွေဟာ ဂါဇာမြောက်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ နောက်ဆုံးလည်ပတ်နေတဲ့ ဆေးရုံနှစ်ရုံကိုလည်း ဝိုင်းရံထားပြီး ဘယ်သူ့ကိုမှ ဆေးရုံထဲက ထွက်ခွာခွင့် ဒါမှမဟုတ် ဝင်ခွင့်မပေးဘူးလို့ ဆေးရုံဝန်ထမ်းတွေနဲ့ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့တွေက ဒီသီတင်းပတ်မှာ ပြောပါတယ်။

ပါလက်စတိုင်းသမ္မတ Mahmoud Abbas က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တွေကို ဂါဇာကို အစ္စရေးက ဝိုင်းရံထားတာကို အဆုံးသတ်ဖို့ ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီတိုက်တွန်းချက်ကို ဘေရွတ်မြို့ကို သွားရောက်လည်ပတ်စဉ်မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး လဘနွန်က ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာရှိတဲ့ ပါလက်စတိုင်းအဖွဲ့တွေကို လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးဖို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။

“ ပါလက်စတိုင်းလူမျိုးတွေအပေါ် သုတ်သင်ရှင်းလင်းရေးစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ဖို့ အချိန်တန်ပါပြီ။ ကျွန်တော်တို့ ထွက်ခွာမှာမဟုတ်ဘူး၊ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဇာတိမြေဖြစ်တဲ့ ပါလက်စတိုင်းမြေပေါ်မှာ ဆက်လက်ရှိနေမယ်ဆိုတာကို ထပ်လောင်းပြောကြားလိုပါတယ်။” လို့ Abbas က အကူအညီတွေ ချက်ချင်းပေးပို့ဖို့၊ ဖမ်းဆီးထားသူတွေကို လွှတ်ပေးဖို့နဲ့ ဂါဇာကနေ အပြီးအပိုင်ဆုတ်ခွာဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဂါဇာစစ်ပွဲဟာ Hamas ဦးဆောင်တဲ့ စစ်သွေးကြွတွေက အစ္စရေးတောင်ပိုင်းကို တိုက်ခိုက်ပြီး အရပ်သားအများစုပါဝင်တဲ့ လူ ၁၂၀၀ လောက်ကို သတ်ဖြတ်ကာ လူ ၂၅၁ ယောက်ကို ပြန်ပေးဆွဲခဲ့ချိန်မှာ စတင်ခဲ့ပါတယ်။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူညီချက် ဒါမှမဟုတ် တခြားသဘောတူညီချက်တွေနဲ့ အများစုကို ပြန်လွှတ်ပေးပြီးနောက် စစ်သွေးကြွတွေဟာ ဓားစာခံ ၅၈ ယောက်ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားဆဲဖြစ်ပြီး သုံးပုံတစ်ပုံလောက် အသက်ရှင်နေသေးတယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။

အစ္စရေးရဲ့ လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဂါဇာရဲ့ နေရာအတော်များများ ပျက်စီးခဲ့ပြီး ပါလက်စတိုင်း ၅၃,၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ အများစုက အမျိုးသမီးတွေနဲ့ ကလေးတွေဖြစ်တယ်လို့ ဂါဇာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဆိုပါတယ်။ ဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ အရပ်သားနဲ့ စစ်သားတွေကို ခွဲခြားမရေတွက်ပါဘူး။

“ `