တူရကီနိုင်ငံသည် အစ္စတန်ဘူလ်မြို့တော်ဝန်အား ရုံးတင်စစ်ဆေးခြင်းမပြုမီ ထောင်ချလိုက်သောကြောင့် မြို့အနှံ့ ဆန္ဒပြမှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့

(SeaPRwire) –   တူရကီတရားရုံးတစ်ခုသည် တရားစွဲဆိုခြင်းမရှိသေးဘဲ သမ္မတ တာယစ် အာဒိုဂန်၏ နိုင်ငံရေးပြိုင်ဘက်ဖြစ်သူ အီကရမ် အီမာမိုဂလူအား တံစိုးစားမှုဖြင့် စွဲချက်တင်ကာ ထောင်သွင်းအကျဉ်းချခဲ့သည်။ ဤလုပ်ရပ်သည် နိုင်ငံ၏ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်အတွင်း အကြီးမားဆုံး ဆန္ဒပြမှုများကို ပိုမိုဆိုးရွားစေနိုင်သည်။

အီမာမိုဂလူအား ထောင်ချရန် ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အဓိက အတိုက်အခံပါတီနှင့် ထောင်ပေါင်းများစွာသော ဆန္ဒပြသူများက ၎င်းအား လုပ်ဆောင်ချက်များသည် နိုင်ငံရေးဆန်ပြီး ဒီမိုကရေစီမဆန်ဟု ဝေဖန်ပြီးနောက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

တရားရုံးတွင် ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုများအရ မြို့တော်ဝန်၏ အခက်အခဲများသည် ၂၂ နှစ်ကြာ တူရကီနိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သော အာဒိုဂန်အစိုးရအပေါ် အတိုက်အခံများကို စည်းလုံးစေသည့် လက္ခဏာများ တွေ့လာရသည်။

Republican People’s Party (CHP) ပါတီဝင်များနှင့် ပါတီဝင်မဟုတ်သူ ထောင်ပေါင်းများစွာသည် အီမာမိုဂလူအား အနာဂတ်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ၎င်းတို့၏ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးချယ်ရန် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ မဲရုံများသို့ စုရုံးရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

ပါတီဝင်မဟုတ်သူများ၏ မဲပေးမှုကို လူကြိုက်များသော အီမာမိုဂလူသည် ပါတီကို သစ္စာရှိသူများထက် မည်မျှ ထောက်ခံမှုရှိကြောင်း ညွှန်ပြသည့် အချက်အဖြစ် အနီးကပ် စောင့်ကြည့်မည်ဖြစ်သည်။

အီမာမိုဂလူသည် သူရင်ဆိုင်နေရသော စွဲချက်များကို “ မယုံနိုင်လောက်အောင် စွပ်စွဲမှုများနှင့် မဟုတ်မမှန်ပြောဆိုမှုများ” ဟု ငြင်းဆိုထားပြီး တနင်္ဂနွေနေ့တွင် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ဆန္ဒပြရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ “ ဒီအာဏာသိမ်းမှုကို၊ ဒီမိုကရေစီအပေါ် မည်းညစ်တဲ့ အစွန်းအထင်းကို အားလုံးစုပေါင်းပြီး ဆုတ်ဖြဲပစ်မယ်” ဟု သူက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုပ်သံလွှင့်သူများက ရဲတပ်ဖွဲ့ယာဉ်တန်းဖြင့် Silivri အကျဉ်းထောင်သို့ ခေါ်ဆောင်သွားသည်ဟု ဆိုသော ဗီဒီယိုကို ပြသခဲ့သည်။

အီမာမိုဂလူအား တာဝန်မှ ရပ်စဲခဲ့ပြီး အခြားခရိုင်မြို့တော်ဝန်နှစ်ဦးနှင့်အတူ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

အစိုးရက စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများသည် နိုင်ငံရေးအရ လှုံ့ဆော်ခြင်းမရှိကြောင်း ငြင်းဆိုထားပြီး တရားရုံးများသည် လွတ်လပ်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

လမ်းမများတွင် စုဝေးခြင်းကို တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ပိတ်ပင်မှုကို စနေနေ့တွင် နောက်ထပ်လေးရက် ထပ်မံတိုးမြှင့်ခဲ့သော်လည်း ဆန္ဒပြမှုများနှင့် ဖမ်းဆီးမှုများသည် အဓိကမြို့ကြီးများတွင် တစ်ညလုံး ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ထောင်ပေါင်းများစွာသောသူများသည် အီမာမိုဂလူအပေါ် စီရင်ချက်များကို စောင့်ဆိုင်းရန် ညတွင်းချင်းနှင့် တနင်္ဂနွေနေ့အစောပိုင်းတွင် တရားရုံးအပြင်ဘက်တွင် စုဝေးခဲ့ကြသည်။

တရားရုံးက အီမာမိုဂလူ (၅၄ နှစ်) နှင့် အခြားအနည်းဆုံး ၂၀ ဦးကို ပြီးခဲ့သည့်အပတ်က သူအပေါ် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုနှစ်ခုအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည့် တံစိုးစားမှုစုံစမ်းစစ်ဆေးမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ထောင်ချခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သူသည် “ ရာဇဝတ်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုကို တည်ထောင်ပြီး ဦးဆောင်ခြင်း၊ တံစိုးလက်ဆောင်များ လက်ခံခြင်း၊ အလွဲသုံးစားလုပ်ခြင်း၊ တရားမဝင် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအချက်အလက်များကို မှတ်တမ်းတင်ခြင်းနှင့် ငွေကြေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုနှင့်ဆက်နွယ်၍ အများပြည်သူဆိုင်ရာ လေလံများကို လိမ်လည်ခြင်း” အတွက် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဤထောင်ချမှုသည် အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်များအပေါ် လပေါင်းများစွာကြာသော တရားဥပဒေအရ ဖိနှိပ်မှုနှင့် ရွေးကောက်ခံ အခြားအရာရှိများကို ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်း၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်ပြီး ဝေဖန်သူများက ၎င်းတို့၏ ရွေးကောက်ပွဲ အလားအလာများကို ထိခိုက်စေရန် အစိုးရ၏ ကြိုးပမ်းမှုဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။

CHP ၏ မြို့တော်ဝန် ၂၇ ဦးအနက် ခြောက်ဦးသည် ယခု ဖမ်းဆီးခံထားရပြီး အတိုက်အခံပါတီများသည် Erdogan ၏ AK Party အား စည်ပင်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် သမိုင်းတစ်လျှောက် အဆိုးရွားဆုံး ရှုံးနိမ့်မှုကို ပေးခဲ့ပြီး တစ်နှစ်အကြာတွင် ယခုကဲ့သို့ ဖမ်းဆီးခံရခြင်းဖြစ်သည်။

CHP သည် သမ္မတလောင်းအတွက် တစ်ဦးတည်းသော အမည်စာရင်းဖြစ်သည့် အီမာမိုဂလူအတွက် “ စည်းလုံးညီညွတ်မှုမဲများ” ပေးရန် တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ပါတီဝင်မဟုတ်သူများအတွက် ပါတီမဲရုံများကို ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။

CHP ဥက္ကဋ္ဌ Ozgur Ozel က အီမာမိုဂလူသည် “ ထောင်လမ်းပေါ်သို့ ရောက်ရှိနေသော်လည်း သမ္မတရာထူးသို့လည်း ရောက်ရှိနေသည်” ဟုဆိုကာ ပါတီဝင်မဟုတ်သူများထံမှ သန်းပေါင်းများစွာသော မဲများကို ခန့်မှန်းထားသည်။

ယေဘူယျရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၈ ခုနှစ်အထိ မစီစဉ်ရသေးပါ။

သို့သော် ၂၂ နှစ်ကြာ အုပ်ချုပ်ခဲ့သော အာဒိုဂန် (၇၁ နှစ်) သည် ထပ်မံယှဉ်ပြိုင်မည်ဆိုပါက သမ္မတသည် ထိုရက်တွင် သက်တမ်းကုန်ဆုံးမည်ဖြစ်သောကြောင့် လွှတ်တော်က ရွေးကောက်ပွဲကို စောစီးစွာ ကျင်းပရန် ထောက်ခံပေးရန် လိုအပ်ပေမည်။ အီမာမိုဂလူသည် စစ်တမ်းအချို့တွင် အာဒိုဂန်ကို ဦးဆောင်နေသည်။

အီမာမိုဂလူသည် အကြမ်းဖက်မှုဆိုင်ရာ စွဲချက်များကိုလည်း ရင်ဆိုင်နေရသော်လည်း တရားရုံးက ၎င်းအား တစ်ချိန်တည်းတွင် ထိုစွဲချက်များဖြင့် တရားဝင် ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ဆက်နွယ်သော စွဲချက်များဖြင့် တရားမစွဲမီ သူ့ကို ထောင်ချရန် အနာဂတ် စီရင်ချက်သည် အစိုးရအား အစ္စတန်ဘူလ်ကို အုပ်ချုပ်ရန် ဂေါပကလူကြီးတစ်ဦးကို ခန့်အပ်ခွင့်ပြုနိုင်သည်။ ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်းခံရပါက သူသည် သမ္မတအဖြစ် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခြင်းကို တားဆီးနိုင်သည်။

CHP က စီရင်ချက်ကို အယူခံဝင်ပြီး မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန် တစ်စုံတစ်ဦးကို ရွေးချယ်မည်ဟု ဆိုသည်။

တရားရုံး၏ စီရင်ချက်ချပြီး မကြာမီတွင် မြို့တော်ဝန်က နောက်ဆုံးတွင် အာဒိုဂန်ကို အနိုင်ယူမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သူများသည် တာဝန်ခံရမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ အီမာမိုဂလူဟာ အာဒိုဂန်ရဲ့ … кошмар(အိပ်မက်ဆိုး) ဖြစ်လာခဲ့ပြီ” ဟု အတိုက်အခံ ထောက်ခံသူ မက်မက် ကာရာတက်ရှ်က တရားရုံးအပြင်ဘက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ “ Ekrem Imamoglu ကို သမ္မတဖြစ်အောင် ငါတို့ လုပ်မယ်။”

အီမာမိုဂလူကို ထိန်းသိမ်းလိုက်ခြင်းကြောင့် ဈေးကွက်များ ယိုယွင်းသွားပြီး တူရကီ လီရာ၊ စတော့များနှင့် ငွေချေးစာချုပ်များသည် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှစ၍ ဆိုးရွားစွာ ကျဆင်းခဲ့သည်။ လေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောင်ချပြီးနောက်တွင် ရောင်းချမှု ဖိအားများလာမည်ဟု မျှော်လင့်ထားသည်။

တူရကီဗဟိုဘဏ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Fatih Karahan သည် တနင်္ဂနွေနေ့တွင် Turkey’s Banks Association (TBB) ၏ ဘုတ်အဖွဲ့ဝင်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

ဗဟိုဘဏ်သည် တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် ဈေးကွက်စည်းမျဉ်းများအတွင်းရှိ တူရိယာအားလုံးကို ထိရောက်စွာနှင့် ပြတ်ပြတ်သားသား အသုံးပြုသွားမည်ဟု Karahan က ဘဏ်လုပ်ငန်းရှင်များကို ပြောကြားကြောင်း TBB က ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် အာဒိုဂန်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်သည့် တစ်နိုင်ငံလုံး Gezi Park ဆန္ဒပြမှုများဖြစ်ပွားပြီးနောက် တူရကီနိုင်ငံတွင် လူထုအာဏာဖီဆန်မှုကို သိသိသာသာ လျှော့ချခဲ့သည်။

သို့သော် ထောင်ပေါင်းများစွာသောသူများသည် စနေနေ့ညတွင် အစ္စတန်ဘူလ်မြို့တော်ခန်းမအဆောက်အအုံနှင့် အဓိကတရားရုံးအပြင်ဘက်တွင် ထပ်မံစုဝေးခဲ့ကြသည်။ ရဲအင်အားရာပေါင်းများစွာသည် ဆန္ဒပြသူများကို မျက်ရည်ယိုဗုံးများနှင့် ငရုတ်ကောင်းမှုန့်များဖြင့် ဖြိုခွင်းခဲ့ပြီး လူအုပ်သည် မီးရှူးမီးပန်းများနှင့် အခြားအရာဝတ္ထုများကို ပစ်ပေါက်ခဲ့ကြသည်။

ဆန္ဒပြပွဲအများစုသည် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြခဲ့သော်လည်း ဆန္ဒပြသူများသည် အနောက်ပိုင်းကမ်းရိုးတန်းပြည်နယ် Izmir နှင့် မြို့တော် Ankara တွင် ရဲများနှင့် သုံးညဆက်တိုက် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ခဲ့ကြပြီး ရဲများက ရေပိုက်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ကြသည်။

ဆန္ဒပြပွဲများအတွင်း လူပေါင်း ၃၀၀ ကျော်ကို အာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

Huseyin Hayatsever, Mert Ozkan နှင့် Mehmet Emin Caliskan တို့၏ နောက်ထပ်အစီရင်ခံခြင်း၊ Jonathan Spicer မှ ရေးသားခြင်း၊ Daniel Wallis, William Mallard, David Goodman, Alison Williams နှင့် Giles Elgood တို့မှ တည်းဖြတ်ခြင်း