ထရမ့်အစိုးရ-အီရန် ဆွေးနွေးပွဲမတိုင်မီ အီရန်နျူကလီးယားအန္တရာယ်သည် ‘အလွန်အန္တရာယ်များသော’ အဆင့်သို့ မြင့်တက်လာကြောင်း အစီရင်ခံစာအသစ်ကဆို

(SeaPRwire) –   ဂျေရုဆလင်မြို့ – အီရန်၏ တရားမဝင် နျူကလီးယားလက်နက် အစီအစဉ်ကို စောင့်ကြည့်လေ့လာနေသည့် အမေရိကန် သုတေသနဌာနမှ ယခုသီတင်းပတ်ကုန်တွင် ကျင်းပမည့် အမေရိကန်-အီရန် ဆွေးနွေးပွဲမတိုင်မီ ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ အစီရင်ခံစာတစ်စောင်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး တီဟီရန်၏ အနုမြူလက်နက်စနစ်သည် အလွန်အန္တရာယ်များသော အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ဝါရှင်တန်ဒီစီအခြေစိုက် Institute for Science and International Security မှ ၎င်း၏ အံ့အားသင့်ဖွယ် အစီရင်ခံစာအသစ်ကို “ The Iran Threat Geiger Counter: ” ဟု အမည်ပေးထားသည်။ 

လေ့လာမှုအရ “ ဖေဖော်ဝါရီလ 2024 ခုနှစ်၊ နောက်ဆုံးအစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြန်သည့်ရက်မှစ၍ အီရန်၏ နျူကလီးယားအစီအစဉ်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ခြိမ်းခြောက်မှုသည် သိသိသာသာ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့သည်။ အဓိက အနုတ်လက္ခဏာဆောင်သည့် အချက်များတွင် အီရန်၏ နျူကလီးယားလက်နက် စွမ်းရည်များ ပိုမိုကောင်းမွန်လာခြင်း၊ နျူကလီးယားလက်နက်များ တည်ဆောက်ရန် အချိန်ကာလ သတ်မှတ်ချက်များ တိုတောင်းလာခြင်းနှင့် နျူကလီးယားလက်နက်များ တည်ဆောက်ရန် လိုလားသည့် အီရန်၏ ပြည်တွင်းဆွေးနွေးမှုများ ပိုမိုတွင်ကျယ်လာခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။

“ အီရန်နှင့် ၎င်း၏ လက်ဝေခံတပ်ဖွဲ့များကို အစ္စရေးနှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များအား ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်နေသည့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းရှိ စစ်ရေးပဋိပက္ခများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် အီရန်သည် နျူကလီးယားလက်နက်များ တည်ဆောက်ရန် ဆုံးဖြတ်နိုင်ခြေ ပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့သည်။ မတည်ငြိမ်သော လုံခြုံရေးအခြေအနေသည် အီရန်သည် နျူကလီးယားလက်နက်များ တည်ဆောက်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်ဟူသော အမြင် (သို့မဟုတ်) အဖြစ်မှန်နှင့် ပေါင်းစပ်လာသည်။”

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် သမ္မတ မှ “ ကျွန်တော်တို့မှာ အချိန်အနည်းငယ်သာ ကျန်ပါတော့တယ်။ ဒါပေမယ့် အချိန်အများကြီးမရှိတော့ပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူတို့ကို နျူကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ပေးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့ကို နျူကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်ခွင့် မပေးနိုင်ပါဘူး” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။  ထို့အပြင် “ ကျွန်တော် အများကြီး မတောင်းဆိုပါဘူး။ ကျွန်တော်… သူတို့ကို နျူကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်ခွင့် မပေးနိုင်ပါဘူး” ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အီရန်သည် ၎င်းတို့၏ နျူကလီးယားလက်နက်များနှင့်ပတ်သက်၍ သဘောတူညီချက် မရရှိပါက စစ်ရေးအရ အရေးယူဆောင်ရွက်နိုင်ခြေနှင့် ပတ်သက်၍ မေးမြန်းရာတွင် Trump က “ လုံးဝဖြစ်နိုင်ပါတယ်” ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။

“ ကျွန်တော်တို့ စစ်ရေးအရ ဆောင်ရွက်ရမယ်ဆိုရင် အစ္စရေးက အဲဒီမှာ အများကြီး ပါဝင်ပတ်သက်လိမ့်မယ်။ သူတို့က အဲဒီရဲ့ ဦးဆောင်သူ ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် ဘယ်သူကမှ ကျွန်တော်တို့ကို ဦးဆောင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ လုပ်ချင်တာကို လုပ်မှာပါ” ဟု သမ္မတက White House တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

Trump သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် အီရန်၏ နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်ဖြစ်သည့် Joint Comprehensive Plan of Action ကို ပယ်ချခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ အဆိုပါ သဘောတူညီချက်သည် တီဟီရန်၏ နျူကလီးယားလက်နက် တည်ဆောက်ရန် ကြိုးပမ်းမှုကို မတားဆီးနိုင်ခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက ပြောဆိုခဲ့သည်။

အီရန်နိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနတစ်ခုက အီရန်၏ Supreme Leader Ali Khamenei ၏ နျူကလီးယားလက်နက်များအပေါ် တားမြစ်ချက်သည် ၎င်းတို့၏ ထုတ်လုပ်မှုကို တားမြစ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ အသုံးပြုခြင်းကို တားမြစ်ကြောင်း တနင်္လာနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ Digital သည် အီရန်ထံမှ အဆိုပါ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ တားမြစ်ချက်ကို ရယူရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း အစိုးရက ယခုအချိန်အထိ စာရွက်စာတမ်းကို ပေးအပ်ရန် ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။ အီရန် ကျွမ်းကျင်သူများက ထိုတားမြစ်ချက်သည် မရှိဟု ဆိုကြသည်။ 

The Institute for Science and International Security အစီရင်ခံစာက “ အီရန်သည် ဒေသကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်သည့် စစ်ရေးစွမ်းရည်များကို ပိုင်ဆိုင်ထားဆဲဖြစ်သည်။ အစ္စရေးနှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များကို တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် အသုံးပြုနိုင်သည့် ဒရုန်းများ၊ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များနှင့် ခရုစ်ဒုံးကျည်များ အမြောက်အမြားကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ အီရန်သည် ဒရုန်းများနှင့် ဒုံးကျည်များ အပါအဝင် လက်နက်များ အမြောက်အမြား လွှဲပြောင်းပေးခြင်းဖြင့် ရုရှားကို ကျောထောက်နောက်ခံပေးကာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် အဓိက ကစားသမားအဖြစ် ဆက်လက်ပါဝင်နေသည်” ဟုလည်း သတိပေးခဲ့သည်။

အီရန်၏ Khamenei ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူဖြစ်သည့် အမေရိကန်ဆန့်ကျင်ရေးစာစောင် Kayhan က အမေရိကန်ကို တိုက်ခိုက်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက Digital သို့ “ အီရန်အစိုးရ (သို့မဟုတ်) ၎င်း၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူမှ သမ္မတ (သို့မဟုတ်) မည်သည့်အမေရိကန်ကိုမဆို ခြိမ်းခြောက်သည့် စကားလုံးများသည် မိုက်မဲရာရောက်သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အီရန်အစိုးရသည် အမေရိကန်မြေပေါ်တွင် အီရန်အမေရိကန် အတိုက်အခံများကို လုပ်ကြံရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

Digital သတင်းထောက် Alec Schemmel သည် ဤအစီရင်ခံစာတွင် ပါဝင်ကူညီခဲ့သည်။