တရုတ်နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ တိရစ္ဆာန်အကာအကွယ်စခန်းတစ်ခုမှာ သောကြာနေ့က ရေချိုးနေစဉ် အခြေအနေမှားယွင်းသွားတာကြောင့် လူငယ်အမျိုးသမီးတစ်ဦး ဆင်ကြီးရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သေဆုံးသွားခဲ့တယ်လို့ တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
စပိန်နိုင်ငံသူ Blanca Ojanguren (အသက် ၂၂ နှစ်) ဟာ ယောယိုကျွန်းမှာရှိတဲ့ Koh Yao Elephant Care ကို သူမရဲ့ချစ်သူနဲ့အတူ လာရောက်လည်ပတ်နေစဉ် အဲဒီဖြစ်ရပ် ကြုံတွေ့ခဲ့ရတာဖြစ်ပြီး စပိန်သတင်းစာ El Mundo က တစ်ပတ်အတွင်း သတင်းဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ သူမဟာ Navarra တက္ကသိုလ်မှာ ဥပဒေပညာသင်ကြားနေသူ ဖြစ်ပါတယ်။
Koh Yao Elephant Care က စပိန်သတင်းဌာနကို ပြောပြရာမှာ အသက် ၅၀ အရွယ် ဆင်ကြီးတစ်ကောင်က သူမကို နှာမောင်းနဲ့ တွန်းပို့ခဲ့ပြီး သေဆုံးရတဲ့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ စခန်းမှာ လူ ၁၈ ဦးလောက် ရှိနေပြီး သူတို့ထဲမှာ သေဆုံးသူရဲ့ ချစ်သူလည်း ပါဝင်ပါတယ်။
ခရီးသွားဟာ ဒေသခံ ဆေးရုံကို ပို့ဆောင်ခံခဲ့ရပြီး နောက်ပိုင်းမှာ သေဆုံးသွားခဲ့တယ်လို့ စခန်းပိုင်ရှင်က ပြောပါတယ်။ အဲဒီကြောင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကို ယာယီ ပိတ်ထားလိုက်ပါတယ်။
ကျွမ်းကျင်သူတွေက အာဂျင်တီးနားသတင်းစာ Clarin ကို ပြောပြရာမှာ ဆင်ကြီးဟာ သူ့ရဲ့ သဘာဝ နေထိုင်ရာမှ ပြင်ပက ခရီးသွားတွေနဲ့ ဆက်ဆံရတာကြောင့် ဖိစီးမှုရှိနေနိုင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တာဝန်ရှိသူတွေက တိုက်ခိုက်မှုကို ဦးဆောင်ခဲ့တဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို အသေးစိတ် မပြောပြပါဘူး။
Koh Yao Elephant Care က ခရီးသွား แพ็คเกจတွေကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၀ ကနေ ၈၅ ဒေါ်လာအထိ ကမ်းလှမ်းပေးတယ်လို့ ဘွတ်ကင်ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ကုမ္ပဏီက ဆင်တွေနဲ့ နှစ်နာရီကြာ ဆက်ဆံရမယ့် အစီအစဉ်တွေကို ကမ်းလှမ်းပေးပြီး ထမင်းချက်တာ သင်တန်းတွေကနေ ကယက်ခရီးစဉ်တွေအထိ ပါဝင်ပါတယ်။
“ လာရောက်လည်ပတ်သူတွေဟာ ဆင်တွေရဲ့ လုပ်ရပ်၊ ဇီဝဗေဒနဲ့ စခန်းရဲ့ တာဝန်တွေအကြောင်း သင်ကြားပေးမယ့် ကျွမ်းကျင်တဲ့ ၀န်ထမ်းတွေ ဦးဆောင်တဲ့ လမ်းညွှန်ခရီးစဉ်တွေကို ပါဝင်နိုင်ခွင့် ရှိပါတယ်” လို့ ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ “ ဒီအတွေ့အကြုံက ဒီမြင့်မြတ်တဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ နီးနီးစပ်စပ် ဆက်ဆံနိုင်ခွင့် ရရှိစေပြီး သူတို့ရဲ့ ကောင်းကျိုးကိုလည်း လေးစားလိုက်နာစေပါတယ်။”
ဆင်တွေဟာ သိပ်ကို နူးညံ့တယ်လို့ သိရပေမယ့် ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖိစီးမှုရှိတဲ့အခါ လူတွေကို သတ်ဖြတ်တတ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံ Phang Nga ပြည်နယ်မှာ အာရှဆင်တစ်ကောင်က သူ့ရဲ့ သွားနဲ့ လူတစ်ယောက်ကို တစ်ဝက် ပြတ်သွားအောင် လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
နောက်ပိုင်းမှာ တာဝန်ရှိသူတွေ စစ်ဆေးတွေ့ရှိချက်အရ ဆင်ကြီးရဲ့ ပိုင်ရှင်က ပူပြင်းတဲ့ ရာသီဥတုမှာ ရာဘာ စိုက်ခင်းကို သစ်တွေ သယ်ယူပို့ဆောင်စေခဲ့လို့ ဆင်ကြီး ဖိစီးမှု ခံခဲ့ရတယ်လို့ သိရပါတယ်။
အဲဒီအချိန်မှာ Save the Asian Elephants CEO Duncan McNair က Newsweek ကို ပြောပြရာမှာ ဆင်တွေဟာ ပြုမူဆက်ဆံတာကို ခံစားမှု သိမ်မွေ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ [ဒါဟာ] အာရှဆင်တွေဟာ တိရစ္ဆာန်တွေဖြစ်ပြီး လူတွေက ပြုမူဆက်ဆံတာ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်တာ ဒါမှမဟုတ် ဖိစီးမှု ကြုံတွေ့ရတဲ့အခါ တိုက်ခိုက်ပြီး သတ်ဖြတ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ထပ်မံ သတိပေးချက် တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်” လို့ McNair က ပြောပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက တိရစ္ဆာန်ရုံတွေမှာ လာရောက်လည်ပတ်သူတွေနဲ့ ၀န်ထမ်းအများစုဟာ ဆင်တွေကို ထိတွေ့ခွင့် မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ထိုင်းနိုင်ငံက ဆင်အကာအကွယ်စခန်းတွေက တိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ နီးနီးစပ်စပ် ဆက်ဆံနိုင်တယ်လို့ ခရီးသွားတွေကို ဆွဲဆောင်ပါတယ်။
Global Federal of Animal Sanctuaries အရ ဆင်အကာအကွယ်စခန်းတွေ အပါအဝင် တိရစ္ဆာန်အကာအကွယ်စခန်းတွေရဲ့ คุณภาพဟာ အများကြီး ကွာခြားပါတယ်။
“ ဒါဟာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း ညံ့ဖျင်းတဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး တိရစ္ဆာန်တွေကို ဆိုးရွားတဲ့ အခြေအနေမှာ ထားရှိတဲ့ စခန်းတွေဟာ အရည်အသွေး အမြင့်ဆုံး စခန်းတွေနဲ့ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ သတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်” လို့ ဆိုက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ “ သားကောင်တွေရဲ့ ကောင်းကျိုးကို စိတ်ဝင်စားတဲ့ လူတိုင်းအတွက် အကောင်းဆုံး စခန်းတွေနဲ့ ကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းတွေကို ခွဲခြားသိရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဘယ်မှာ ငွေကြေး ထောက်ပံ့မှု အကောင်းဆုံး ဖြစ်မလဲ၊ ဘယ်မှာ အကူအညီ အရမ်းလိုအပ်လဲ၊ ဘယ်သူက ပုံစံတစ်ခု ဖြစ်လာမလဲ၊ ဘယ်သူ့ကို အကူအညီ တောင်းခံနိုင်မလဲ ဆိုတာတွေကို သိရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။”
Koh Yao Elephant Care က Digital ရဲ့ မှတ်ချက်တောင်းခံချက်ကို ချက်ချင်း တုံ့ပြန်ခြင်း မရှိပါဘူး။ Digital က သတင်းအချက်အလက် ပိုမိုရရှိဖို့ တိရစ္ဆာန်ကျွမ်းကျင်သူတွေကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပါတယ်။