နေတန်ယာဟုက အီရန်နိုင်ငံသားများအား အုပ်ချုပ်သူအစိုးရကို ပြောင်းလဲရန် ‘အခွင့်အရေး’ ကို ဆုပ်ကိုင်ရန် တိုက်တွန်း

(SeaPRwire) –   အစ္စရေးလ်၏ တိုက်ခိုက်မှုများဖြစ်ပွားပြီး နာရီပိုင်းအကြာတွင် အစ္စရေးလ်ဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျာမင် နေတန်ယာဟုက အီရန်ပြည်သူများကို တိုက်ရိုက်အယူခံဝင်ပြောကြားရာတွင် “ ဒါဟာ အာဏာသိမ်းရန်အတွက် သင်တို့၏အခွင့်အရေးဖြစ်သည်” ဟုပြောကြားခဲ့သည်။

အစိုးရ၏ အနေအထားသည် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းနှင့်သာမက နိုင်ငံတော်မှ အားပေးကူညီသော အကြမ်းဖက်မှုများကို အထောက်အပံ့များစွာပေးနေခြင်းကြောင့် ဆီးရီးယားနှင့် ယီမင်မှ ဘာရိန်းနှင့် ဆော်ဒီအာရေဗျအထိ တိုင်းပြည်တွင်း မငြိမ်သက်မှုများနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာရှည်စွာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရခြင်းသည် အစိုးရပြောင်းလဲမှုသည် မဝေးတော့သောကာလတွင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု ဆိုလိုပါသည်။

“ ကျွန်ုပ်တို့သည် သမိုင်းတွင် အကြီးမားဆုံး စစ်ဆင်ရေးတစ်ခုကို လုပ်ဆောင်နေခြင်းဖြစ်သည်” ဟု သောကြာနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ “ နှစ် ၅၀ နီးပါးကြာ သင်တို့ကို ဖိနှိပ်ခဲ့သည့် အစ္စလာမ္မစ်အစိုးရသည် ကျွန်ုပ်တို့တိုင်းပြည်ကို ဖျက်ဆီးရန် ခြိမ်းခြောက်နေသည်” ။

အစ္စရေးလ်ခေါင်းဆောင်က ဂျေရုဆလင်သည် အီရန်၏ ထိပ်တန်းစစ်ရေးပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အီရန်က ဂျူးလူမျိုးများအပေါ် ချမှတ်ထားသော နျူကလီးယားနှင့် ဒုံးကျည်အန္တရာယ်များကို ဟန့်တားရန်ဖြစ်ပြီး ယင်းသည် အစိုးရကို အားနည်းစေကာ မကျေနပ်သူများအတွက် ထူးခြားသောအခွင့်အရေးကို ပေးသည်ဟု သူကပြောကြားခဲ့သည်။

လူနည်းစုများသည် အီရန်လူဦးရေ၏ ၅၀% ခန့်ရှိပြီး အီရန်အထူးကုအချို့က လူနည်းစုများသည် အီရန်တွင် ဖိနှိပ်မှုများ မကြာခဏခံစားရလေ့ရှိသောကြောင့် အစိုးရကို ဆန့်ကျင်ရန် စည်းလုံးညီညွတ်ပါက အစိုးရကို ဖြုတ်ချရာတွင် အောင်မြင်နိုင်သည်ဟု ငြင်းခုံကြသည်။

ကုဒ်အမျိုးသမီး မာဆာ အာမင်နီသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် အီရန်၏ ကိုယ်ကျင့်တရားရဲများက ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် သူမ၏ ဒဏ်ရာများကြောင့် ဆေးရုံတွင် သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း အီရန်သည် ဆန့်ကျင်မှုများ တိုးပွားလာခဲ့သည်။

အာမင်နီ၏ သေဆုံးမှုသည် တနိုင်ငံလုံးတွင် ကြီးမားသော ဆန္ဒပြမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး အီရန်က ရက်စက်စွာ တုံ့ပြန်ခဲ့ပြီး ဆန္ဒပြပွဲများအတွင်း ဆက်လက်၍ ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

Digital သည် Middle East Media Research Institute (MEMRI) ၏ ဥက္ကဌ Yigal Carmon က အီရန်နိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်းရှိ လူနည်းစု Ahwazis များသည် လူဦးရေ၏ ၆-၈% ပါဝင်ပြီး အစိုးရမှ ဖမ်းဆီးခံရပြီးဖြစ်ကာ အစ္စရေးလ်နှင့် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အခြားပြည်တွင်းပုန်ကန်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာမည်ကို စိုးရိမ်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆန္ဒပြပွဲများ စတင်ပြီလား သို့မဟုတ် ဖမ်းဆီးမှုများကို ကြိုတင်ကာကွယ်ရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းလား မရှင်းလင်းသေးပါ။

“ အစိုးရပြောင်းလဲမှုကို လူအများအပြားက ထောက်ခံကြလိမ့်မယ်” ဟု Carmon က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ လူနည်းစုများသာ အစိုးရပြောင်းလဲမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်ဟူသောအချက်မှာ ၎င်းတို့သည် စစ်ရေးအရ စည်းရုံးထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။”

“ ပါးရှန်းမဟုတ်သော လူမျိုးစုများ၏ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့သည် လအနည်းငယ်အတွင်း အစိုးရကို ဖြုတ်ချနိုင်သည်” ဟု သူကပြောကြားခဲ့သည်။ “ ပါးရှန်းဆန့်ကျင်ရေးလူဦးရေနှင့်မတူဘဲ ပါးရှန်းမဟုတ်သော ဆန့်ကျင်ရေးလူဦးရေသည် စစ်ရေးအရ စည်းရုံးထားသည်။”

အီရန်လူဦးရေ၏ ၁၀%-၁၅% ပါဝင်ပြီး အဓိကအားဖြင့် အီရတ်နှင့် တူရကီအနီးရှိ အနောက်မြောက်နယ်စပ်ဒေသများတွင် နေထိုင်သော ကာ့ဒ်လူမျိုးများကဲ့သို့သော အခြားလူနည်းစုများနှင့် ပါကစ္စတန်နှင့် အီရန်၏ အရှေ့တောင်နယ်စပ်တစ်လျှောက်တွင် နေထိုင်သော လူဦးရေ၏ နောက်ထပ် ၅% ပါဝင်သော ဘလော့ခ်လူမျိုးများသည်လည်း အစိုးရကို ဆန့်ကျင်သည့် သမိုင်းကြောင်းရှည်လျားရှိသော်လည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။

“ ယခင်ကထက် ပိုမိုအားနည်းနေပါသည်။ ဒါဟာ သင်တို့ရဲ့ အခွင့်အရေးပဲ၊ ထပြီး သင်တို့ရဲ့အသံတွေကို မြည်ဟည်းစေကြပါ။ အမျိုးသမီး၊ ဘဝ၊ လွတ်လပ်မှု ဇန်၊ ဇန်ဒေဂျီ၊ အဇာဒီ” ဟု နေတန်ယာဟုက ပြောကြားခဲ့သည်။ “ မနေ့က ကျွန်တော်ပြောခဲ့သလိုပဲ အရင်ကလည်း အကြိမ်ပေါင်းများစွာပြောခဲ့တယ်၊ အစ္စရေးလ်ရဲ့တိုက်ပွဲဟာ အီရန်ပြည်သူတွေနဲ့ ဆန့်ကျင်နေတာမဟုတ်ပါဘူး။”

“ ကျွန်တော်တို့ရဲ့တိုက်ပွဲဟာ သင်တို့ကို ဖိနှိပ်ပြီး ဆင်းရဲတွင်းသို့ တွန်းပို့နေတဲ့ လူသတ်သမား အစ္စလာမ္မစ်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်နေတာပါ” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

“ `