အီဂျစ်နိုင်ငံက ဂါဇာကျူးလွန်မြေကို သုံးနှစ်မှ ငါးနှစ်အတွင်း ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအစီအစဉ်ရဲ့ ကနဦးအသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အမေရိကန်နိုင်ငံနဲ့ သို့မဟုတ် အစ္စရေးနိုင်ငံနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ့် အစီအစဉ်ကိုတော့ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားခြင်း မရှိပါဘူး။
i24 News သတင်းထောက်တစ်ဦးရဲ့ ပြောကြားချက်အရ အီဂျစ်အရင်းအမြစ်တွေက ကာတာနိုင်ငံ Al Araby TV ကို ပြောကြားခဲ့တာက ဒီအစီအစဉ်ဟာ သမ္မတ Donald Trump က ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်က ပထမဆုံး တင်ပြခဲ့တဲ့ အစီအစဉ်နဲ့ ဆက်စပ်နေပြီး အမေရိကန်က ဂါဇာကို “လွှမ်းမိုး” ပြီး ဂါဇာမှာနေထိုင်တဲ့ ပါလက်စတိုင်းအားလုံးကို အတင်းအကြပ် နေရာရွှေ့ပြောင်းမယ်လို့ ဆိုခဲ့တာပါ။
ဂါဇာပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအတွက် အီဂျစ်ရဲ့ အဆိုပြုချက်ကို အာရပ်နိုင်ငံတွေ၊ ဥရောပသမဂ္ဂနဲ့ ကုလသမဂ္ဂတို့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
Digital က အစီအစဉ်ရဲ့ အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကို အတည်ပြုဖို့အတွက် White House၊ ကုလသမဂ္ဂ၊ ကာတာ သို့မဟုတ် အီဂျစ်အရာရှိတွေနဲ့ ချက်ချင်း ဆက်သွယ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။
ဥရောပသမဂ္ဂအတွင်းရင်းမြစ်တွေက ဒီလနောက်ပိုင်းမှာ အာရပ်နိုင်ငံတွေနဲ့ တွေ့ဆုံပွဲမှာ အစီအစဉ်တစ်ခု ထုတ်ပြန်မယ်ဆိုတာ သိရှိထားပေမယ့် ဥရောပသမဂ္ဂ သို့မဟုတ် ကုလသမဂ္ဂ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအစီအစဉ်မှာ ပါဝင်မှုအကြောင်းကိုတော့ မသိရှိကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။
အဆိုပြုချက်ရဲ့ အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေက ပျက်စီးသွားတဲ့ အဆောက်အဦးတွေကို ရှင်းလင်းဖယ်ရှားခြင်းနဲ့ နေထိုင်ရန်အိမ်တွေ တည်ဆောက်ခြင်းကို အဓိကထားတဲ့ အဆင့်နှစ်ဆင့် စီမံကိန်းကို ဖော်ပြထားမှာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
သမ္မတ Donald Trump နဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံနဲ့ “ပူးပေါင်း” ဆောင်ရွက်ဖို့ “ရည်မှန်းချက်” ရှိတယ်လို့ ပြောဆိုပြီး ဂါဇာကျူးလွန်မြေကို လွှမ်းမိုးဖို့ Trump ရဲ့ အဆိုပြုချက်ကို ကန့်ကွက်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့တဲ့ အီဂျစ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ပြောကြားချက်ထုတ်ပြန်ပြီးနောက် နာရီ ၂၄ နာရီအတွင်းမှာ အစီအစဉ်ရဲ့ အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကို သတင်းပေးပို့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ထို့အပြင်၊ ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိဖို့ တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းကတော့ “အစ္စရေးရဲ့ သိမ်းပိုက်မှု” ကို အဆုံးသတ်ပြီး Trump က လုပ်မယ်လို့ ပြောထားတဲ့ အရာနဲ့ တော်တော်ကွာခြားမယ့် အဆိုပြုချက်ကို ဖြေရှင်းခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အัง္ဂါနေ့က Oval Office မှာ ဂျော်ဒန်ဘုရင် Abdullah နဲ့အတူ ပြောဆိုရာမှာ Trump က ဂါဇာကျူးလွန်မြေကို လွှမ်းမိုးမယ့် သူ့ရဲ့ အစီအစဉ်ကို ပြန်လည်အတည်ပြုပြီး သတင်းထောက်တွေကို “ကျွန်တော်တို့ လွှမ်းမိုးမှာပါ၊ ကျွန်တော်တို့ ကိုင်ထားမှာပါ၊ ကျွန်တော်တို့ တန်ဖိုးထားမှာပါ” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဂျော်ဒန်နဲ့ အီဂျစ်နိုင်ငံ နှစ်ခုစလုံးက ဂါဇာကို “လွှမ်းမိုး” ဖို့ Trump ရဲ့ အစီအစဉ်ကို တွန်းလှန်ခဲ့ကြပေမယ့် Foundation for Defense of Democracies က အကြီးတန်းအကြံပေး ဖြစ်ပြီး Trump အစိုးရ ပထမအသုတ်ကာလမှာ အမျိုးသားလုံခြုံရေး ကောင်စီအရာရှိဟောင်း ဖြစ်တဲ့ Richard Goldberg က သမ္မတရဲ့ ပြောကြားချက်ကြောင့် လုပ်ဆောင်ဖို့ လှုပ်ရှားလာကြတယ်လို့ ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။
အัง္ဂါနေ့က Abdullah က ကင်ဆာရောဂါ ခံစားနေရတဲ့ သို့မဟုတ် ဆေးဝါး ကုသမှု လိုအပ်နေတဲ့ ဂါဇာက ကလေး ၂၀၀၀ ထိ လက်ခံမယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်က Hamas တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ဂါဇာသားတွေကို ဂျော်ဒန်နဲ့ အီဂျစ်က ယခင်က လက်ခံဖို့ သဘောတူခဲ့ခြင်း မရှိပါဘူး။
“ ဒီအစိုးရတွေက သမ္မတက ရှင်းလင်းတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချမှတ်ခဲ့တာကို တုံ့ပြန်ဖို့ သေချာပေါက် လှုပ်ရှားနေကြတာပါ” လို့ Goldberg က Digital ကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ “ သူတို့ရဲ့ ပထမအကြိမ် တုံ့ပြန်မှုတွေက လုံးဝ ပေါ့ပါးလွန်းပြီး Trump ကို ပျောက်ကွယ်သွားစေဖို့ မျှော်လင့်နေကြတယ်လို့ ကျွန်တော် ထင်ပါတယ်။
“ ဒါပေမယ့် ဒီသမ္မတက အဲဒီဟောင်းနွမ်းတဲ့ လှည့်ကွက်တွေကို မယုံကြည်ပါဘူး။”
ဂါဇာကျူးလွန်မြေကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းရဲ့ “ Riviera” ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ဖြစ်နိုင်ချေရှိပြီး အင်္ဂါနေ့က “ เพชร” ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဘုရင် Abdullah က အမေရိကန်ရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သတင်းထောက်တွေရဲ့ မေးခွန်းတွေကို တိုက်ရိုက် ဖြေကြားခြင်း မရှိပါဘူး။
“ ကျွန်တော်ထင်တာက အချက်က ဘယ်လိုလုပ်ရင် လူတိုင်းအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ ဒါကို ဘယ်လိုလုပ်မလဲဆိုတာပါ” လို့ Abdullah က တွေးတောခဲ့ပါတယ်။ “ ရှင်းနေတာက ကျွန်တော်တို့က အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ အကျိုးစီးပွား၊ ဒေသတွင်း လူတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွား၊ အထူးသဖြင့် ဂျော်ဒန်ပြည်သူတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို ကြည့်ရမှာပါ။
“ ကျွန်တော်တို့က သမ္မတနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံနဲ့ ဘယ်လို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မလဲဆိုတာ ဆွေးနွေးဖို့ ဆော်ဒီအာရေးဗျားမှာ ရှိနေမှာပါ။ ဒါကြောင့် အီဂျစ်က သမ္မတဆီ တင်ပြနိုင်တဲ့အချိန်အထိ စောင့်ကြည့်ကြရအောင်၊ ကျွန်တော်တို့ မြန်မြန်ဆန်ဆန် မလုပ်ကြပါနဲ့။”
နောက်ပိုင်း အင်္ဂါနေ့မှာ Abdullah က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ သူက သမ္မတကို “ နွေးထွေးတဲ့ ကြိုဆိုမှု” နဲ့ “ တည်ဆောက်ပုံ တွေ့ဆုံပွဲ” အတွက် ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပေမယ့် “ ကျွန်တော်က ဂါဇာနဲ့ ပြည်နယ်ကမြေမှာ ပါလက်စတိုင်းတွေ နေရာရွှေ့ပြောင်းခံရတာကို ဂျော်ဒန်က ခိုင်မာတဲ့ သဘောထားကို ပြန်လည်အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ဒါက အာရပ်နိုင်ငံတွေရဲ့ တစ်ခဲနက် သဘောထားပါပဲ။
“ ပါလက်စတိုင်းတွေ နေရာရွှေ့ပြောင်းခံရတာမရှိဘဲ ဂါဇာကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်းနဲ့ ဆင်းရဲဒုက္ခရှိတဲ့ လူသားခြင်းရေး ကိစ္စကို ဖြေရှင်းခြင်းက လူတိုင်းအတွက် ဦးစားပေးဖြစ်သင့်ပါတယ်” လို့ သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ပြီး အီဂျစ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်နဲ့ တူညီပါတယ်။ “ နှစ်နိုင်ငံအဖြစ် ဖြေရှင်းချက် အခြေခံပေါ်မှာ မျှတတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိခြင်းက ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်မှု သေချာစေမယ့် နည်းလမ်းပါပဲ။”