ပင်လယ်နီကို စူးစမ်းလေ့လာနေတဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေဟာ မောရှေက ရေကိုခွဲထုတ်ခဲ့တယ်လို့ ယုံကြည်ရတဲ့နေရာမှာ သဘာဝအန္တရာယ်ထောင်ချောက်တွေကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။
ဒီဆားအိုင်တွေကို အာကာဘာပင်လယ်ကွေ့ရဲ့ မျက်နှာပြင်အောက် ပေ ၄,၀၀၀ မှာ တွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပြီး၊ ရေဟာ ပုံမှန်ပင်လယ်ရေထက် ဆားဓာတ် ၁၀ ဆ ပိုများပြီး အောက်ဆီဂျင် မရှိတာကြောင့် အဲဒီအိုင်ထဲကို ဝင်လာတဲ့ ပင်လယ်သတ္တဝါတွေအားလုံး သေဆုံး ဒါမှမဟုတ် ထုံထိုင်းသွားစေနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
လေ့လာမှုအရ အဲဒီအိုင်တွေရဲ့အနားမှာ သားရဲတိရစ္ဆာန်ကြီးတွေက သားကောင်တွေကို ဖမ်းယူဖို့ စောင့်ဆိုင်းနေကြတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
University of Miami မှ ပါမောက္ခနဲ့ Marine Geosciences ဌာနရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ Sam Purkis ဦးဆောင်တဲ့ သုတေသနအဖွဲ့ဟာ အာဖရိကနဲ့ အာရေဗျကျွန်းဆွယ်ကြားက ပင်လယ်နက်ပိုင်းမြောင်းတွေကို စူးစမ်းလေ့လာဖို့ အဝေးထိန်း ရေငုပ်သင်္ဘောတွေနဲ့ ပင်လယ်နက်ပိုင်းစူးစမ်းရှာဖွေတဲ့ကိရိယာတွေကို အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီအဖွဲ့က ဒီအခြေအနေတွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဟာ ကမ္ဘာဦးရဲ့ ကြမ်းတမ်းတဲ့ အခြေအနေတွေကို တုပနေပြီး အထူးသဖြင့် အဲဒီနေရာမှာ သက်ရှိတွေ ပထမဆုံးပေါ်ပေါက်ခဲ့တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။
“ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လက်ရှိနားလည်မှုအရ သက်ရှိတွေဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ပင်လယ်နက်ပိုင်းမှာ၊ အောက်ဆီဂျင်မရှိတဲ့ အခြေအနေမှာ စတင်ခဲ့တာ သေချာသလောက်ပါပဲ” လို့ Purkis က ပြောပါတယ်။
လေ့လာမှုအရ အဲဒီ “ သေမင်းအိုင်” တွေဟာ ဂြိုဟ်ပြင်ပသက်ရှိတွေကို ရှာဖွေရာမှာ အထောက်အကူဖြစ်စေမယ့် အချက်အလက်တွေကို ပေးစွမ်းနိုင်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
ဒီထူးခြားတဲ့ ဂေဟစနစ်ဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အဆိုးရွားဆုံး ပတ်ဝန်းကျင်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေအဖွဲ့အစည်းအပြင်ဘက်က “ ရေကမ္ဘာ” တွေမှာ တွေ့ရတဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ ဆင်တူနိုင်တယ်လို့ လေ့လာမှုက ဆိုပါတယ်။
ဆားအိုင်တွေထဲမှာ ရှင်သန်နိုင်တဲ့ သတ္တဝါအနည်းငယ်သာရှိတာကြောင့် အနည်အလွှာတွေဟာ မနှောင့်ယှက်ဘဲ တည်ရှိနေပြီး လွန်ခဲ့တဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုတွေနဲ့ ဘူမိဗေဒဆိုင်ရာ ဖြစ်ရပ်တွေကို မှတ်တမ်းတင်ထားပါတယ်။
“ ပုံမှန်အားဖြင့် ဒီတိရစ္ဆာန်တွေက ပင်လယ်ကြမ်းပြင်ကို မွှေနှောက်ပြီး အနည်တွေကို ဖျက်ဆီးပစ်ကြတယ်” လို့ Purkis က ဆိုပါတယ်။ “ ဆားအိုင်တွေမှာတော့ အဲဒီလို မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီမှာ အနည်အလွှာတွေဟာ အလွန်ကောင်းမွန်စွာ မပျက်စီးဘဲ ကျန်ရှိနေပါတယ်။”
သူနဲ့ သူ့အဖွဲ့ဟာ မူလအခြေအနေကောင်းမွန်တဲ့ အဲဒီအိုင်တွေကနေ ရှေးခေတ်သမုဒ္ဒရာအခြေအနေတွေကို ပိုမိုလေ့လာနိုင်ပြီး ရာသီဥတုပုံစံတွေကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရာမှာ အကူအညီရယူကာ ကမ္ဘာ့ဂေဟစနစ်တွေရဲ့ နှစ်သန်းပေါင်းများစွာကြာ ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်လာပုံကို ခြေရာခံနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။
သမုဒ္ဒရာပညာရှင်တွေဟာ မြေထဲပင်လယ်၊ မက္ကဆီကိုပင်လယ်ကွေ့နဲ့ တခြားနေရာတွေမှာ အလားတူ ဖွဲ့စည်းပုံတွေကို တွေ့ရှိခဲ့ပေမယ့် ဒီလိုနက်ရှိုင်းတဲ့နေရာမှာတော့ မတွေ့ဖူးသေးပါဘူး။