အစ္စရေးကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (IDF) က ဟားမတ်စ်အဖွဲ့သည် အသက် ၄ နှစ်အရွယ် ပါလက်စတိုင်းကလေးငယ်တစ်ဦးကို ၎င်းတို့၏ စခန်းတစ်ခုသို့ စေလွှတ်ခဲ့ကြောင်း ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ IDF က နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းပြီး ကလေးငယ်ကို ဂါဇာသို့ ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
“ဟားမတ်စ်ဟာ အရပ်သားတွေနဲ့ ကလေးတွေကို အကြမ်းဖက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့အတွက် မရိုးမသားနဲ့ အမြတ်ထုတ်ဖို့ ဘယ်နည်းလမ်းကိုမဆို အသုံးပြုဖို့ ဝန်မလေးပါဘူး” ဟု IDF က X တွင် ရေးသားခဲ့သည်။
ကလေးငယ်က IDF စစ်သားများကို ဟားမတ်စ်က သူ့ကို စေလွှတ်ခဲ့တာလို့ ပြောတယ်လို့ဆိုပါတယ်၊ ဒါပေမဲ့ ကလေးက ဘယ်လိုသိလဲဆိုတဲ့ အချက်အလက်ကိုတော့ အစ္စရေးက မပေးခဲ့ပါဘူး။
IDF နိုင်ငံတကာပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Lt. Col. Nadav Shoshani က X တွင် ယင်းဖြစ်ရပ်အား ရှုတ်ချခဲ့ပြီး ယင်းသည် ဟားမတ်စ်တွင် အရပ်သားများအပေါ် ဂရုစိုက်မှုမရှိခြင်းကို သက်သေပြနေသည်ဟု ဆိုသည်။
Lt. Col. Shoshani က “ဟားမတ်စ်ဟာ ဂါဇာပြည်သူတွေကို ဂရုမစိုက်ဘဲ အကြမ်းဖက်မှုအတွက် သူတို့ကို အသုံးချနေတယ်ဆိုတာကို နောက်ထပ် သတိပေးချက်ပါပဲ” ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
အောက်တိုဘာ ၇ ရက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုအတွင်း ဟားမတ်စ်သည် အစ္စရေးကလေးများကို သတ်ဖြတ်ရုံသာမက အများအပြားကိုလည်း ဓားစာခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် သဘောတူညီချက်တစ်ရပ်အရ ဟားမတ်စ်သည် ကလေး ၃၀ ကို ဖမ်းဆီးထားရာမှ လွှတ်ပေးခဲ့သည်။ ဂါဇာတွင် နောက်ဆုံးကျန်ရှိသော ကလေးဓားစာခံနှစ်ဦးမှာ Ariel နှင့် Kfir Bibas တို့ဖြစ်သည်။ သူတို့၏ကံကြမ္မာသည် လပေါင်းများစွာ မသေချာမရေရာဖြစ်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ၎င်းတို့၏အလောင်းများကို အစ္စရေးသို့ ပြန်ပို့သောအခါ သေဆုံးကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။
“Kfir နဲ့ Ariel ကို သွေးအေးအေးနဲ့ သတ်ပစ်ခဲ့တယ်။ အကြမ်းဖက်သမားတွေက သူတို့ကို ပစ်မသတ်ခဲ့ဘူး—သူတို့ရဲ့ လက်ဗလာနဲ့ သတ်ပစ်ခဲ့တာ။ ပြီးတော့ သူတို့ရဲ့ ရာဇ၀တ်မှုတွေကို ဖုံးကွယ်ဖို့ ကြောက်မက်ဖွယ် လုပ်ရပ်တွေကို ကျူးလွန်ခဲ့တယ်” ဟု IDF ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Rear Adm. Daniel Hagari က Bibas ကလေးများ၏ ရုပ်အလောင်းများ ပြန်ရောက်လာပြီးနောက် ပြောကြားခဲ့သည်။
အစ္စရေး U.N. သံအမတ် Danny Danon က အသက် ၄ နှစ်အရွယ် ပါလက်စတိုင်းကလေးငယ်ပါဝင်သော ဖြစ်ရပ်အား ရှုတ်ချရန် U.N. ကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။
“ဟားမတ်စ်မှာ အစ္စရေးလူမျိုးတွေအပေါ် လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်လိုတဲ့ ရန်လိုမုန်းတီးမှုတွေရှိပြီး ဂါဇာပြည်သူတွေကိုလည်း ဂရုမစိုက်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းက ကလေးငယ်တွေ၊ ကလေးတွေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို လူသားဒိုင်းတွေနဲ့ ပဋိပက္ခမှာ အသုံးချနေတာပါ။ ဒါဟာ ရှုတ်ချစရာကောင်းပြီး ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်က ရှုတ်ချသင့်ပါတယ်” ဟု သံအမတ် Danon က ပြောကြားခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့်သီတင်းပတ်ကပင် U.N. သည် အစ္စရေးသားများ ခံစားခဲ့ရသည့် ဇာတ်လမ်းများကို ချန်လှပ်ထားပုံရသည့် စစ်မြေပြင်များရှိ ကလေးများအပေါ် အစီရင်ခံစာမူကြမ်းတစ်ခုနှင့်ပတ်သက်၍ ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။
အစ္စရေးနှင့် ပါလက်စတိုင်းကလေးများအကြောင်း အစီရင်ခံစာ၏ကဏ္ဍတစ်လျှောက်လုံးတွင် U.N. မှ အတည်ပြုပြီးသော အချက်အလက်များနှင့် အတည်မပြုရသေးသော အချက်အလက်များအကြား ကွဲလွဲမှုများရှိသည်။ အစီရင်ခံစာတွင် အတည်မပြုရသေးသော အချက်အလက်များရှိကြောင်း ဝန်ခံထားသော်လည်း အခြားကိန်းဂဏန်းများကို မည်သူက အတည်ပြုရန် တာဝန်ရှိသည်ဟူသော အချက်အလက်ကို မပေးထားပေ။ ဤပွင့်လင်းမြင်သာမှုမရှိခြင်းသည် အစီရင်ခံစာ၏ တိကျမှုအပေါ် သံသယဖြစ်စရာနေရာချန်ထားခဲ့သည်။