အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနနဲ့ ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာနတို့ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့လက သမ္မတ ရာထူးကို စတင်တာဝန်ယူပြီးနောက်ပိုင်း တီဟီရန်နဲ့ ဝါရှင်တန်တို့အကြား တင်းမာမှုတွေ မြင့်တက်နေချိန်မှာ “အမြင့်ဆုံး ဖိအား” ပေးတဲ့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုတွေကို တနင်္လာနေ့မှာ ပြန်လည် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါတယ်။
ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Tammy Bruce က “အာရှက ဝယ်လက်တွေဆီ အရောင်းမြှင့်တင်ဖို့အတွက် အီရန်ရေနံကို တင်ဆောင်ပို့ဆောင်ရာမှာ ပါဝင်ပတ်သက်မှုတွေကို ဖုံးကွယ်ပြီး လှည့်စားနေတဲ့ တရားမဝင် ပို့ဆောင်ရေး အထောက်အပံ့ပေးသူတွေရဲ့ ကွန်ရက်” ရဲ့အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အဖွဲ့အစည်း ၁၆ ခုနဲ့ သင်္ဘောတွေကို က သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနနဲ့အတူ Department of the Treasury’s Office of Foreign Assets Control (OFAC) ဟာ အီရန်ရဲ့ ရေနံလုပ်ငန်းမှာ ပါဝင်ပတ်သက်မှုကြောင့် လူပေါင်း ၂၂ ဦးကို တစ်ပြိုင်နက်တည်း ဒဏ်ခတ်အရေးယူပြီး သင်္ဘော ၁၃ စီးကိုလည်း “ ပိတ်ပင်ထားတဲ့ ပစ္စည်း” အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့တယ်လို့ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
Bruce က အရိပ်အာဝါသ ကွန်ရက်မှာ ပါဝင်သူတွေဟာ “ ဒေါ်လာ သန်းပေါင်း ရာနဲ့ချီ တန်ဖိုးရှိတဲ့ ရေနံစိမ်း ဘီလီယံနဲ့ချီပြီး သယ်ယူပို့ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။
“ဒီနေ့ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ဟာ အီရန်အစိုးရအပေါ် အမြင့်ဆုံး ဖိအားပေးတဲ့ သမ္မတ Trump ရဲ့ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့အတွက် ပထမဆုံး ခြေလှမ်းကို ကိုယ်စားပြုပါတယ်” ဟု သူမက ဆိုသည်။ “ အကြမ်းဖက်သမားတွေရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ဖို့အတွက် ရေနံရငွေတွေကို စုဆောင်းဖို့ အီရန်ရဲ့ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုတွေကို နှောင့်ယှက်ပါတယ်”
အရေးယူဒဏ်ခတ်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရသူတွေထဲမှာ United Arab Emirates နဲ့ ဟောင်ကောင်က ရေနံပွဲစားတွေ၊ အိန္ဒိယနဲ့ People’s Republic of China က တင့်ကားသင်္ဘောတွေကို လုပ်ကိုင်သူတွေနဲ့ မန်နေဂျာတွေ၊ Iran’s National Iranian Oil Company ရဲ့ အကြီးအကဲနဲ့ အီရန်ရဲ့ မတည်ငြိမ်စေတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ဖို့ ကူညီပေးတဲ့ Iranian Oil Terminals Company တို့ ပါဝင်တယ်လို့ OFAC ရဲ့ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Scott Bessent က အီရန်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ တရားမဝင်ကွန်ရက်မှာ ပါဝင်ပတ်သက်သူတွေကို ဆက်လက်ဖော်ထုတ်ပြီး လိုက်လံဖမ်းဆီးသွားမယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ အီရန်ဟာ ရေနံရောင်းချမှုကို အဆင်ပြေချောမွေ့စေပြီး မတည်ငြိမ်စေတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ဖို့အတွက် သင်္ဘောတွေ၊ ပို့ဆောင်သူတွေနဲ့ ပွဲစားတွေရဲ့ အရိပ်အာဝါသ ကွန်ရက်ကို ဆက်လက်မှီခိုနေရပါတယ်” ဟု Bessent က ရေးသားထားသော ကြေညာချက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ “ အီရန်ရဲ့ ရေနံထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်ရဲ့ ကဏ္ဍအားလုံးနဲ့ အီရန်ရေနံကို ကိုင်တွယ်တဲ့ မည်သူ့ကိုမဆို ပစ်မှတ်ထားဖို့အတွက် ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ လက်လှမ်းမီတဲ့ ကိရိယာအားလုံးကို အသုံးပြုသွားမှာဖြစ်ပြီး အီရန်ရေနံနဲ့ ဆက်ဆံသူတိုင်းဟာ သိသာထင်ရှားတဲ့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုအန္တရာယ်နဲ့ ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပါတယ်”
Trump က အစောပိုင်းလမှာ လှုပ်ရှားမှုကို ပြန်လည်လုပ်ဆောင်ဖို့ အမိန့်စာကို လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် က “အမြင့်ဆုံးဖိအားဆိုတာ ကျရှုံးခဲ့တဲ့ စမ်းသပ်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး နောက်တစ်ကြိမ် ထပ်ကြိုးစားတာဟာ နောက်ထပ် ကျရှုံးမှုတစ်ခုကိုသာ ဦးတည်စေလိမ့်မယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အမြင့်ဆုံး ဖိအားပေးတဲ့ လှုပ်ရှားမှုကို ပြန်လည်လုပ်ဆောင်တာဟာ အီရန်ရဲ့ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတဲ့ ဟားမတ်စ်နဲ့ အစ္စရေးအကြား အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ တင်းမာမှုတွေ မြင့်တက်နေချိန်နဲ့ Trump အစိုးရအောက်က ဝါရှင်တန်နဲ့အတူ ဖြစ်ပေါ်လာတာပါ။
အမေရိကန် တရားရေးဌာနက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က အစ္စလာမ္မစ် သမ္မတနိုင်ငံကို စွဲချက်တင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်မှာ IRGC ဗိုလ်ချုပ် Qassem Soleimani ကို ဖယ်ရှားပေးခဲ့တဲ့ စစ်ရေးတိုက်ခိုက်မှုအတွက် လက်တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အီရန်ရဲ့ သမ္မတက NBC News ရဲ့ Lester Holt နဲ့ တီဟီရန်မှာ ပြုလုပ်တဲ့ အင်တာဗျူးတစ်ခုမှာ ဒီစွပ်စွဲချက်ကို ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
အီရန်အရာရှိတွေက အီရန်ရဲ့ နျူကလီးယား ရည်မှန်းချက်တွေကို လျှော့ချဖို့ ကြိုးပမ်းမှုအားလုံးကိုလည်း တွန်းလှန်ခဲ့ကြပါတယ်။
Digital မှ Benjamin Weinthal သည် ဤအစီရင်ခံစာတွင် ပါဝင်ပံ့ပိုးခဲ့သည်။