အမေရိကန် နိုင်ငံသား နှစ်ဦးကို ဗင်နီဇွဲလားတွင် ဖမ်းဆီးထားပြီး တရားစွဲဆိုချက်များ မရှင်းလင်းသေးသော်လည်း အင်္ဂါနေ့တွင် “အကြမ်းဖက်မှု ကျူးလွန်ရန်” ကြိုးစားမှုနှင့် သက်ဆိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
မာဒူရိုက “လုပ်ကြံသူများ” ဟု သူက ခေါ်ဆိုသော အမေရိကန် အဆင့်မြင့် ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ဖမ်းဆီးခံရသူ ခုနှစ်ဦးပါဝင်သော အဖွဲ့ဝင်များ ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သော်လည်း သက်သေအထောက်အထား သို့မဟုတ် ဖမ်းဆီးမှု အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ပေးခြင်း မရှိပါ။
ရိုက်တာ သတင်းအရ “ယနေ့တွင်ပင် ကျွန်တော်တို့က နိုင်ငံခြား လုပ်ကြံသူ ခုနှစ်ဦးကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပြီး အမေရိကန် နိုင်ငံမှ အရေးပါသော လုပ်ကြံသူ နှစ်ဦး ပါဝင်ပါတယ်” ဟု မာဒူရိုက ပြောကြားခဲ့သည်။
ဇူလိုင်လ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်များကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကန့်ကွက်ခဲ့သော်လည်း သောကြာနေ့တွင် တတိယ သက်တမ်းအတွက် ထိပ်တန်း ရာထူးကို တစ်ဖန် တာဝန်ယူမည်ဖြစ်သော မာဒူရိုက ကိုလံဘီယာ နှစ်ဦးနှင့် ယူကရိန်း သုံးဦး ကိုလည်း ဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
သူက သူ့လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့က နိုင်ငံပေါင်း ၂၅ နိုင်ငံမှ နိုင်ငံခြား လုပ်ကြံသူ ၁၂၅ ဦးကို “ဗင်နီဇွဲလား ပြည်သူများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ကျူးလွန်ရန်” ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် နိုင်ငံထဲသို့ ၀င်ရောက်လာကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု သတင်းများက ဖော်ပြသည်။
အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာန ပြောရေးဆိုခွင်က မာဒူရို၏ ပြောဆိုချက်များကို တင်းတင်းကြပ်ကြပ် ငြင်းပယ်ပြီး Digital သို့ “မာဒူရိုကို ဖြုတ်ချရန် ကြံစည်မှုတွင် အမေရိကန် ပါဝင်ပတ်သက်မှု ရှိသည်ဟူသော ပြောဆိုချက်များသည် လုံးဝ မှားယွင်းပါသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“အမေရိကန် သည် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းအတွက် ဒီမိုကရေစီ ဖြေရှင်းချက်ကို ဆက်လက်ထောက်ခံနေပါသည်။ မာဒူရိုနှင့် သူ့လူများက ယခင်က ပြသခဲ့သည့်အတိုင်း ဗင်နီဇွဲလားသို့ ၀င်ရောက်လာသော အမေရိကန် နိုင်ငံသားများကို တရားမျှတမှု မရှိဘဲ ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းနိုင်သည်” ဟု ပြောရေးဆိုခွင်က ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
“ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ လုံခြုံရေးနှင့် အခြားသော ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည့် အချက်များ”ကြောင့် ဖမ်းဆီးခံရသူများ၏ နာမည်များကို ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိပါ။
ပြောရေးဆိုခွင်က Digital သို့ ဌာနက “သတင်းအချက်အလက် ပိုမိုစုဆောင်းနေပြီး” ဗင်နီဇွဲလားတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသော အမေရိကန် နိုင်ငံသားများအတွက် “စိုးရိမ်” နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ၀ါရှင်တန်နှင့် ကာရကတ်စ်တို့ အမေရိကန် ၁၀ ဦးအပါအ၀င် ထောင်ဒဏ်ကျခံသူများ လဲလှယ်မှု ကြီးမားသော လုပ်ငန်းစဉ် ပြီးဆုံးခဲ့ပြီးနောက် ဗင်နီဇွဲလားတွင် လက်ရှိ ထိန်းသိမ်းခံထားရသော အမေရိကန် နိုင်ငံသား ဘယ်နှစ်ဦး ရှိသည်ကို မသိရသေးပါ။
သူ၏ ပြောကြားချက်များသည် ကန့်ကွက်သူ သမ္မတလောင်း အက်ဒ်မွန်ဒို ဂွန်ဇာလက်စ်၏ ဒီစီသို့ ခရီးစဉ်နှင့် တိုက်တိုက်ဆိုင်ဆိုင် ကြုံတွေ့ခဲ့ပြီး အမေရိကန် အပါအ၀င် နိုင်ငံအချို့က ရွေးကောက်ပွဲ နိုင်သူအဖြစ် ကြေညာထားသည်။
တနင်္လာနေ့တွင် သမ္မတ ဘိုင်ဒင်က ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်များအပေါ် အမေရိကန်၏ သဘောထားကို တစ်ဖန် အလေးပေး ပြောကြားခဲ့ပြီး မာဒူရို ထောက်ခံသော တရားရုံးများက လာမည့် သမ္မတ သုံးသက်တမ်းအတွက် အောင်ပွဲခံကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီး ဂွန်ဇာလက်စ်သည် ဇူလိုင်လ ရွေးကောက်ပွဲ၏ “အစစ်အမှန် အနိုင်ရသူ” ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ဗင်နီဇွဲလား အာဏာပိုင်များက ၎င်းတို့၏ အောင်ပွဲ တောင်းဆိုချက်များကို ထောက်ခံရန် မဲပုံး ရလဒ်များကို ထုတ်ပြန်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့ကြပြီး ဂွန်ဇာလက်စ်၏ အဖွဲ့က ရွေးကောက်ပွဲ ကြီးကြပ်သူများက ရွေးကောက်ပွဲ နောက်ပိုင်း ရက်များတွင် စုဆောင်းခဲ့သော မဲစက် ရလဒ်များ၏ စကင်ဖတ် ထားသော ပုံများစွာကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြပြီး မဲပေးသူ ၈၀% ခန့်၏ မဲများကို တွက်ချက်ထားပြီး ကန့်ကွက်သူ ခေါင်းဆောင် အနိုင်ရကြောင်း ပြသခဲ့သည်ဟု သတင်းများက ဖော်ပြသည်။
မာဒူရို၏ အမေရိကန် တို့ ကြံစည်သော အာဏာသိမ်းမှု ကြံစည်မှု စွပ်စွဲချက်များသည် သူ၏ နိုင်ငံတကာက ကန့်ကွက်ခံရသော ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးနောက် သီတင်းပတ်များအတွင်း တိုးမြှင့်လာခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလတွင် ဗင်နီဇွဲလား ခေါင်းဆောင်သည် CIA က သူ့အစိုးရကို ကြံစည်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး သေနတ် ၄၀၀ ခန့် သိမ်းဆည်းရမိပြီး တပ်မတော် ရေတပ် SEAL တစ်ဦးကို ဖမ်းဆီးရမိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ကုလသမဂ္ဂသို့ ဗင်နီဇွဲလား သံအမတ်ဟောင်း အီဆာယပ် မီဒီနာက မာဒူရို၏ နောက်ဆုံး ဖမ်းဆီးမှုများနှင့် ပြောကြားချက်များသည် “သူ၏ ‘လူပြန် သံတမန်ရေး’ ပုံစံနှင့် ကိုက်ညီသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“အခြေအမြစ်မရှိသော စွပ်စွဲချက်များကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မြင်တွေ့ရပြီး မာဒူရို၏ တရားမဝင် တာဝန်ယူမှုမှ ትኩတွကြောင်း လွှဲခြောက်ရန်နှင့် ခန့်မှန်းထားသော ဆန္ဒပြပွဲများ မတိုင်မီ ကန့်ကွက်မှုများကို နှိမ်နင်းရန် နောက်ထပ် လှည့်ကွက်တစ်ခု ဖြစ်ပုံရသည်” ဟု မီဒီနာက Digital သို့ ရှင်းပြခဲ့သည်။ “နိုင်ငံခြား နိုင်ငံသားများကို ဤစွပ်စွဲချက်များနှင့် ချိတ်ဆက်ခြင်းဖြင့် မာဒူရိုက ပြင်ပ แทรกแซงမှုကို ကြောက်ရွံ့စေရန် ကြိုးစားပြီး သူ၏ ခေါင်းဆောင်မှု ကျရှုံးမှုအတွက် အကြောင်းပြချက် သင့်တော်သော တရားခံများ ဖန်တီးပြီး နိုင်ငံတော် အကြမ်းဖက်မှုကို တရားဝင် သတ်မှတ်ရန် ကြိုးစားသည်။
“ဤစွပ်စွဲချက်များ၏ အချိန်ကာလသည် မာဒူရို၏ ကျယ်ပြန့်သော နည်းဗျူဟာနှင့် ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေသည်” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ “ထို့အပြင် ဒရာမာ စွပ်စွဲချက်များသည် ကန့်ကွက်မှု ဆန္ဒပြပွဲများကို နှိမ်နင်းရန် အကြောင်းပြချက် ပေးပြီး ဗင်နီဇွဲလား နိုင်ငံ စီးပွားရေးနှင့် လူသားချင်း စာနာမှု အကျပ်အတည်းသို့ ပိုမို နစ်မြုပ်သွားချိန်တွင် ဗင်နီဇွဲလား ပြည်သူများကို တိတ်ဆိတ်စေရန် ခြောက်လှန့်သည်။
“ဤလုပ်ရပ်များသည် နိုင်ငံတွင်း ပြည်သူများ၏ မကျေမနပ်မှုများနှင့် ကမ္ဘာ့ ပြကွက်ပေါ်တွင် တာဝန်ခံမှု တိုးမြှင့်ရန် တောင်းဆိုမှုများ ရှိနေသော်လည်း မာဒူရိုက ထိန်းချုပ်မှု ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးစားမည့် အရှည်အမြင့်ကို အလေးပေးဖော်ပြသည်” ဟု မီဒီနာက ပြောကြားခဲ့သည်။
အမေရိကန် နိုင်ငံသားများ ကြုံတွေ့နေရသော လုံခြုံရေး ခြိမ်းခြောက်မှုများကြောင့် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ဗင်နီဇွဲလားကို Level 4 “မသွားရ” နေရာအဖြစ် စာရင်းသွင်းထားသည်။