အမေရိကန်-အီရန် ဆွေးနွေးပွဲ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် ပြီးဆုံးချိန်တွင် ထရမ့်သည် သမိုင်းဝင် အရှေ့အလယ်ပိုင်း ခရီးစဉ် စတင်ရန် ပြင်ဆင်နေ

(SeaPRwire) –   ဂျေရုဆလင်မြို့ – သမ္မတ သည် တနင်္လာနေ့တွင် အရှေ့အလယ်ပိုင်းသို့ ထွက်ခွာရန် စီစဉ်ထားပြီး အမေရိကန်နှင့် အစ္စလာမ္မစ်သမ္မတနိုင်ငံ အီရန်တို့အကြား ဆွေးနွေးပွဲများသည် တီဟီရန်၏ တရားမဝင် နျူကလီးယားလက်နက် အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ အိုမန်နိုင်ငံတွင် စတုတ္ထအကြိမ် ဆွေးနွေးမှုများကို တနင်္ဂနွေနေ့တွင် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။

ဆွေးနွေးပွဲများ မစတင်မီ တစ်ရက်အလိုတွင် အီရန်နိုင်ငံ၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် Ali Khamenei က တီဟီရန်မြို့ရှိ “ အမေရိကန်ကို သေစေ” ဟူသော ကြွေးကြော်သံများကို ကြိုဆိုခဲ့သည်။ “ မင်းရဲ့အဆုံးအဖြတ်က မှန်တယ်” ဟု Khamenei က အမေရိကန်ဖျက်ဆီးရန် တောင်းဆိုသော ထောက်ခံသူများအား ပြောကြားခဲ့သည်။

အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Esmail Baghaei က နျူကလီးယားဆွေးနွေးပွဲများသည် “ ခက်ခဲသော်လည်း အသုံးဝင်သည်” ဟုပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန်အရာရှိတစ်ဦးက The Associated Press သို့ ပြောကြားရာတွင် တံခါးပိတ်ဆွေးနွေးမှုများနှင့်ပတ်သက်၍ ပြောကြားရာတွင် ၎င်းတို့သည် တိုက်ရိုက်ရော သွယ်ဝိုက်ရော နှစ်မျိုးစလုံးဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ အစိတ်အပိုင်းများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် ဆွေးနွေးပွဲများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့သည်။” “ ယနေ့ရလဒ်ကို ကျွန်တော်တို့ အားပေးကြပြီး မကြာမီဖြစ်မည့် ကျွန်တော်တို့၏ နောက်အစည်းအဝေးကို မျှော်လင့်နေပါသည်။”

သမ္မတ Trump က အီရန်နှင့် ၎င်း၏ တရားမဝင် အနုမြူလက်နက်အစီအစဉ်နှင့် ပတ်သက်၍ သဘောတူညီချက်ရရှိရန် ရက်ပေါင်း ၆၀ အချိန်ကာလကို ကြေညာခဲ့သည်။ အီရန်နှင့် ပထမဆုံး အမေရိကန်၏ ဆွေးနွေးပွဲကို ဧပြီလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် စတင်ခဲ့သည်။

အီရန်နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူနှင့် သတင်းထောက် Mardo Soghom က ဆွေးနွေးပွဲများ မစတင်မီ လအနည်းငယ်အလိုတွင် အီရန်အစိုးရသည် ယူရေနီယမ်ကို သန့်စင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် အစွမ်းကုန် ကြိုးစားသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းပစ္စည်းသည် နျူကလီးယားလက်နက်အတွက် လိုအပ်ကြောင်း မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။ Trump အစိုးရသည် အီရန်မြေပေါ်ရှိ ယူရေနီယမ် သန့်စင်ရေးအစီအစဉ်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်သည်။

“ အီရန်သည် ၎င်း၏ သန့်စင်ရေးလုပ်ငန်းကို အဆင့်နိမ့်တွင် ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် ၎င်း၏ အစ္စရေးကို ဆန့်ကျင်သော ရပ်တည်ချက်ကို ရပ်တန့်ရန် မည်သည့်ဖိအားကိုမျှ လက်မခံရန် ကြိုးစားနေသည်။ Khamenei ၏ မိန့်ခွန်း [စနေနေ့] သည် ထိုဒုတိယအချက်ကို အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။ သို့သော် ဤအချက်တွင် အဓိကပြဿနာမှာ အီရန်၏ ယူရေနီယမ် သန့်စင်ရေးကို ဖျက်သိမ်းရန်ဖြစ်သည်။” ဟု Soghom က Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

Khamenei သည် တီဟီရန်မြို့၌ စနေနေ့က ပြောကြားခဲ့သော မိန့်ခွန်းအတွင်း အစ္စရေးကိုလည်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့ပြီး အီရန်ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော ဟားမတ်စ်အကြမ်းဖက်သမားများကို ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသမှ နှိမ်နင်းရန် အစ္စရေး၏ စစ်ဆင်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ “ ဂါဇာဒေသမှ ပြည်သူများသည် အစ္စရေးကို တစ်ယောက်တည်း ရင်ဆိုင်နေရခြင်းမဟုတ်ဘဲ အမေရိကန်နှင့် ဗြိတိန်တို့ကို ရင်ဆိုင်နေရခြင်းဖြစ်သည်” ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

United Against Nuclear Iran ၏ မူဝါဒညွှန်ကြားရေးမှူး Jason Brodsky က Digital သို့ “ အီရန်သည် ယခင်အကြိမ်ကကဲ့သို့ အမေရိကန်ဘက်ထက် ပို၍စိတ်ပျက်နေပုံရပြီး ဆွေးနွေးပွဲများကို ခက်ခဲသည်ဟု ဖော်ပြသည်။”

၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် သမ္မတ သည် အီရန်နှင့် နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်ကို တရားဝင် Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) ဟုသိကြပြီး အဆိုပါသဘောတူညီချက်သည် တီဟီရန်အား နျူကလီးယားလက်နက်ကိရိယာတစ်ခု တည်ဆောက်ခြင်းမှ တားဆီးရန် ပျက်ကွက်သောကြောင့် ပထမဆုံး Trump အစိုးရအဖွဲ့၏ ပြောကြားချက်အရ ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။

သမ္မတ Trump ၏ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အထူးသံတမန် Steve Witkoff က နှင့်ပြုလုပ်သော အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် အီရန်သည် တနင်္ဂနွေနေ့၏ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပွဲမတိုင်မီက အီရန်တွင် သန့်စင်ရေးအစီအစဉ် မရှိနိုင်ကြောင်း မကြာသေးမီက အလေးအနက် ပြောကြားခဲ့သည်။

Witkoff က “ ပထမဦးစွာ ကျွန်တော်တို့ဟာ JCPOA သဘောတူညီချက်ကို ဘယ်တော့မှ လုပ်ဆောင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေ ဖယ်ရှားခံရပြီး သူတို့ရဲ့ တာဝန်တွေ မကုန်ဆုံးသေးပါဘူး။ အဲဒါက အဓိပ္ပာယ်မရှိပါဘူး။ အဲဒါက JCPOA မှာ လွဲမှားနေတဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတစ်ခုပါ။ သူတို့မှာ သန့်စင်မှုတွေ မရှိသင့်ဘူး၊ ဗဟိုခွာအားစက်တွေ မရှိသင့်ဘူး၊ လက်နက်တည်ဆောက်နိုင်စေမယ့် ဘာမှ မရှိသင့်ဘူးလို့ ကျွန်တော်တို့ ယုံကြည်ပါတယ်။ အဲဒါတွေကို ကျွန်တော်တို့ ယုံကြည်ပါတယ်။ အဲဒါက JCPOA မဟုတ်ပါဘူး။ JCPOA မှာ သင့်တော်တဲ့အချိန်မှာ တာဝန်ဝတ္တရားတွေကို ပယ်ဖျက်ပြီး အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေကို ဖယ်ရှားပေးမယ့် သတ်မှတ်ရက်စွဲတွေ ပါရှိပါတယ်။ ဒီသဘောတူညီချက်မှာ ဘယ်တော့မှ ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။”

Brodsky က “ နှစ်ဖက်စလုံးက လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ချင်ကြတယ်။ အီရန်ဟာ အမေရိကန်အစိုးရထက် ဒီလုပ်ငန်းစဉ် ပြိုကွဲသွားခြင်းကြောင့် ဆုံးရှုံးစရာတွေ ပိုများတဲ့အတွက် နောက်ထပ် အစည်းအဝေးတစ်ခုရဖို့အတွက် ပြောဆိုပြုလုပ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု လုပ်ငန်းစဉ်ဟာ သဘောတူညီချက်ကိုယ်တိုင်ကဲ့သို့ပင် အီရန်အတွက် အရေးကြီးပါတယ်၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အဆိုပါလုပ်ငန်းစဉ်က အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေရဲ့ သက်ရောက်မှုတွေ (ဆွေးနွေးပွဲ စတင်ချိန်ကတည်းက ငွေကြေးတန်ဖိုး မြင့်တက်လာခြင်းနှင့်) စစ်ရေးအရ တိုက်ခိုက်မှုမှ ကာကွယ်ပေးတဲ့အတွက်ကြောင့်ပါ။”

“ ဒါကြောင့် အီရန်က ဒီဆွေးနွေးပွဲတွေကို တတ်နိုင်သမျှ ကြာရှည်စွာ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ချင်နေတာပါ။ သူတို့ဟာ အမေရိကန် ညှိနှိုင်းသူတွေကို ညှိနှိုင်းခွင့်တွေရရှိဖို့အတွက် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်သွားအောင် ကြိုးစားမှာဖြစ်ပြီး အဲဒီအရာတွေကို Trump အစိုးရက ငြင်းပယ်သင့်ပါတယ်။ သမ္မတ Trump က မတူညီတဲ့ အကြောင်းအရာတစ်ခုမှာ ပြောကြားခဲ့သလို တီဟီရန်မှာ အခွင့်အရေးတွေ မရှိပါဘူး။”

ယူရေနီယမ် သန့်စင်ရေးဆိုတဲ့ အရေးကြီးတဲ့ ပြဿနာဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အနည်းငယ်အတွင်း အီရန်နဲ့ ပြုလုပ်တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတွေကို အဟန့်အတား ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ ဥရောပသားတွေဟာ ယခုရာစုနှစ်အစောပိုင်းကာလတွေမှာ အနုမြူဆွေးနွေးမှုတွေ အစပျိုးချိန်အတွင်း ယူရေနီယမ်ကို သန့်စင်ခွင့်ပြုဖို့ သဘောတူညီခဲ့တဲ့အခါ ပြင်းထန်တဲ့ ဝေဖန်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။

Brodsky က “ အီရန်ရဲ့ နျူကလီးယားအစီအစဉ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်မှုရဲ့ မူလအပြစ်ကတော့ Obama အစိုးရဟာ အမေရိကန်ရဲ့ သဘောထားကို ယူရေနီယမ် သန့်စင်မှု လုံးဝမပြုလုပ်ဖို့ကနေ ၃.၆၇% အထိ ခွင့်ပြုခဲ့တဲ့အချိန်မှာ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီအရာက အီရန်အတွက် အမေရိကန်ကို ခြိမ်းခြောက်ဖို့နဲ့ နောက်ဆုံးမှာ နျူကလီးယားလက်နက် တည်ဆောက်ဖို့အတွက် ၎င်းရဲ့ နျူကလီးယားအစီအစဉ်ကို ဆက်လက်အသုံးပြုနိုင်စွမ်းကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ဖို့အတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်ချပေးခဲ့ပါတယ်။”

နျူကလီးယားကျွမ်းကျင်သူက “ အဲဒါကို ဒီနေ့မှာ အဆုံးသတ်သင့်ပြီး သမ္မတ Trump၊ အထူးသံတမန် Witkoff နဲ့ အတွင်းရေးမှူး Rubio တို့ရဲ့ မကြာသေးမီက မှတ်ချက်တွေဟာ ဒီခေတ်ကာလ ပြီးဆုံးသွားပြီဆိုတဲ့ လက္ခဏာကို မျှော်လင့်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း အောက်လွှတ်တော်နဲ့ အထက်လွှတ်တော်က ရီပတ်ဘလစ်ကန်တွေကလည်း ဒီအချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အီရန်တွေက ရေရှည်ခံမယ့် သဘောတူညီချက်တစ်ခုကို လိုချင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် JCPOA 2.0 ဟာ ၃.၆၇% အထိ သန့်စင်ခွင့်ပြုမှာဖြစ်ပြီး နျူကလီးယားအဆောက်အအုံတွေကို ဖျက်သိမ်းမှာမဟုတ်တဲ့အတွက် အဲဒီလို သဘောတူညီချက်မျိုး မဟုတ်ပါဘူး။”

“ အီရန်တွေဟာ သို့ ကမ်းလှမ်းခဲ့တဲ့ အပေးအယူတွေအတိုင်း ပြုပြင်မွမ်းမံဖို့အတွက် နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်နေကြတယ်။ အဲဒါကို အမေရိကန် ညှိနှိုင်းသူတွေက လက်မခံသင့်ပါဘူး။”

Khamenei ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အမေရိကန်ဆန့်ကျင်ရေး သတင်းဌာန Kayhan က Trump ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ စာမျက်နှာအပြည့်ပါတဲ့ ဆောင်းပါးတစ်စောင်ကို ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး “ သူဟာ မိမိကိုယ်ကို ဗဟိုပြုမှု၊ သာလွန်မှု အထင်အမြင်လွဲမှားမှုနဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုအခြေခံတဲ့ နည်းဗျူဟာတွေအပေါ် အခြေခံထားတဲ့ မူဘောင်တစ်ခုဖြစ်တယ်” လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

တနင်္ဂနွေနေ့က ဆွေးနွေးပွဲတွေကို အိုမန်နိုင်ငံရဲ့ မြို့တော် မူစကတ်မှာ သုံးနာရီခန့်ကြာအောင် ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အီရန်အစိုးရရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Baghaei က နောက်အကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဆွေးနွေးနေတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။