(SeaPRwire) – အငြင်းပွားဖွယ်ရာ ကက်ရှမီးယားနယ်မြေကို အခြေခံ၍ ရန်လိုမှုများ ဖြစ်ပွားနေခြင်းသည် ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်သည့် ပဋိပက္ခအသွင်သို့ ပြောင်းလဲသွားနိုင်မည်ကို စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာစေသည်။
ကက်ရှမီးယားအရေးတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေပြီး အကျိုးအမြတ်များရရှိရန် စောင့်ကြည့်နေသူမှာ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်တို့ဖြစ်သည်။
“ တရုတ်နိုင်ငံအတွက် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ ပါကစ္စတန်သည် ၎င်း၏ အနီးကပ်ဆုံး မဟာမိတ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ဘေဂျင်းသည် ပါကစ္စတန်ကို အရှက်ရစေလိုမည် မဟုတ်ပါ” ဟု American Enterprise Institute (AEI) မှ အကြီးတန်းအဖွဲ့ဝင် Sadanand Dhume က Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
“ အမေရိကန်-တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှုအမြင်မှ ကြည့်လျှင် ဤပဋိပက္ခတွင် တစ်နိုင်ငံစီ၌ ‘ဘက်’ တစ်ခုစီရှိပါသည်။ တရုတ်သည် ပါကစ္စတန်နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ထားပြီး အမေရိကန်နှင့် အိန္ဒိယတို့မှာ လွန်ခဲ့သော နှစ်နှစ်ဆယ်အတွင်း ပိုမိုနီးကပ်လာခဲ့သည်” ဟု Dhume က ဆက်ပြောသည်။
စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက် တိုက်ခိုက်မှုအပြီး အမေရိကန်၏ အာဖဂန်နစ္စတန်စစ်ပွဲသည် ပါကစ္စတန်အပေါ် မှီခိုအားထားမှုနှင့် ထောက်လှမ်းရေးလိုအပ်ချက်များကြောင့် နီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် အာဖဂန်နစ္စတန်မှ ဆုတ်ခွာပြီးနောက် အမေရိကန်၏ ပါကစ္စတန်နှင့် ဆက်ဆံရေးမှာ အကန့်အသတ်ရှိလာပြီး အစ္စလာမာဘတ်သည် ဝါရှင်တန်၏ နိုင်ငံခြားရေးရာ မူဝါဒရည်မှန်းချက်များအတွက် အရေးပါမှု လျော့နည်းလာသည်။
Northeastern University မှ အကြမ်းဖက်မှုဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ Max Abrahms က Digital သို့ ပြောကြားရာတွင် ကက်ရှမီးယားကို အခြေခံသော တိုက်ပွဲသည် အမေရိကန်-တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှု၏ နေရာတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။
“ အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန် ပဋိပက္ခသည် အမေရိကန်၏ အားပေးမှု ရရှိသော အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်၏ အားပေးမှု ရရှိသော ပါကစ္စတန်တို့ ပါဝင်သည့် ကြားခံစစ်ပွဲအဖြစ် ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သည်” ဟု Abrahms က ပြောသည်။
Middle East Media Research Institute (MEMRI) ၏ ဥက္ကဋ္ဌနှင့် အစ္စရေးအစိုးရ၏ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ အကြံပေးဟောင်း Yigal Carmon က Digital သို့ ပြောကြားရာတွင် ကက်ရှမီးယားသည် အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်တို့အကြား တိုက်ပွဲတစ်ခုမျှသာ မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ စစ်ပွဲပြင်းထန်လာပါက ပါကစ္စတန် ပြိုကွဲသွားနိုင်ပြီး အာဖဂန်နစ္စတန်၊ အီရန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့တွင် နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်များ ရှိလာနိုင်သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
“ Balochistan သည် မကြာမီ လွတ်လပ်သောနိုင်ငံအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိနိုင်ပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် ပါကစ္စတန်ပြည်နယ် Balochistan တွင် တည်ရှိသော Gwadar ဆိပ်ကမ်းတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများစွာ ပြုလုပ်ထားသောကြောင့် ထိုသို့သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၏ အဓိကဆုံးရှုံးသူများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်လာမည်” ဟု Carmon က ပြောသည်။
ဧပြီလ ၂၂ ရက်နေ့က အငြင်းပွားဖွယ်ရာ Jammu နှင့် Kashmir ဒေသရှိ ခရီးသွားများအား အကြမ်းဖက်သမားများက တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် လူ ၂၆ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက် နယူးဒေလီသည် Punjab နှင့် ပါကစ္စတန်အုပ်ချုပ်သော ကက်ရှမီးယားဒေသများအပေါ် လက်တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။
အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နရင်ဒြာမိုဒီက ပြစ်မှုကျူးလွန်သူများကို “ ကမ္ဘာဆုံးအထိ” လိုက်လံဖမ်းဆီးမည်ဟု ပြောကြားကာ ပြင်းထန်စွာ တုံ့ပြန်သွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။
ပါကစ္စတန်သည် အိန္ဒိယကို မည်မျှအထိ ပစ်မှတ်ထားမည်ကို မသေချာသော်လည်း ပါကစ္စတန်နိုင်ငံရေးတွင် လွှမ်းမိုးမှုရှိသော ပါကစ္စတန်စစ်တပ်သည် အားကောင်းသော တုံ့ပြန်မှုကို ပြုလုပ်လိုပြီး နိုင်ငံသည် အားနည်းသည်ဟု မထင်စေရန် ရှောင်ရှားလိုပေမည်။
“ ပါကစ္စတန်သည် ရှုံးနိမ့်မှုကို ခံစားရပါက စစ်တပ်၏ နိုင်ငံအပေါ် ချုပ်ကိုင်မှုကို အားနည်းစေလိမ့်မည်” ဟု AEI မှ Dhume က ပြောသည်။
Dhume က ပါကစ္စတန်၏ ပြည်တွင်းတည်ငြိမ်မှုကို ပျက်ပြားစေသော မည်သည့်ပဋိပက္ခမဆို ပါကစ္စတန်မှ လွတ်လပ်ရေးကို ကြာမြင့်စွာကတည်းက တောင်းဆိုနေသော Balochistan နှင့် Khyber-Pakhtunkhwa ပြည်နယ်များရှိ ခွဲထွက်ရေးအဖွဲ့များကို အားပေးကူညီရာ ရောက်လိမ့်မည်ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။
Chatham House မှ တောင်အာရှဆိုင်ရာ အကြီးတန်းသုတေသီ Chietigj Bajpaee က အိန္ဒိယသည် ပဋိပက္ခကို အကန့်အသတ်အတွင်း ထိန်းသိမ်းထားရန်နှင့် အရပ်သားများ ထိခိုက်မှုမရှိစေဘဲ အကြမ်းဖက်သမားများကို ပစ်မှတ်ထားရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
Bajpaee က Digital သို့ ပြောကြားရာတွင် အိန္ဒိယဆန့်ကျင်ရေး ရပ်တည်ချက်ကို ထိန်းသိမ်းထားခြင်းသည် ပါကစ္စတန်စစ်တပ်နှင့် ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့အစည်း၏ တရားဝင်မှုအတွက် အရေးကြီးပြီး ပြည်တွင်းဖိအားများကို သက်သာစေရန်အတွက် တင်းမာသည့် စစ်ရေးအမူအကျင့်ကို ကျင့်သုံးရန် လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
“ ပါကစ္စတန် ပြိုကွဲသွားနိုင်ခြေ သို့မဟုတ် ပဋိပက္ခသည် အီရန် သို့မဟုတ် အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံများအထိ ပျံ့နှံ့သွားနိုင်ခြေကို မမြင်သော်လည်း ပဋိပက္ခသည် စစ်တပ်နှင့် အရပ်သားအစိုးရအကြား ဆက်ဆံရေးကို အခြေခံအားဖြင့် ပြောင်းလဲသွားစေနိုင်ပြီး ယင်းဆက်ဆံရေးမှာ ယိုယွင်းလျက်ရှိသည်” ဟု Bajpaee က ပြောကြားခဲ့သည်။
ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် မူဝါဒချမှတ်သူများအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်မှုမှာ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှုများသည် နျူကလီးယားအင်အားကြီးနိုင်ငံ နှစ်ခုအကြား မရည်ရွယ်ဘဲ တင်းမာမှုများ တိုးလာစေမည်လားဟူ၍ဖြစ်သည်။ Arms Control Association ၏အဆိုအရ အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်တို့တွင် ပေါင်းစပ်ထားသော နျူကလီးယားလက်နက်အရေအတွက် ၃၄၂ ခုခန့်ရှိပြီး ၎င်းတို့၏ နျူကလီးယားအယူအဆများသည် အပြန်အလှန်ရန်ငြိုးထားမှုနှင့် တစ်ဖက်ကိုတစ်ဖက် ဟန့်တားလိုစိတ်တို့ကြောင့် လှုံ့ဆော်ခံရခြင်းဖြစ်သည်။
သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အိန္ဒိယ သို့မဟုတ် ပါကစ္စတန် အရာရှိများနှင့် တိုက်ရိုက်ဆက်ဆံခြင်း မရှိသေးသော်လည်း ၎င်းတို့အား “ အဆင်ပြေအောင် ညှိနှိုင်းကြစေလို” ကြောင်းနှင့် “ ကျွန်တော် ဘာမဆို ကူညီနိုင်ရင် ကူညီဖို့ အဆင်သင့်ပါ” ဟု ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
ဤအတိတ်ကိုတတိယပါတီအကြောင်းအရာပေးသူမှ ပံ့ပိုးပေးသည်။ SeaPRwire (https://www.seaprwire.com/) သည် မည်သည့်အာမခံချက် သို့မဟုတ် ကြေညာချက်ကိုလည်း မရှိပါ။
အမျိုးအစား: ထူးခြားသတင်း, နေ့စဉ်သတင်း
SeaPRwire သည် ကုမ္ပဏီများနှင့်အဖွဲ့အစည်းများအတွက် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသတင်းလွှာထုတ်ပြန်ခြင်း ဝန်ဆောင်မှုများကိုပံ့ပိုးပေးပြီး ၆,၅၀၀ ကျော်မီဒီယာစာရင်းများ၊ ၈၆,၀၀၀ ကျော်စာရေးသူများနှင့် သတင်းဌာနများ၊ ၃၅၀ သန်းကျော်၏ desktop နှင့် app မိုဘိုင်းသုံးစွဲသူများအထိ ဝန်ဆောင်မှုများပေးပါသည်။ SeaPRwire သည် အင်္ဂလိပ်၊ ဂျပန်၊ အင်္ဂါလိပ်၊ ကိုရီးယား၊ ပြင်သစ်၊ ရုရှား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှား၊ ဗီယက်နမ်၊ တရုတ်နှင့်အခြားဘာသာစကားများတွင် သတင်းလွှာထုတ်ပြန်ရန် အထောက်အကူပြုပါသည်။