အာဏာသိမ်းကြေညာခဲ့သော တရားစွဲခံရသည့် တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ “ `

တောင်ကိုရီးယားရှေ့နေများက ပြီးခဲ့သည့်လက စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို ခေတ္တ ကြေညာခဲ့သော ယုန်ဆွတ်ယောလ် သမ္မတဟောင်းအား ပုန်ကြွမှု ဦးဆောင်မှုဖြင့် တရားစွဲဆိုလိုက်ကြောင်း နိုင်ငံ၏ တိုက်ရိုက်ဆန့်ကျင်သော ပါတီနှင့် တောင်ကိုရီးယားသတင်းမီဒီယာအချို့၏ ဖော်ပြချက်များအရ သိရသည်။ 

ယုန်ဆွတ်ယောလ်သည် ကွန်ဆာဗေးတစ် တစ်ဦးဖြစ်ပြီး တရားရုံးတွင် တရားစွဲဆိုမှုအများစုမှ သမ္မတအာမခံချက်ရှိသော်လည်း ပုန်ကြွမှု သို့မဟုတ် နိုင်ငံတော် လိမ်လည်မှု စွပ်စွဲချက်များအတွက်မူ ထိုအခွင့်အရေးမရှိပါ။ ပုန်ကြွမှု ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးသည် တစ်သက်တကျွန်း ထောင်ဒဏ် သို့မဟုတ် သေဒဏ် ကျခံရနိုင်သည်။ 

“တရားလိုတို့က လူထုပုန်ကြွမှု ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည့် စွပ်စွဲချက်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသော ယုန်ဆွတ်ယောလ်အား တရားစွဲဆိုရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်” ဟု ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဟန်မင်ဆူက ရိုက်တာသတင်းဌာနအား သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ “လူထုပုန်ကြွမှု ခေါင်းဆောင်အား ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခြင်းသည် ယခု နောက်ဆုံးတွင် စတင်ပါပြီ”

တနင်္ဂနွေနေ့က ကြေညာခဲ့သော လုပ်ရပ်သည် ယုန်ဆွတ်ယောလ်အား တရားစွဲဆိုခြင်းနှင့် တရားရုံးစစ်ဆေးခြင်း ခံရသည့် တောင်ကိုရီးယား သမ္မတ ပထမဆုံး ဖြစ်လာစေသည်ဟု Washington Post က ဖော်ပြသည်။ 

ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် တိုက်ရိုက်ဆန့်ကျင်သော လွှတ်တော်က ယုန်ဆွတ်ယောလ်အား တရားစွဲဆိုခဲ့ရာ သူသည် တောင်ကိုရီးယားတွင် ဒုတိယမြောက် ကွန်ဆာဗေးတစ် သမ္မတ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ 

၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ညွှန်ကြားချက်ကြောင့် သူ့အား တရားစွဲဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအရေးယူမှုက အာရှ၏ စတုတ္ထအကြီးဆုံး စီးပွားရေးနှင့် အမေရိကန်၏ အဓိက မဟာမိတ်တစ်ခုအား နိုင်ငံရေး ဆူပူမှုထဲသို့ တွန်းပို့ခဲ့သည်။ ယုန်ဆွတ်ယောလ်က သူ၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို လွတ်လပ်သော လွှတ်တော်၏ အန္တရာယ်ကို လူထုအသိအမြင်ရှိစေရန် ရည်ရွယ်သော တရားဝင် အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ရပ်ဟု ခိုင်ခိုင်မာမာ ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ထိုလွှတ်တော်က သူ၏ အစီအစဉ်ကို တားဆီးပြီး အကြီးတန်း တာဝန်ရှိသူများအား တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။ 

စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာရာတွင် ယုန်ဆွတ်ယောလ်က လွှတ်တော်အား “ရာဇဝတ်မှုသားများ၏ နေရာ” ဟု ခေါ်ဝေါ်ပြီး “ရှက်စရာမရှိသော မြောက်ကိုရီးယား နောက်လိုက်များနှင့် နိုင်ငံတော် ဆန့်ကျင်သော တပ်ဖွဲ့များ” ကို ဖျက်သိမ်းမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။ 

သူသည် တပ်များနှင့် ရဲများအား လွှတ်တော်သို့ စေလွှတ်ခဲ့သော်လည်း လွှတ်တော်အမတ်များ လုံလောက်စွာ လွှတ်တော်အဆောင်သို့ ဝင်ရောက်ကာ ယုန်ဆွတ်ယောလ်၏ ညွှန်ကြားချက်ကို တညီတညွတ်တည်း ပယ်ချခဲ့ကြရာ သူ၏ ကောင်စီက ၎င်းကို ပယ်ဖျက်ခဲ့ရသည်။ 

ယုန်ဆွတ်ယောလ်က ခြောက်နာရီအကြာတွင် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို ပယ်ဖျက်ခဲ့သော်လည်း စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာခြင်းသည် တောင်ကိုရီးယားတွင် နှစ် ၄၀ ကျော်အတွင်း ပထမဆုံးဖြစ်ပြီး ၁၉၆၀-၈၀ ခုနှစ်များက 獨裁 အုပ်ချုပ်မှု၏ နာကျင်စရာ အမှတ်ရစရာများကို ပြန်လည် ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။ 

ယုန်ဆွတ်ယောလ်က စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး အာဏာပိုင်များ၏ မေးမြန်းခြင်း သို့မဟုတ် ဖမ်းဆီးခြင်း ကြိုးပမ်းမှုများကို ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။ သူ၏ လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့နှင့် အာဏာပိုင်များကြား နေ့ရက်အတော်ကြာ ပိတ်ဆို့မှု ပြီးနောက် ယုန်ဆွတ်ယောလ်အား ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်တွင် သမ္မတအိမ်တော်၌ တရားဥပဒေ စောင့်ရှောက်ရေး လုပ်ငန်းကြီးတွင် ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး ဖမ်းဆီးခံရသည့် တောင်ကိုရီးယား သမ္မတ ပထမဆုံး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ရိုက်တာသတင်းဌာနအရ ယုန်ဆွတ်ယောလ် (သူကိုယ်တိုင် ရှေ့နေဟောင်း) ကို ထိုအချိန်မှစ၍ တစ်ကိုယ်တော် ထိန်းသိမ်းထားသည်။ 

ဇန်နဝါရီ ၁၉ ရက်တွင် ဒေသတရားရုံး က ယုန်ဆွတ်ယောလ်၏ ထိန်းသိမ်းခြင်းကို တိုးမြှင့်ရန် အမိန့် ချမှတ်ပြီးနောက် သူ၏ ထောက်ခံသူ အများအပြားက တရားရုံးအဆောင်ကို တိုက်ခိုက်ဝင်ရောက်ကာ ပြတင်းပေါက်များ၊ တံခါးများနှင့် အခြားပစ္စည်းများကို ဖျက်ဆီးခဲ့ကြောင်း Associated Press က ဖော်ပြသည်။ ၎င်းတို့သည် ရဲအရာရှိများအား အုတ်ခဲများ၊ သံပိုက်များနှင့် အခြားပစ္စည်းများဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် ရဲအရာရှိ ၁၇ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီး ရဲများက ဆန္ဒပြသူ ၄၆ ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ရာဇဝတ်တရားရုံး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် သီးခြားစွာ ဖွဲ့စည်းပုံ တရားရုံးသည် ယုန်ဆွတ်ယောလ်အား သမ္မတရာထူးမှ တရားဝင် ဖယ်ရှားရန် သို့မဟုတ် ပြန်လည် ခန့်အပ်ရန် စဉ်းစားနေသည်။

ယုန်ဆွတ်ယောလ်၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို Corruption Investigation Office for High-Ranking Officials က ဦးဆောင်ခဲ့သော်လည်း ယုန်ဆွတ်ယောလ်က ပုန်ကြွမှု စွပ်စွဲချက်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် တရားဝင် အာဏာမရှိဟု ဆိုကာ CIO ၏ မေးမြန်းခြင်းကို တက်ရောက်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ CIO က ယုန်ဆွတ်ယောလ်၏ လွှမ်းမိုးမှု ပြုခြင်းနှင့် အခြား စွပ်စွဲချက်များနှင့် သက်ဆိုင်သောကြောင့် ယုန်ဆွတ်ယောလ်၏ ပုန်ကြွမှု စွပ်စွဲချက်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

CIO က ယုန်ဆွတ်ယောလ်၏ ကိစ္စကို သောကြာနေ့တွင် ဆိုးလ်ရှေ့နေရုံးသို့ လွှဲပြောင်းပေးပြီး ပုန်ကြွမှု၊ အာဏာအလွဲသုံးစားလုပ်မှုနှင့် လွှတ်တော်ကို တားဆီးခြင်း စွပ်စွဲချက်များဖြင့် တရားစွဲဆိုရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ 

စနေနေ့တွင် ထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခုတွင် ယုန်ဆွတ်ယောလ်၏ ပြည်ထဲရေးအဖွဲ့က ရှေ့နေများအား ယုန်ဆွတ်ယောလ်အား ချက်ချင်း လွှတ်ပေးရန်နှင့် CIO ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

Yonhap သတင်းဌာန အပါအဝင် တောင်ကိုရီးယား သတင်းမီဒီယာများက တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ဆိုးလ်အလယ်ပိုင်း ခရိုင် ရှေ့နေရုံး က ယုန်ဆွတ်ယောလ်အား ပုန်ကြွမှု စွဲချက်ဖြင့် တရားစွဲဆိုကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယုန်ဆွတ်ယောလ်၏ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး၊ ရဲချုပ်နှင့် စစ်တပ်က အရာရှိအချို့ကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ညွှန်ကြားချက်တွင် ပါဝင်ပတ်သက်မှုကြောင့် ဖမ်းဆီးထားပြီး ဖြစ်သည်။