အာဖရိကရေတပ်အခြေစိုက်စခန်းအတွက် ပူတင်၏အစီအစဉ်အပေါ် အမေရိကန်-ရုရှား ပဋိပက္ခဖြစ်နိုင်ချေပေါ်ပေါက်

(SeaPRwire) –   ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့သည် စစ်ဘေးဒဏ်ခံစားနေရသော ဆူဒန်နိုင်ငံတွင် ရုရှား၏ရေတပ်အခြေစိုက်စခန်းဖွင့်လှစ်ရန်အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ “ ပြင်းထန်သောဆိုးကျိုးများ” ကို သတိပေးထားသည်။ အဆိုပါအခြေစိုက်စခန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသတင်းသည် Digital ထံမှ ထူးထူးခြားခြားသတိပေးချက်ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

State Department ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက Digital သို့ “ ဆူဒန်အပါအဝင် နိုင်ငံအားလုံးအနေဖြင့် ရုရှား၏ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍနှင့် ဆက်ဆံမှုများကို ရှောင်ကြဉ်ရန် တိုက်တွန်းပါသည်။”

ခရမ်လင်သည် Port Sudan တွင် စစ်သင်္ဘောများနှင့် နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး ရေငုပ်သင်္ဘောများအတွက် အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခုအတွက် အတည်ပြုထားသော အစီအစဉ်များဖြင့် Horn of Africa ၏ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီး “ ရေတပ်အသင်း” တွင် ပါဝင်ရန် အလွန်စိတ်အားထက်သန်နေပုံရသည်။ ၎င်းသည် U.S. နှင့် တရုတ်အခြေစိုက်စခန်းများရှိသော ဂျီဘူတီမှ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာကမ်းရိုးတန်းအောက်ပိုင်းတွင် မဝေးလှပါ။ ဆီးရီးယားအစိုးရသစ်သည် ရုရှားတို့ကို ၎င်းတို့၏ Tartus အခြေစိုက်စခန်းမှ နှင်ထုတ်ဖွယ်ရှိသောကြောင့် Port Sudan သည် ရုရှား၏ တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံခြားရေတပ်အခြေစိုက်စခန်း ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

“ မော်စကိုသည် ဆူဒန်အား မဟာဗျူဟာမြောက်တည်နေရာကြောင့် ရုရှား၏ခြေရာကို အာဖရိကတိုက်အထိ ချဲ့ထွင်ရန်အတွက် ဆင်ခြင်တုံတရားနှင့်ကိုက်ညီသောနေရာတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်သည်။ ပူတင်က ယင်းကို အမေရိကန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့နှင့် ဂျီဩမေတြီနိုင်ငံရေးအရ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံရန် အဓိကနေရာတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်သည်” ဟု မဟာဗျူဟာမြောက် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ထောက်လှမ်းရေးလေ့လာသူ Rebekah Koffler က Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ ရုရှားသည် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့ကို ၎င်း၏ ထိပ်တန်းပြိုင်ဘက်များအဖြစ် ရှုမြင်ပြီး မော်စကိုသည် ရေရှည်တွင် ရွေ့လျားတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ပူတင်သည် U.S. ဂျီဘူတီအခြေစိုက်စခန်းနှင့် တရုတ်စက်ရုံများအနီးတွင် ထောက်လှမ်းရေးနှင့် စစ်ရေးဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရည်များကို တပ်စွဲထားလိုသည်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

“ သည် Horn of Africa ကမ်းလွန်တွင် ရေတပ်အင်အားရှိပြီးဖြစ်သောကြောင့်” ဟု Koffler က ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည် “ ရုရှားသည် Port Sudan ကို လက်နက်လွှဲပြောင်းမှုများ၊ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ စက်ကိရိယာများ သိုလှောင်ခြင်း၊ ခဲယမ်းမီးကျောက်နှင့် စစ်ပွဲဆင်နွှဲနိုင်စွမ်းအားလုံးအတွက် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေး အချက်အချာအဖြစ် ရှုမြင်နေသည်။”

“ ဆူဒန်ရှိ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ရုရှားရေတပ် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးစက်ရုံသည် ပင်လယ်နီနှင့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိ ရုရှား၏အင်အားကို ထောက်ပံ့ပေးလိမ့်မည်” ဟု Foundation for Defense of Democracies (FDD) မှ Russia Program ၏ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး John Hardie က Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းက “ ၎င်း၏ Tartus ရေတပ်ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးစက်ရုံ၏ အနာဂတ်နှင့်ပတ်သက်၍ မသေချာမရေရာမှုများကြောင့် မော်စကိုအတွက် ဤပြဿနာသည် ပိုမိုအရေးပါလာသည်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာရှိ ရုရှားရေတပ်အခြေစိုက်စခန်းသည် မဟာဗျူဟာမြောက် စစ်ရေးအကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိသည်—၎င်းသည် ပင်လယ်နီနှင့် ဆူးအက်တူးမြောင်းသို့ အတော်အတန်တိုတောင်းသော ရွက်လွှင့်ခရီးဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့ရေကြောင်းပို့ဆောင်မှု၏ ခန့်မှန်းခြေ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းသည် ဖြတ်သန်းသွားကာ ကမ္ဘာ့ရေနံတင်သင်္ဘောသွားလာမှု၏ ၆၁ ရာခိုင်နှုန်းသည်လည်း တူးမြောင်းကို အသုံးပြုသည်ဟု ဆိုသည်။ Koffler က ၎င်းသည် သိသာထင်ရှားသော လုံခြုံရေးခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ ရုရှားသည် ရုရှားအပေါ် မကြာမီ တင်းမာမှုမြင့်တက်လာသည်ကို သိရှိပါက ဥပမာအားဖြင့် ယူကရိန်းတွင် နေတိုးတပ်ဖွဲ့များ စေလွှတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ရုရှားစီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေရန် ရည်ရွယ်သော ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော စီးပွားရေးအစီအမံများကဲ့သို့သော အခြေအနေမျိုးတွင် ပူတင်သည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ရုရှားကို ခြိမ်းခြောက်သည့်လုပ်ရပ်များကို ဟန့်တားရန်နည်းလမ်းတစ်ခုအနေဖြင့် ထိုအချက်ကို အသုံးချကာ ကမ္ဘာ့ရေကြောင်းပို့ဆောင်မှုကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေရန် သို့မဟုတ် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေရန် ခွင့်ပြုနိုင်ခြေကို ကျွန်ုပ်ငြင်းပယ်မည်မဟုတ်ပါ။”

မော်စကိုအား စစ်ဘက်အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခု တည်ဆောက်ခွင့်ပြုသည့် သဘောတူညီချက်ကို အစိမ်းရောင်အလင်းပြထားသော်လည်း ပြင်းထန်သော ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများ ပါဝင်ပတ်သက်နေပါသည်။ “ ဆူဒန်နှင့် ရုရှားအကြား သဘောတူညီချက်ကို ဆူဒန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Ali Yusef Sharif နှင့် ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Sergei Lavrov တို့ မော်စကိုတွင် တွေ့ဆုံပြီးနောက် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အပြီးသတ်ခဲ့သည်” ဟု Koffler က ရှင်းပြသည်။

ထို့ကြောင့် State Department မှ Digital သို့ အားကောင်းသောစကားများဖြင့် “ ဆူဒန်ကမ်းရိုးတန်းတွင် ရုရှားရေတပ်စက်ရုံတစ်ခု တည်ထောင်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ရုရှားနှင့် SAF [ဆူဒန်တပ်မတော်] အကြား သတင်းထုတ်ပြန်ချက်ကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက သိရှိပါသည်။ ရုရှား၏ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍနှင့် ဆက်ဆံမှုအားလုံးကို ဆူဒန်အပါအဝင် နိုင်ငံအားလုံး ရှောင်ကြဉ်ရန် ကျွန်ုပ်တို့ တိုက်တွန်းပါသည်။ ယင်းဆက်ဆံမှုများသည် ပြင်းထန်သောအကျိုးဆက်များ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပြီး ထိုဆက်ဆံမှုများနှင့် ဆက်နွှယ်နေသော အဖွဲ့အစည်းများ သို့မဟုတ် လူပုဂ္ဂိုလ်များအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ပါဝင်နိုင်ပါသည်။”

“ ထိုကဲ့သို့သော စက်ရုံ သို့မဟုတ် ရုရှားနှင့် အခြားမည်သည့်ပုံစံဖြင့်မဆို လုံခြုံရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ဆူဒန်နိုင်ငံကို ပိုမိုအထီးကျန်ဖြစ်စေပြီး လက်ရှိပဋိပက္ခကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစေကာ ဒေသတွင်း မတည်ငြိမ်မှုများကို ပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။”

ဆူဒန်နိုင်ငံသည် မြေပြင်အနေအထားအရ ခြောက်သွေ့သောနေရာဖြစ်ပြီး Al Fasher မြို့နှင့် အနီးရှိ ကြီးမားသော Zamzam ဒုက္ခသည်စခန်းပတ်ဝန်းကျင်ရှိ တနင်္လာနေ့အခြေအနေသည် “ ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသည်” ဟု U.N. လက်ထောက်အတွင်းရေးမှူးချုပ် Tom Fletcher က ရေးသားခဲ့သည်။

အစိုးရ၏ SAF နှင့် သူပုန် Rapid Support Forces (RSF) အကြား တိုက်ပွဲသည် ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော နှစ်နှစ်ပြည့်မြောက်ပြီဖြစ်သည်။ သောင်းနှင့်ချီသော လူများ သေဆုံးခဲ့ပြီး ခန့်မှန်းခြေ ၁၃ သန်းသော လူများ ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များမှ နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ U.N. က ယင်းကို ကမ္ဘာ့အဆိုးရွားဆုံး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းအဖြစ် ဖော်ပြပြီး UNICEF က “ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ငရဲ” ဟု ခေါ်ဆိုသည်။

“ Zamzam (ဒုက္ခသည်စခန်း) ကို RSF ၏ တိုက်ခိုက်မှု၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုနှင့် ဖျက်ဆီးနိုင်စွမ်းကို အလွန်အကျွံပြောဆို၍ မရနိုင်ပါ” ဟု ဆူဒန်သုတေသီ Eric Reeves က Digital သို့ ယခုအပတ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ၂၀၀၄ ခုနှစ်မှစ၍ တည်ရှိခဲ့သော စခန်းသည် လူပေါင်း ၅၀၀,၀၀၀ ကျော်အထိ တိုးလာသော်လည်း မရှိတော့ပါ။”

အန္တရာယ်ရှိစွာဖြင့် Reeves က “ အမှန်တကယ်သေဆုံးခြင်းသည် ယခုမှစတင်နေပြီဖြစ်သည်။ Zamzam ၏လူဦးရေတစ်ခုလုံးနီးပါးသည် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ပြီး ဦးတည်ရာအားလုံးတွင် RSF ၏အကြမ်းဖက်မှုအန္တရာယ် ဆက်လက်တည်ရှိနေပါသည်။ ၎င်းသည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားသူများအား ဤပြန့်ကျဲနေသောလူများထံ ရောက်ရှိခြင်းမှ တားဆီးသည့်ပုံစံဖြင့် မလုံခြုံမှုကို ဖန်တီးပေးသည်။ များပြားလှသောလူများသည် RSF ၏အကြမ်းဖက်မှု သို့မဟုတ် အစားအစာ၊ ရေနှင့် အမိုးအကာမရှိခြင်းကြောင့် သေဆုံးလိမ့်မည်။”

အင်္ဂါနေ့တွင် Al Fasher အပေါ် RSF ၏ တိုက်ခိုက်မှုအသစ်တစ်ခုတွင် နောက်ထပ် ၃၀ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်ဟု သတင်းပို့သည်။ ယခုအပတ်တွင်ပင် RSF သူပုန်များသည် ၎င်းတို့၏အစိုးရကို ဖွဲ့စည်းတော့မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ State Department က Digital သို့ “ ဆူဒန်နိုင်ငံတွင် Rapid Support Forces (RSF) နှင့် ၎င်းတို့နှင့်မဟာမိတ်ပြုထားသည့် သရုပ်ဆောင်များက အပြိုင်အဆိုင်အစိုးရတစ်ရပ်ကို ကြေညာခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက အလွန်စိုးရိမ်ပူပန်ပါသည်။ အပြိုင်အဆိုင်အစိုးရတစ်ရပ်ကို ထူထောင်ရန် ဤကြိုးပမ်းမှုသည် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးအတွက် အထောက်အကူမဖြစ်ဘဲ တိုင်းပြည်ကို လက်တွေ့ခွဲဝေခြင်းကို စွန့်စားစေသည်။”

“ ၎င်းသည် တိုင်းပြည်ကို ပိုမိုမတည်မငြိမ်ဖြစ်စေပြီး ဆူဒန်၏ပိုင်နက်ကို ခြိမ်းခြောက်ကာ ဒေသတစ်ခွင်လုံးတွင် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော မတည်ငြိမ်မှုကို ပျံ့နှံ့စေလိမ့်မည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့် ဆူဒန်ပဋိပက္ခက ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှုများ အဆုံးသတ်ရေးအတွက် ကျွန်ုပ်တို့၏အကျိုးစီးပွားကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ရှင်းလင်းစွာ ပြောကြားထားသည်။ အရပ်ဘက်အစိုးရတစ်ရပ်ကို ထူထောင်ရန်နှင့် တိုင်းပြည်ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် လုပ်ငန်းစဉ်များ စတင်နိုင်စေရန်အတွက် အကောင်းဆုံးငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးလမ်းကြောင်းမှာ ရန်လိုမှုများကို ချက်ချင်းနှင့် တာရှည်ခံစွာ ရပ်စဲခြင်းဖြစ်သည်။”

FDD ၏ Long War Journal ၏ အယ်ဒီတာနှင့် Bridgeway Foundation ၏ Defections Program Manager ဖြစ်သူ Caleb Weiss က ဆူဒန်စစ်ပွဲကို အဆုံးမသတ်နိုင်ခြင်းအတွက် အပြစ်အချို့ကို အပေါ်သို့ တင်ခဲ့သည်။ သူက Digital သို့ “ ယခင် ညှိနှိုင်းမှုကြိုးပမ်းမှုများတွင် အမှန်တကယ် အလေးအနက်ထားစေရန်အတွက် အဓိပ္ပါယ်ရှိသော ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများ/ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးမှု သို့မဟုတ် အုပ်စုအမျိုးမျိုးကို အမှန်တကယ် ခက်ခဲစေသည့် ပြင်ပထောက်ခံသူများအပေါ်တွင် လေးလေးနက်နက် အကူအညီမပေးနိုင်တော့ပါ။ ဒါက Biden အစိုးရအဖွဲ့ ကျရှုံးခဲ့တဲ့နေရာပဲ။”