အစ္စရေး ကျွမ်းကျင်သူ တစ်ဦးဖြစ်သူ ၀န်ကြီးချုပ် Benjamin Netanyahu ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ တစ်ဦးက ကြာသပတေးနေ့က Digital သတင်းဌာနကို ပြောကြားရာတွင် ဖီလာဒယ်ဖီယာ လုံခြုံရေး ကြားခံ လမ်းကြောင်းနှင့် ပတ်သက်သည့် ကွဲလွဲမှုများကြောင့် လက်နက်ရပ်စဲရေး ကြိုးပမ်းမှုများ ထပ်မံ ခက်ခဲလာကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
အမေရိကန်နှင့် ကာတာတို့က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပထမဆုံးအကြိမ် လက်နက်ရပ်စဲရေးနှင့် လူသားလဲလှယ်ရေး သဘောတူညီချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး ကြာသပတေးနေ့ နံနက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နိုးထလာချိန်တွင် သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။
ဝန်ကြီးချုပ်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Omer Dostri က “ အမေရိကန် အပါအဝင် ကြားခံသူများနှင့် သဘောတူညီပြီးသား ဖြစ်သော်လည်း တရားမဝင် အဖွဲ့အစည်း Hamas က နောက်ဆုံး အချိန်မှာ တောင်းဆိုမှု အသစ်များ ထပ်မံ တင်ပြနေသည်” ဟု Netanyahu ၏ Hamas ကို “ နောက်ဆုံးအချိန် ပြဿနာ ဖန်တီးခြင်း” နှင့် “ ညှိနှိုင်းထားသည့် သဘောတူညီချက်များမှ နောက်ပြန်ဆုတ်ခြင်း” ဟု စွပ်စွဲသည့် ပြောကြားချက်များနှင့် တစ်ပြိုင်နက် ပြောကြားခဲ့သည်။
Digital သတင်းဌာနက တနင်္ဂနွေနေ့တွင် စတင်အကောင်အထည်ဖော်မည့် ကိစ္စရပ်များနှင့် ပတ်သက်၍ အသေးစိတ် တောင်းမေးရာတွင် Dostri က Gaza Strip နှင့် အီဂျစ်တို့အကြား လုံခြုံရေး ကြားခံ လမ်းကြောင်းနှင့် ပတ်သက်သည့် ကွဲလွဲမှုများ ပြန်လည် ဖြစ်ပွားလာကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
“ [Hamas က] ဖီလာဒယ်ဖီယာ ကြားခံ လမ်းကြောင်းတွင် အစ္စရေး စစ်တပ် တပ်ချထားမှုကို ပြောင်းလဲရန် တောင်းဆိုနေသည်” ဟု Dostri က ကွဲလွဲမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ ထပ်မံ ရှင်းပြခြင်း မပြုဘဲ ပြောကြားခဲ့သည်။
ယင်း ကုန်းမြေ လမ်းကြောင်းသည် ညှိနှိုင်းမှုများတွင် ပြဿနာ ဖြစ်လေ့ရှိပြီး ဇူလိုင်လ သဘောတူညီချက် ပျက်ပြယ်ရခြင်းတွင် ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့နိုင်သည်။ ယင်းသဘောတူညီချက်အရ အမေရိကန်-အစ္စရေး နိုင်ငံသား Hersh Golberg-Polin ကို လွှတ်ပေးရန် စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း အကောင်အထည် မပေါ်ခဲ့ပေ။ Golberg-Polin နှင့် လူသား ငါးဦးကို တစ်လအကြာတွင် Gaza တွင်း လျှို့ဝှက် လှိုဏ်ခေါင်းတွင် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။
ယင်း လမ်းကြောင်းသည် Hamas က တရားမဝင် ကုန်ပစ္စည်း သယ်ယူပို့ဆောင်မှုများနှင့် အီဂျစ်၏ မြောက် Sinai ဒေသရှိ ဂျီဟတ် အုပ်စုများနှင့် ဆက်သွယ်မှုများကို အားကိုးပြီး ပြန်လည် စုစည်းနိုင်ရန် အတွက် အရေးကြီးသော လုံခြုံရေး ကိစ္စ ဖြစ်ကြောင်း ယေရုရှလင်မြို့က ပြောကြားခဲ့သည်။
Digital သတင်းဌာန၏ မေးမြန်းမှုကို တုံ့ပြန်၍ White House National Security Communications Advisor John Kirby က “ ကျွန်တော်တို့ ယင်းကိစ္စရပ်များကို သိရှိထားပြီး အစ္စရေး အစိုးရနှင့် ဒေသတွင်း အခြား လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်များနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ ယင်း အကောင်အထည်ဖော်မှု အသေးစိတ်များကို ညှိနှိုင်း ဖြေရှင်းနိုင်မယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ ယုံကြည်ပြီး ယခု သီတင်းပတ် နှောင်းပိုင်းတွင် သဘောတူညီချက် တိုးတက်လာမယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Antony Blinken ကလည်း သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ယင်းသဘောတူညီချက်ကို “ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် အကောင်အထည်ဖော်မည်” ဟု ထပ်မံ အတည်ပြုခဲ့သည်။
ယခု သီတင်းပတ် အတွင်း သဘောတူညီခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသော သဘောတူညီချက်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုမှာ နောက်ဆုံး လူသားတစ်ဦး လွတ်မြောက်သည်အထိ Israel Defense Forces (IDF) သည် Gaza Strip တွင် ဆက်လက် တပ်စွဲထားမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် အစ္စရေး က Gaza နယ်စပ်ရှိ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းများကို ပတ်လည်တွင် လုံခြုံရေး ဇုန် တစ်ခု တည်ထောင်ရန် စစ်တပ် ပြန်လည် ထုတ်ယူမည်ဟု Times of Israel က ဖော်ပြခဲ့သည်။
ဖီလာဒယ်ဖီယာ ကြားခံ လမ်းကြောင်းနှင့် ပတ်သက်သည့် အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို သဘောတူညီချက်အရ သဘောတူခဲ့သည် ဆိုသော်လည်း အစ္စရေး စစ်သည်များသည် လက်နက်ရပ်စဲရေး၏ ပထမအဆင့်တစ်လျှောက်လုံး ဖြတ်သန်းသွားလာခဲ့ကြောင်း အကြီးတန်း သံတမန် တစ်ဦးက The Times of Israel သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
သို့သော် ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်တွင် တိုက်ခိုက်မှုများ အတွင်း သေဆုံးသွားသည်ဟု ယူဆရသော IDF စစ်သည် Ruby Chen ၏ ရုပ်အလောင်းကို Hamas က Gaza သို့ သယ်ဆောင်သွားခဲ့ပြီး အစ္စရေး အစွန်းရောက် လုံခြုံရေး တောင်းဆိုမှုများက လူသားလဲလှယ်ရေး သဘောတူညီချက်ကို ထပ်မံ ခြိမ်းခြောက်နိုင်ကြောင်း ယုံကြည်သည်။
Chen က လုံခြုံရေးဝန်ကြီး Itamar Ben-Gvir နှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Bezalel Smotrich တို့ကဲ့သို့ အစွန်းရောက် အစိုးရ အဖွဲ့ဝင်များက လူသားများကို လွှတ်ပေးခြင်း မပါဝင်သော သဘောတူညီချက်တိုင်းကို ပယ်ချခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
“Bibi ၏ ပူးပေါင်း လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်များက သူ့ကို အလွန် ခက်ခဲစွာ လုပ်ဆောင်နေကြတယ်။ ပြီးတော့ သူ ထွက်သွားချင်နေ ပေမယ့်လည်း သိတယ်နော်” ဟု Chen က ပြောကြားခဲ့သည်။ “တစ်ဖက်ကို ပြစ်တင်တာက လွယ်ကူပါတယ်”
Netanyahu ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ အဆိုအရ Hamas က အစ္စရေး က ဖမ်းဆီးထားသော တရားမဝင် အဖွဲ့ဝင် အချို့ကို လွှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုမှုများ ထပ်မံ ပေါ်ပေါက်လာကြောင်း သိရသော်လည်း Digital သတင်းဌာနက တောင်းဆိုမှု အသစ်များနှင့် ပတ်သက်၍ အတည်ပြုနိုင်ခြင်း မရှိပါ။
Gaza တွင် ဖမ်းဆီးထားသော လူသားများအတွက် အစ္စရေး က ၄၂ ရက်ကြာမည့် သဘောတူညီချက်၏ ပထမအဆင့်တွင် ပါလက်စတိုင်း လူများကို ဒါဇင်ပေါင်းများစွာ လွှတ်ပေးရန် သဘောတူခဲ့သည်။ ယင်းကာလအတွင်း “လူသားချင်း စာနာမှု” ကဏ္ဍအောက်တွင် ပါဝင်သည့် လူသား ၃၃ ဦးကို ဦးစွာ လွှတ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။
လက်နက်ရပ်စဲရေး ၁၆ ရက်မြောက်နေ့တွင် ညှိနှိုင်းမည့် ဒုတိယအဆင့်တွင် Hamas က ဖမ်းဆီးထားသော စစ်သည်များ (အသက်ရှင်နေသူများနှင့် သေဆုံးသူများ) ကို လွှတ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။ လဲလှယ်မှုများ ပြီးဆုံးသည်အထိ အစ္စရေး က လူပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော် လွှတ်ပေးနိုင်ကြောင်း သတင်းအချို့က ဖော်ပြသည်။
Chen က သေဆုံးသူများ အပါအဝင် လူသားအားလုံးကို လွှတ်ပေးရန် ကြိုးစားအားထုတ်ခဲ့ပြီး စစ်သည်များနှင့် သေဆုံးသူများကို သီးခြား အဆင့်တွင် လွှတ်ပေးရန် စီစဉ်ခြင်းသည် artık yeterli olmadığını savundu.
“ [O] ကွက်လပ် ချမှတ်ထားချိန်က ခုနှစ်လ လောက်က လိုအပ်ခဲ့တာ ဖြစ်နိုင်တယ်” ဟု Chen က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ အဲဒီအချိန်ကစပြီး သေဆုံးသူတွေ အပါအဝင် လူတိုင်းဟာ လူသားတွေ ဖြစ်လာကြပြီ”
“ အလယ်ပိုင်း နိုင်ငံတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ခန့်မှန်းနိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော အရာက ခန့်မှန်းမရတာပဲ” ဟု Chen က ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ “ အလယ်ပိုင်း နိုင်ငံတွေဟာ အမြဲတမ်း ပေါက်ကွဲဖို့ တစ်လှမ်းသာ ကွာဝေးတယ်”
“ `