ဂျေရုဆလင်မြို့—အယ်လ်ကေဒါအကြမ်းဖက်သမားဟောင်းနှင့် လက်ရှိဆီးရီးယားယာယီသမ္မတဖြစ်သူ အာမက် အယ်လ်ရှာရာသည် ကြာသပတေးနေ့က စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ရက်ပေါင်းများစွာကြာရှည်ခဲ့သည့် ခရစ်ယာန်များအပါအဝင် ဆီးရီးယားလူမျိုး ၁,၀၀၀ ကျော် အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှုကို ရပ်တန့်ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။
အယ်လ်ရှာရာနှင့် ၎င်း၏အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သော U.S.-designated Sunni terrorist organization သည် ဒီဇင်ဘာလတွင် ဆီးရီးယားသမ္မတဟောင်း ဘရှားအာဆတ်ကို ဖြုတ်ချခဲ့သည်။
ခရစ်ယာန်ခေါင်းဆောင်များနှင့် လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူများသည် အယ်လ်ရှာရာ၏ အစ္စလာမ္မစ်အစိုးရသည် ဘာသာရေးလူနည်းစုအုပ်စုများကို ကာကွယ်နိုင်သော ဒီမိုကရေစီကို တည်ဆောက်နိုင်စွမ်းရှိမရှိကို ပြင်းထန်စွာ သံသယဝင်လျက်ရှိသည်။
“ ဆီးရီးယားအစိုးရသည် ယခုအကြမ်းဖက်မှု၏ သားကောင်များဖြစ်ခြင်းမှလွဲ၍ လုံးဝပတ်သက်ခြင်းမရှိသော အကူအညီမဲ့ ခရစ်ယာန်အနည်းငယ်ကိုပင် မကာကွယ်နိုင်လျှင် အဆင်သင့်မဖြစ်သေးကြောင်း သတိပေးခြင်းဖြစ်သည်” ဟု The Congress of Christian Leaders ၏ ဥက္ကဋ္ဌ Rev. Johnnie Moore က Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
ဆီးရီးယား အာလဝီလူမျိုးများ—လူနည်းစု ဘာသာရေးအုပ်စု—အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်နေသည့် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်များ၏ အွန်လိုင်းဗီဒီယိုဖိုင်များ ထွက်ပေါ်လာပြီးနောက် အယ်လ်ရှာရာက “ အရပ်သားများ သွေးမြေကျရာတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သူ မည်သူ့ကိုမဆို ခိုင်မာပြတ်သားစွာ တာဝန်ယူစေမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် “ မည်သူမျှ ဥပဒေအထက်တွင် မရှိနိုင်ဘဲ ဆီးရီးယားလူမျိုးတို့၏ သွေးစွန်းခဲ့သူ မည်သူမဆို မကြာမီဖြစ်စေ နောက်ကျ၍ဖြစ်စေ တရားမျှတမှုကို ရင်ဆိုင်ရမည်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
မူရ်က “ အစိုးရသစ်အနေဖြင့် နိုင်ငံသားများကို ကာကွယ်ရန်ဆိုသည့် ပထမဆုံးတာဝန်ကိုပင် ကျရှုံးကြောင်း ထင်ရှားစေသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
ဆီးရီးယားအစိုးရ၏ ညွှန်ကြားမှုအောက်တွင်ဖြစ်စေ၊ အစိုးရအတွင်း၌ အမြစ်တွယ်နေသည်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် ထိန်းချုပ်မှုမဲ့စွာဖြင့် ပြုမူနေသည့် နိုင်ငံခြားတိုက်ခိုက်ရေးသမားများသည် “ ခွဲခြားမှုမရှိဘဲ ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းစွာဖြင့် ခရစ်ယာန်အချို့အပါအဝင် အရပ်သား အများအပြားကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး ကျွန်ုပ်တို့ကိုယ်တိုင် သေဆုံးကြောင်း အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ပါသည်။ အရေအတွက်မှာလည်း တိုးများလာလျက်ရှိသည်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
မူရ်က “ ဆီးရီးယားအစိုးရသစ်သည် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်များဖြစ်သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ အယ်လ်ရှာရာသည်လည်း တစ်ချိန်က Islamist State အကြမ်းဖက်လှုပ်ရှားမှု၏ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။
ဒမတ်စကတ်ရှိ အစွန်းရောက် ဆီးရီးယား အစ္စလာမ္မစ်အစိုးရအပေါ် ဥရောပသားများ၏ ရပ်တည်ချက်ကို မူရ်က ဝေဖန်ခဲ့ပြီး ဥရောပအစိုးရများသည် ဒမတ်စကတ်ရှိ အစိုးရကို ဆုချနေပုံရသည်ဟု မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
“ ဆီးရီးယား အမျိုးသားဘဏ်နှင့် အခြားအဖွဲ့အစည်း ၂၀ ကျော်အပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကို ရုပ်သိမ်းကြောင်း ယူကေက ကြေညာပြီး ၂၄ နာရီအတွင်း ယခုကဲ့သို့ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းသည် အနောက်ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးအတွက် သတိပေးချက်ဖြစ်ပြီး EU ကော်မရှင်သည် ဆီးရီးယားအစိုးရသစ်ကို ကူညီရန်အတွက် မကြာမီ ရန်ပုံငွေ ညီလာခံတစ်ရပ် ကျင်းပရန် စီစဉ်နေခြင်းဖြစ်သည်။”
မူရ်က “ အမေရိကန်၏ တုံ့ပြန်မှုသည် လုံးဝဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သင့်သည်။ ဆီးရီးယားအစိုးရသစ်အနေဖြင့် ၎င်း၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များအပါအဝင် ဆီးရီးယားနိုင်ငံသားအားလုံးကို ကာကွယ်နိုင်ကြောင်း သက်သေမပြမချင်း ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု လျှော့ပေါ့ပေးခြင်း သို့မဟုတ် ဆက်ဆံရေးကို ပုံမှန်အခြေအနေသို့ ပြန်ရောက်စေခြင်း လုံးဝမရှိကြောင်း အမေရိကန်က ဆီးရီးယားအစိုးရသစ်ထံ အလွန်ရှင်းလင်းသော သတင်းစကားပေးပို့သင့်သည်” ဟု ဆက်ပြောသည်။
ဆီးရီးယားပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ခရစ်ယာန်များ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပြီး နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရကြောင်း မူရ်က မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာလတွင် the Center for Religious Freedom ၏ Nina Shea နှင့် မူရ်တို့သည် ဆီးရီးယား၏မြို့တော်ကို သူပုန်များ သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ဆီးရီးယားရှိ ခရစ်ယာန်ဘာသာအပေါ် အန္တရာယ်နှင့် ခရစ်ယာန်များကိုကာကွယ်ရာတွင် အမေရိကန်၏ အခန်းကဏ္ဍကို လေ့လာခဲ့ကြသည်။
ဆီးရီးယားပြည်တွင်းစစ် စတင်ဖြစ်ပွားသည့် ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှစ၍ ဆီးရီးယားရှိ ခရစ်ယာန်ဦးရေသည် သိသိသာသာ လျော့နည်းသွားခဲ့သည်။ စစ်ဒဏ်ခံနေရသော နိုင်ငံတွင် ခရစ်ယာန် ၃၀၀,၀၀၀ ခန့်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။ ဆီးရီးယားပြည်တွင်းစစ်မဖြစ်ပွားမီ ဆီးရီးယားခရစ်ယာန်အသိုင်းအဝိုင်းသည် ၁.၅ သန်းရှိခဲ့သည်။