ဘင်ဂျမင် နေทันယာဟူရဲ့ရုံးမှ တနင်္ဂနွေနေ့က ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး Hamas နဲ့ လူသားတွေ လွှတ်ပေးရေး သဘောတူညီချက်ရရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တနင်္လာနံနက်မှ စတင်ပြီး ဂါဇာခရိုင်မြောက်ပိုင်းကို ပါလက်စတိုင်းလူမျိုးတွေ ပြန်သွားခွင့်ပြုမှာဖြစ်ပါတယ်။
ကာတာက ဒီသဘောတူညီချက်ကို ကြားဝင် ကူညီဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး Hamas နဲ့ အစ္စရေးအကြား အားနည်းတဲ့ 停戦 (ceasefire) ကာလရဲ့ ပထမဆုံး အဓိက အကျပ်အတည်းကို လျှော့ချပေးမယ်လို့ မျှော်လင့်ရပါတယ်။
“ ဝန်ကြီးချုပ် နေทันယာဟူ ဦးဆောင်တဲ့ ခိုင်မာပြီး ဆုံးဖြတ်နိုင်တဲ့ ညှိနှိုင်းမှုတွေအပြီးမှာ Hamas က နောက်ပြန်ဆုတ်ခဲ့ပြီး လာမယ့် ကြာသပတေးနေ့မှာ လူသား လွှတ်ပေးရေး နောက်ထပ် အဆင့်တစ်ဆင့် ပြုလုပ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။ “ ဒီအဆင့်မှာ အစ္စရေးနိုင်ငံသား Arbel Yehud, စစ်သည် Agam Berger နဲ့ လူသားတစ်ဦး လွှတ်ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။”
ကြေညာချက်မှာ သဘောတူညီချက်အရ စနေနေ့မှာ လူသား သုံးဦး ထပ်မံ လွှတ်ပေးမယ်လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
အစ္စရေး က Hamas က ပထမအဆင့်မှာ လွှတ်ပေးမယ့် လူသားတွေရဲ့ အခြေအနေကို သတ်မှတ်ထားတဲ့ စာရင်း ပေးအပ်ခဲ့တယ်လို့ အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ဒေသတွင်း သတင်းမီဒီယာတွေကလည်း ဒီစာရင်းမှာ လူသေ၊ လူရှင် လူသားအရေအတွက် ပါဝင်ပေမယ့် နာမည်တွေ မပါဝင်ဘူးလို့ သတင်းပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။
အစ္စရေး တာဝန်ရှိသူတွေက ကျန်ရှိနေတဲ့ လူသား ၂၆ ဦးထဲက အများစုဟာ အသက်ရှင်နေသေးတယ်လို့ ပြောဆိုကြပြီး ဒါဟာ Hamas က ပေးအပ်ခဲ့တဲ့ စာရင်းနဲ့ ကိုက်ညီပါတယ်။
နေทันယာဟူရဲ့ ရုံးကလည်း Hamas နဲ့ သဘောတူညီချက်အရ တနင်္လာနံနက်မှ စတင်ပြီး ဂါဇာခရိုင်မြောက်ပိုင်းကို ပါလက်စတိုင်းလူမျိုးတွေ ပြန်သွားခွင့်ပြုမယ်လို့ ပြောပါတယ်။
နေทันယာဟူက သူတို့နှစ်ဖက်ကြား သဘောတူညီချက်ကို အစ္စရေး ဘက်က ချိုးဖောက်မှု တစ်စုံတစ်ရာကို လုံးဝ ခွင့်မပြုဘူးလို့ ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့ပြီး လူသေ လူရှင် လူသားအားလုံး ပြန်ရရှိရေး ဆက်လက် ကြိုးစားသွားမယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အလားတူပဲ တနင်္ဂနွေနေ့ နေ့လည်ပိုင်းမှာ White House က ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး အစ္စရေးနဲ့ လက်ဘနွန်ကြား သဘောတူညီချက်ကို အမေရိကန်က စောင့်ကြည့်သွားမှာ ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်အထိ အကျိုးသက်ရောက်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
“ လက်ဘနွန်အစိုးရ၊ အစ္စရေးအစိုးရ နဲ့ အမေရိကန်အစိုးရတို့ဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နောက်ပိုင်းမှာ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ လက်ဘနွန် လူသားတွေ ပြန်ရရှိရေး ညှိနှိုင်းမှုတွေ စတင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အစ္စရေး က Hamas ကို လွှတ်ပေးမယ့် လူသားတွေရဲ့ အစီအစဉ်ကို ပြောင်းလဲခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲပြီးနောက် အစ္စရေးနဲ့ Hamas ကြား သဘောတူညီချက် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအတွက် အစ္စရေး တပ်ဖွဲ့တွေက ပါလက်စတိုင်း လူထောင်ပေါင်းများစွာ ဂါဇာမြောက်ပိုင်းကို ပြန်သွားခွင့် မပေးခဲ့ပါဘူး။
အစ္စရေး တပ်ဖွဲ့တွေကလည်း လက်ဘနွန်အစိုးရက သူတို့ရဲ့ တာဝန်ဝတ္တရားတွေကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ လုပ်ဆောင်မချင်း 停戦 (ceasefire) က လိုအပ်တဲ့အတိုင်း လက်ဘနွန်တောင်ပိုင်းက ဆုတ်ခွာမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ သောကြာနေ့က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ သဘောတူညီချက်အရ နှစ်ဖက်စလုံး တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ဆုတ်ခွာဖို့ မျှော်လင့်ထားကြပါတယ်။
“ လက်ဘနွန်တောင်ပိုင်းမှာ လည်ပတ်နေတဲ့ IDF တပ်ဖွဲ့တွေက သံသယရှိသူတွေ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ချဉ်းကပ်လာတဲ့ နေရာတွေမှာ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေကို ဖယ်ရှားဖို့ သတိပေး ပစ်ခတ်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်” လို့ IDF က တနင်္ဂနွေနေ့ စောပိုင်းက ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီအငြင်းပွားမှုတွေဟာ ဂါဇာဒေသက ဒုက္ခသည်တွေကို ဒေသတွင်းက “ သန့်ရှင်းအောင်” လုပ်ဖို့ အီဂျစ်နဲ့ ဂျော်ဒန်ကို လက်ခံဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
“ အီဂျစ်က လူတွေ လက်ခံသင့်တယ်လို့ ကျွန်တော် ထင်တယ်” လို့ Trump က ပြောပါတယ်။ “ လူ သိန်း ၁၅ သိန်းလောက် ရှိမယ်လို့ ပြောနေကြတယ်၊ ဒါကြောင့် ဒါတွေ အားလုံးကို သန့်ရှင်းအောင် လုပ်ပြီး ‘အဆုံးသတ်ပြီ’ လို့ ပြောရမယ်” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
Trump က ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်တွေကို လက်ခံတဲ့အတွက် ဂျော်ဒန်ကို ချီးကျူးပေမယ့် ဘုရင်ကို “ ကျွန်တော် ပိုပြီး လက်ခံပေးစေချင်တယ်၊ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်တော် ဂါဇာခရိုင်တစ်ခုလုံးကို ကြည့်နေတယ်၊ ဒါဟာ ပြဿနာတစ်ခုပါ၊ တကယ်ကို ပြဿနာကြီးပါ” လို့ ပြောခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
Digital’s Anders Hagstrom က ဒီသတင်းအတွက် ပံ့ပိုးပေးခဲ့ပါတယ်။
“ `