အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က ဟားမတ်စ်နှင့် အစ္စရေးတို့အကြား 停戦協定နှင့် လူသား လွတ်မြောက်ရေး သဘောတူညီချက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ပါလက်စတိုင်း လူထောင်ပေါင်းများစွာသည် တနင်္လာနေ့တွင် မြောက်ပိုင်း ဂါဇာ Strip သို့ ပြန်လည် စီးဝင်လာကြသည်။
ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၇ နာရီမှ စတင်ကာ ပါလက်စတိုင်းများသည် စစ် ဒေသအတွင်း တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြတ်သန်းသွားသော ကမ်းရိုးတန်း လမ်းမကြီးမှ စစ်ဆေးခြင်းမပြုဘဲ ခြေကျင် ဖြတ်သန်းခွင့် ရရှိခဲ့ကြသည်။ ယင်းသည် စစ်ပွဲအစောပိုင်းတွင် အစ္စရေး ဖန်တီးခဲ့သော ဒေသဖြစ်သည်။ ယာဉ်များအတွက် စစ်ဆေးရေးဂိတ် တစ်ခုကို ဂါဇာ၏ မြောက်-တောင် အဓိက အဝေးပြေးလမ်းမကြီးပေါ်တွင် နောက်ပိုင်းတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ယာဉ်များသည် နှစ်မိုင်ခန့် ကြာမြင့်စွာ တန်းစီရပ်တည်ခဲ့ရသည်။
Reuters သတင်းအရ အစ္စရေး စစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခုတွင် “အဆိုပါ လမ်းကြောင်းများမှတစ်ဆင့် စစ်သွေးကြွများ သို့မဟုတ် လက်နက်များ ဂါဇာမြောက်ပိုင်းသို့ ပို့ဆောင်ခြင်းကို သဘောတူညီချက် ချိုးဖောက်ခြင်းအဖြစ် သတ်မှတ်မည်ဖြစ်ပြီး လက်နက် သို့မဟုတ် တားမြစ်ထားသော ပစ္စည်းများ ပို့ဆောင်ရန် သင့်အား အသုံးချရန် ကြိုးစားသော လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် မပူးပေါင်းပါနှင့်” ဟု သတိပေးထားသည်။
The Associated Press သတင်းအရ ဟားမတ်စ်က ပြန်လာခြင်းကို “ကျွန်ုပ်တို့ ပြည်သူများအတွက် အောင်ပွဲတစ်ခု ဖြစ်ပြီး အစ္စရေး သိမ်းပိုက်မှုနှင့် ပြောင်းရွှေ့ စီမံကိန်းများအတွက် ကျရှုံးမှုနှင့် နောက်ပြန်ဆုတ်မှု ကြေညာချက် ဖြစ်သည်” ဟု ပြောကြားသည်။
သုံးယောက်သား ယာစမင် အာဘူ အမ်ရှား က AP သို့ ပြောကြားရာတွင် သူမ၏ ပျက်စီးနေသော်လည်း နေထိုင်နိုင်သေးသော ဂါဇာမြို့ရှိ နေအိမ်သို့ ရောက်ရှိရန် လေးမိုင်ခန့် လျှောက်လှမ်းခဲ့ပြီး တစ်နှစ်ကျော်ကြာ ပထမဆုံးအကြိမ် သူမ၏ ညီမငယ်ကိုလည်း တွေ့ခဲ့ရကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
“ ခရီးရှည်ပေမယ့် ပျော်ရွှင်တဲ့ ခရီးပါ” ဟု သူမက ပြောကြားခဲ့သည်။ “ အရေးအကြီးဆုံးအချက်က ကျွန်မတို့ ပြန်ရောက်လာတာပါ”
လူတစ်သန်းခန့်သည် အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဂါဇာတောင်ပိုင်းသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြပြီး လူထောင်ပေါင်းများစွာသည် မြောက်ပိုင်းတွင် ကျန်ရစ်ခဲ့ကြသည်။ မြောက်ပိုင်းတွင် တိုက်ပွဲများ အشدပြင်းထန်ခဲ့ပြီး ဂါဇာ လူဦးရေ ၂.၃ သန်း၏ ၉၀% ခန့် နေရာရွှေ့ပြောင်းခဲ့ရကြောင်း သတင်းဌာနက ဆိုသည်။
အစ္စရေးသည် တနင်္လာနေ့တွင် ဖွင့်လှစ်ရန် စီစဉ်ထားသော ကျော်ဖြတ်စခန်းကို နှောင့်နှေးခဲ့ပြီး အမျိုးသမီး သာမန် လူသား လွတ်မြောက်သူ အာဘဲလ် ယဟူးဒ် လွတ်မြောက်လာသည်အထိ ပါလက်စတိုင်းများကို မြောက်ပိုင်းသို့ မခွင့်ပြုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ အစ္စရေး က သူမကို စနေနေ့တွင် လွတ်မြောက်လာသော အမျိုးသမီး စစ်သည် လေးဦးထက် စောစော လွတ်ပေးသင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ဟားမတ်စ်က ကျော်ဖြတ်စခန်းကို မဖွင့်လှစ်ခြင်းဖြင့် သဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက်ကြောင်း အစ္စရေးကို စွပ်စွဲခဲ့သည်။
ဟားမတ်စ်နှင့် အဓိက ကြားခံ နိုင်ငံဖြစ်သော ကာတာ က တနင်္လာနေ့ စောပိုင်းတွင် ယဟူးဒ်နှင့် လူသား လွတ်မြောက်သူ အခြားနှစ်ဦး လွတ်မြောက်ရေးအတွက် သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။
ဟားမတ်စ်သည် 停戦協定၏ ခြောက်ပတ်ကြာ ပထမအဆင့်တွင် လွတ်မြောက်ရန် လူသားများ အကြောင်း အချက်အလက် စာရင်းကိုလည်း ပေးအပ်ခဲ့သည်။
ယင်းအဆင့်အရ ဟားမတ်စ်သည် လူသား ၃၃ ဦးကို လွတ်ပေးရန် အစ္စရေး ထောင်ချခံထားရသော ပါလက်စတိုင်း ၂၀၀၀ နီးပါးကို လွတ်ပေးရန် ဖြစ်သည်။ 停戦協定အရ ယခုအချိန်ထိ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းက လူသား ခုနစ်ဦးကို လွတ်ပေးခဲ့ပြီး ထောင်သား ၃၀၀ ကျော်ကို လွတ်ပေးခဲ့သည်။ Shiri Bibas နှင့် သူမ၏ သားသမီးများဖြစ်သော Ariel နှင့် Kfir တို့ကို တနင်္လာနေ့တွင် လွတ်ပေးမည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သော်လည်း ဖြစ်မလာခဲ့ပါ။ Shiri ၏ ခင်ပွန်း Yarden Bibas သည်လည်း လူသား လွတ်မြောက်ရေး စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။