တရုတ်က ထရန့်-ပူတင် တွေ့ဆုံပွဲကို စောင့်ကြည့်၊ ယူကရိန်းအပေါ် အနောက်အုပ်စု၏ ရပ်တည်ချက် ခိုင်မာမှုကို အကဲဖြတ်

(SeaPRwire) –   လုံခြုံရေးကျွမ်းကျင်သူများက တရုတ်နိုင်ငံနှင့် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း၏ ကျန်ရှိသူများအနေဖြင့် သောကြာနေ့ အလာစကာတွင် တွေ့ဆုံပြီးနောက် သမ္မတ က ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်နှင့် မည်သို့အပြန်အလှန်ဆက်ဆံသည်ကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေကြောင်း သတိပေးခေါင်းလောင်းထိုးနေကြသည်။

အိမ်ဖြူတော်က ဆွေးနွေးပွဲများမတိုင်မီ အဆိုပါတွေ့ဆုံပွဲသည် “ နားထောင်လေ့ကျင့်ခန်း” ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ထရမ့်က ပြောဆိုရာတွင် သူသည် သဘောတူညီမှုများ သို့မဟုတ် လျှော့ပေါ့ပေးမှုများ တစ်စုံတစ်ရာ ပြုလုပ်မည်မဟုတ်ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။

သို့သော် လုံခြုံရေးကျွမ်းကျင်သူများက ဤတွေ့ဆုံပွဲသည် ကျော်လွန်၍ အကျိုးဆက်များရှိလာမည်ဟု သတိပေးထားသည်။

“ တရုတ်နိုင်ငံသည် ရုရှား၏ အမြဲတမ်း ပံ့ပိုးကူညီသူနှင့် အားပေးအားမြှောက်ပြုသူအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေသောကြောင့် ယူကရိန်းနှင့် ပတ်သက်သော ဆွေးနွေးပွဲများကို ၎င်းတို့ အလွန်အနီးကပ် စောင့်ကြည့်နေသည်မှာ သေချာပါသည်” ဟု လစ်သူယေးနီးယား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Dovilė Šakalienė က ယခုအပတ်တွင် ဝါရှင်တန်ဒီစီသို့ သူမ၏ ခရီးစဉ်အတွင်း Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ မည်သည့်လျှော့ပေါ့ပေးမှုမဆို PRC [တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ] အနေဖြင့် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် ရန်လိုသည့်လမ်းစဉ်ကို လိုက်နာရန် တွန်းအားတစ်ခုအဖြစ် သံသယဖြစ်ဖွယ်မရှိဘဲ ဖြစ်ပေါ်လာမည်ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဆိုးရွားသောအကျိုးဆက်များ၏ အန္တရာယ်ကို သိသိသာသာ လျှော့ချထားသည်ဟု မှတ်ယူခံရမည်ဖြစ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။”

ထရမ့်က Anchorage အခြေစိုက် ဆွေးနွေးပွဲများအပြီး ချက်ချင်းပင် သူ၏ ဥရောပနှင့် ယူကရိန်း ဘက်တော်သားများကို ဖုန်းဆက်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီး နောက်တစ်ဆင့်အနေဖြင့် ယူကရိန်းသမ္မတ နှင့် ပူတင်တို့ ကိုယ်တိုင်တွေ့ဆုံရန်၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် ထရမ့်နှင့် အခြားဥရောပခေါင်းဆောင်များနှင့်အတူ တွေ့ဆုံရန် မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ထရမ့်က တရုတ်၏ ပြိုင်ဆိုင်မှုကို တန်ပြန်ရန် ကြိုးစားနေခြင်းနှင့်အတူ သမ္မတသည် သူ၏ကိုယ်ပိုင် အထူးသဖြင့် အရေးကြီးသော သတ္တုတွင်းထွက်ပစ္စည်းများ နယ်ပယ်တွင် ဖြတ်တောက်ရန် ကြိုးစားမည်လားဆိုသည့် ထင်မြင်ချက်များ ဆက်လက်ရှိနေသည်။

ထရမ့်သည် ကြာသပတေးနေ့က ပူတင်နှင့် အရေးကြီးသော သတ္တုတွင်းထွက်ပစ္စည်း သဘောတူညီချက်တစ်ခု ရှာဖွေမည်လားဆိုသည့် မေးခွန်းများကို ဖြေကြားခြင်းမပြုဘဲ သတင်းထောက်များကို “ အဲဒီအစည်းအဝေးမှာ ဘာဖြစ်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရဦးမှာပေါ့” ဟု ပြန်ပြောခဲ့သည်။

သို့သော် ထရမ့်က ရုရှားနှင့် စီးပွားရေးသဘောတူညီချက်ဖြတ်တောက်ခြင်း၏ ပုံရိပ်သည် ပူတင်က ယူကရိန်းရှိ ၎င်း၏ သေစေနိုင်သော ရည်မှန်းချက်များကို အဆုံးသတ်ရန် ငြင်းဆန်နေချိန်တွင် မော်စကို၏ စစ်ပွဲရန်ပုံငွေကို ကူညီနေသည်ဟု မြင်နိုင်ပြီး တရုတ်သမ္မတ အား ထရမ့်သည် “ တားဆီးခြင်းထက် သဘောတူညီချက်များကို ပို၍ တန်ဖိုးထားသည်” ဟု ထပ်မံ အချက်ပြနိုင်သည်ဟု အရှေ့အာရှ ပထဝီနိုင်ငံရေး မဟာဗျူဟာကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးက သတိပေးခဲ့သည်။

“ ပေကျင်းသည် မည်သည့် ခွင့်ပြုသည့် သဘောတူညီချက်ကိုမဆို ထိုင်ဝမ်အပေါ် မီးခိုးရောင်ဇုန် ဖိအားပေးမှုအတွက် လွတ်လပ်ခွင့် တိုးချဲ့ခြင်းအဖြစ် မှတ်ယူမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် အမေရိကန်၏ အနီရောင်မျဉ်းများအပေါ် မဟာမိတ်များ၏ ယုံကြည်မှုကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်” ဟု Foundation for Defense of Democracies မှ တရုတ်အစီအစဉ်၏ ဒါရိုက်တာနှင့် အကြီးတန်းသုတေသီဖြစ်သူ Craig Singleton က Digital သို့ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ တရုတ်နိုင်ငံသည် ထိုသံသယကို အမြတ်ထုတ်လိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး ‘တားဆီးခြင်းထက် သဘောတူညီချက်များ’ ဟူသော ပြောဆိုချက်ကို ချဲ့ထွင်လိမ့်မည်။ ထို့ပြင် တိုကျိုနှင့် ဆိုးလ်မှ မနီလာအထိ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ကွာဟချက်များကို စုံစမ်းလိမ့်မည်။

“ ဝါရှင်တန်က ယူကရိန်းကို ‘ရောင်းစားသည်’ ဟု မှတ်ယူခံရပါက ပေကျင်းသည် ရိုးရှင်းသော သင်ခန်းစာတစ်ခုကို ရရှိမည်- အဓမ္မပြုခြင်းသည် အကျိုးခံစားရပြီး ကုန်ကျစရိတ်များကို ထိန်းချုပ်နိုင်သည်” ဟု Singleton က ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ “ ထိုသို့ဆိုလျှင် ပေကျင်းသည် ထိုင်ဝမ်ပတ်ဝန်းကျင်တွင် [စစ်ရေး] ကျူးကျော်မှုများကို တိုးမြှင့်နိုင်ပြီး ဝါရှင်တန်သည် တိတ်ဆိတ်မှုအတွက် မည်မျှ တည်ငြိမ်မှုကို လဲလှယ်မည်ကို တိုင်းတာရန် မီးခိုးရောင်ဇုန် ဖိအားပေးမှုကို ပြင်းထန်စေနိုင်သည်။”

သို့သော် လုံခြုံရေးကျွမ်းကျင်သူများကို စိုးရိမ်ပူပန်စေသည့် တွေ့ဆုံပွဲများတွင် နောက်ထပ် အချက်တစ်ချက် ရှိသေးသည် – ဇလန်းစကီး မရှိခြင်းပင်။

အဆိုပါတွေ့ဆုံပွဲကို ပူတင်က ထင်ရှားစွာ တွန်းအားပေးခဲ့သော်လည်း၊ ယူကရိန်းသမ္မတ၏ ဖိတ်ခေါ်မှုများရှိသော်လည်း ဇလန်းစကီးနှင့် တွေ့ဆုံရန် ယခုအထိ ငြင်းဆန်ထားသူဖြစ်သည့် ပူတင်၏ နိုင်ငံမြေပေါ်တွင် ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲကို ဆွေးနွေးရာတွင် ဇလန်းစကီး မပါဝင်ခြင်းသည် ကို ပြောဆိုနိုင်သည်/ပြသနိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။

“ ပေကျင်း၏ ရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် ဇလန်းစကီးကို ချန်ထားခဲ့ခြင်းသည် ရုရှား၏ စစ်မြေပြင်အောင်မြင်မှုများကို ထိန်းသိမ်းထားသည့် မျက်နှာပန်းလှသော ရပ်တန့်မှုအတွက် လမ်းကြောင်းကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်စေသည်၊ ၎င်းသည် မဟာအင်အားကြီးနိုင်ငံများက နယ်နိမိတ်များကို အင်အားသုံး၍ ပြောင်းလဲနိုင်သည်ဟူသော သွယ်ဝိုက်သော အသိအမှတ်ပြုမှုပင်ဖြစ်သည်” ဟု Singleton က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ပေကျင်းသည် ၎င်းကို တိတ်တဆိတ် ကြိုဆိုမည်ဖြစ်ပြီး ဝါရှင်တန်က ကိယက်ဗ်မပါဘဲ ပြေလည်မှုဆွေးနွေးပွဲများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်ကို သတိပြုမိလိမ့်မည်၊ ၎င်းသည် အာရှအတွက် မှတ်ယူထားမည့် စံနမူနာတစ်ခုဖြစ်သည်။”

နောက်ဆုံးတွင် သူက ငြင်းခုံခဲ့သည်၊ “ ဥရောပတွင် ကျူးကျော်မှုက အကျိုးဖြစ်ထွန်းလျှင် အာရှတွင် တားဆီးမှုက တန်ဖိုးကျဆင်းမည်” ဟု။

“ ပေကျင်းအတွက် အလာစကာတွေ့ဆုံပွဲသည် သတင်းစကားဖြစ်သည်။ သေးငယ်သော နိုင်ငံများအပေါ် မဟာအင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ အပေးအယူလုပ်မှုသည် တရုတ်ခေါင်းဆောင် ရှီကျင့်ဖျင် နှစ်သက်သော ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်ကို ပုံမှန်ဖြစ်စေသည်” ဟု Singleton က ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။