အစ္စရေးလေတပ်သည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ ဒါမတ်စကတ်မြို့ရှိ Palestinian Islamic Jihad အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်း၏ ဌာနချုပ်ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး Bashar al-Assad ကို အယ်လ်ကေဒါနှင့်ဆက်နွှယ်သော သူပုန်များက ဖြုတ်ချပြီးနောက် နိုင်ငံတွင်း မတည်ငြိမ်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသည်။
ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ဒါမတ်စကတ်မြို့ ကျဆုံးပြီးနောက် အစ္စရေးသည် စစ်ရေးအရ ထိန်းချုပ်နိုင်သော နယ်မြေတစ်ခုကို ဆီးရီးယားနှင့် နယ်နိမိတ်အဖြစ်သတ်မှတ်ကာ အင်အားချိန်ခွင်လျှာကို ပုံဖော်ရန်အတွက် သံတမန်ရေးအရ ထိုးစစ်ဆင်မှုကိုလည်း စတင်ခဲ့သည်။
“ အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့များ၏ တပ်ဖြန့်ချထားမှုသည် ဆီးရီးယားဘက်ခြမ်းရှိ [Mount] Hermon၊ ထိုဒေသရှိ ကုန်းမြင့်များနှင့် ဆီးရီးယား Golan Heights ၏ မြောက်ပိုင်းအပိုင်းတွင် အဓိကအာရုံစိုက်ထားပြီး Bravo Line [ကြားခံဇုန်၏အဆုံးကိုမှတ်သားထားသည်] နှင့် မကျော်လွန်ဘဲ တစ်လျှောက်တွင်ရှိသည်” ဟု IDF ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူဟောင်းနှင့် ယခုအခါ Foundation for Defense of Democracies မှ အကြီးတန်းအဖွဲ့ဝင် Lt. Col. (ret.) Jonathan Conricus က Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
သူက ဆက်လက်၍ “ အဓိက ခြိမ်းခြောက်မှုမှာ Golan Heights ရှိ အစ္စရေးလူ့အဖွဲ့အစည်းများဆီသို့ ဂျီဟဒီအဖွဲ့အစည်းအမျိုးမျိုး၏ မြေပြင်ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခြင်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးနှင့် စစ်ရေးအခြေအနေများ တည်ငြိမ်ပြီး ဆီးရီးယားတွင် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုရှိကြောင်းနှင့် မတူညီသော အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများ၏ ချဉ်းကပ်မှုကို ကန့်သတ်နိုင်ကြောင်း အာမခံချက်များမရမချင်း အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့များသည် တပ်ဖြန့်ချထားမည်ဖြစ်သည်။”
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကစားသမားများစွာသည် နှစ်ပေါင်း ၁၅ နှစ်နီးပါးကြာမြင့်နေသည့် အကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းရန် မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံရှိ သတ်ဖြတ်မှုများကို မျက်ကွယ်ပြုရန် ဆန္ဒရှိနိုင်သော်လည်း အစ္စရေးတွင် ထိုကဲ့သို့သော အထင်အမြင်များမရှိကြောင်း သုံးသပ်သူများက ပြောကြားခဲ့ပြီး IDF သည် အာဆတ်အစိုးရ၏ လေတပ်အခြေစိုက်စခန်းများနှင့် ဓာတုလက်နက်အသုံးပြုသည်ဟု သံသယရှိသည့် နေရာများအပါအဝင် နိုင်ငံအတွင်း တိုက်ခိုက်မှုပေါင်း ၃၀၀ ကျော်ကို ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။
တနင်္ဂနွေနေ့တွင် အစ္စရေးသည် IDF ၏ စစ်ဦးစီးချုပ်အသစ်ဖြစ်သူ Lt. Gen. Eyal Zamir သည် ဆီးရီးယားနှင့် ကြားခံနယ်မြေတွင် အခြေအနေအကဲဖြတ်မှုတစ်ခုပြုလုပ်သောအခါ အခြေအနေကို မြှင့်တင်ခဲ့ပုံရသည်။ Zamir သည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည့် ပထမဆုံး စစ်ဦးစီးချုပ်ဖြစ်သည်။
Jewish Institute for National Security of America (JINSA) မှ အကြီးတန်းအဖွဲ့ဝင် John Hannah က “ အစိုးရပြုတ်ကျပြီးနောက် [အစ္စရေး] သည် ဆီးရီးယား၏ စစ်ရေးစွမ်းရည်များကို ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့ပြီး အဆင့်မြင့်စွမ်းရည်များနှင့် လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေး [စနစ်များ] အချို့သည် ဤအစိုးရလက်ထဲသို့ မရောက်ရှိစေရန်နှင့် အစ္စရေးသည် ဆီးရီးယား [သို့] အနာဂတ်တွင် ပျံသန်းလိုပါက ရှင်းလင်းစေရန်ဖြစ်သည်။”
“ [သူတို့] သည် နယ်စပ်အနီးရှိ Druze ဒေသအချို့တွင် စစ်ဆေးရေးဂိတ်များထူထောင်ထားပြီး Druze များကို ကာကွယ်ရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ အစ္စရေးတွင် သစ္စာရှိပြီး အစ္စရေး၏ စစ်တပ်တွင် တိုက်ခိုက်နေသည့် Druze လူနည်းစုများစွာရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ဆီးရီးယားရှိ ၎င်း၏နယ်နိမိတ်အနီးရှိ Druze လူ့အဖွဲ့အစည်းများသည် ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် [ဆီးရီးယား] တွင် တွေ့မြင်ခဲ့ရသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် သတ်ဖြတ်မှုများ မခံရကြောင်း သေချာစေရန် အစ္စရေးတွင် ပြင်းထန်သော ပြည်တွင်းစိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့် အကျိုးစီးပွားရှိသည်” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
, ရှီအိုက်အစ္စလာမ်၏ လူနည်းစုဂိုဏ်းခွဲအပြင် ခရစ်ယာန်အချို့ကို ပြီးခဲ့သည့်အပတ်က ရက်အနည်းငယ်အတွင်း Tartus နှင့် Latakia ကမ်းရိုးတန်းပြည်နယ်များတွင် သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါသတ်ဖြတ်မှုများသည် အာဆတ်ကိုဖြုတ်ချခဲ့သည့် အယ်လ်ကေဒါနှင့်ဆက်နွှယ်သော Hayat Tahrir al-Sham (HTS) ၏ တပ်မှူးဖြစ်သူ al-Sharaa ဦးဆောင်သော ဆွန်နီအစ္စလာမ်အစိုးရသစ်အပေါ် စိုးရိမ်မှုများကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။
Conricus က အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှုများသည် အစ္စရေး၏ မဟာဗျူဟာကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး Alawite၊ ခရစ်ယာန်၊ ကာ့ဒ်နှင့် Druze လူဦးရေအပေါ် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုသည် ဒေသတွင်းတည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေကြောင်း အလေးအနက်ပြောကြားခဲ့သည်။
“ နိုင်ငံခြား ဂျီဟဒီအဖွဲ့အစည်းအမျိုးမျိုးမှ ဂိုဏ်းဂဏအကြမ်းဖက်မှုများစွာရှိပြီး ၎င်းသည် ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဆီးရီးယားနိုင်ငံတော်သည် လက်နက်များကို ထိန်းချုပ်သည့်အချိန်အထိ အစ္စရေးသည် အစ္စရေးအရပ်သားများ၏ အသက်အန္တရာယ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်မည်မဟုတ်ပေ” ဟု သူကဆိုသည်။
“ Hezbollah နှင့် အီရန်အဖွဲ့များသည် လက်နက်များကို ဆီးရီးယားသို့ မှောင်ခိုသွင်းရန် ကြိုးစားနေဆဲဖြစ်ပြီး တီဟီရန်သည် အေးဂျင့်များကို ဆက်လက်လည်ပတ်ရန် ကြိုးစားနေကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့သိပါသည်။ ၎င်းကို တူရကီ၏ အင်ပါယာဝါဒီဆန်သောအပြုအမူဖြင့် ပေါင်းစပ်ထားပြီး ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ ပထမကမ္ဘာစစ်အဆုံးတွင် ပြင်သစ်က သတ်မှတ်ထားသော နယ်နိမိတ်များကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးစားခြင်းသည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ကျွန်တော်ထင်သည်” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ဆီးရီးယားမှ သတင်းပေးပို့ခဲ့သော Middle East Forum ၏ သုတေသန ဒါရိုက်တာ Jonathan Spyer က ဂျေရုဆလင်၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဆီးရီးယားနိုင်ငံသည် ဂျီဟဒီတပ်ဖွဲ့များ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် စည်းလုံးနေမည့်အစား ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုလျှော့ချပြီး အားနည်းနေရန်ဖြစ်ကြောင်း Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
“ Turkey သည် HTS ၏ အဓိက ကျောထောက်နောက်ခံဖြစ်ပြီး အစ္စရေးသည် အန်ကာရာကို Hamas ၏ တက်ကြွသော လုပ်ငန်းလည်ပတ်ရေးရုံးခန်းတစ်ခုရှိသည့် ရန်လိုသောနိုင်ငံအဖြစ် မှတ်ယူသည်။ တူရကီသည် စစ်ပွဲတွင် Hamas ကို အားပေးထောက်ခံခဲ့သည်” ဟု သူကဆိုသည်။
“ ရုရှားသည် အစ္စရေးပါဝင်သည့် အမေရိကန်ဦးဆောင်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအုပ်စုကို ဆန့်ကျင်သော်လည်း နှစ်နိုင်ငံအကြား တိုက်ရိုက်ပဋိပက္ခမရှိပေ။ ရုရှားသည် ဆီးရီးယားရှိ အီရန်ကို အစ္စရေး၏ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကို မတားမြစ်ခဲ့ပါ။”
အစ္စရေးသည် Trump အစိုးရအဖွဲ့ကို ဆီးရီးယားနိုင်ငံအား အပိုင်းပိုင်းအပြတ်ပြတ်ဖြစ်အောင် ထိန်းသိမ်းထားရန် ဖိအားပေးနေသည်ဟု သိရသည်။
၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ရုရှားသည် အာဆတ်အစိုးရကိုယ်စား ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့ပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် စစ်အေးတိုက်ပွဲအပြီး ပထမဆုံးအကြိမ် ခြေကုပ်စခန်းများ ထူထောင်ခဲ့သည်။ ဂျေရုဆလင်နှင့် မော်စကိုတို့သည် IDF သည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံရှိ အီရန်အကြမ်းဖက်ပစ္စည်းများနှင့် လက်ဘနွန်ရှိ Hezbollah အတွက် ရည်ရွယ်ထားသည့် ပစ္စည်းများကို တိုက်ခိုက်သောအခါ တိုက်ရိုက်စစ်ရေးတွေ့ဆုံမှုများကို ရှောင်ရှားရန်အတွက် ပဋိပက္ခလျော့ပါးစေသည့် နည်းလမ်းတစ်ခုကို ဖန်တီးခဲ့ကြသည်။
“ HTS သည် အစ္စရေးနိုင်ငံ ကောင်းစွာသိထားသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ Assad ကျဆုံးချိန်မတိုင်မီ နှစ်ပေါင်းများစွာကပင် ထိုနေရာတွင်ရှိခဲ့ပြီး ၎င်း၏မှတ်တမ်းများအရ ၎င်းသည် [Hamas] ၏ အောက်တိုဘာ ၇ ရက် [အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှု] ကို ထောက်ခံပြီး အစ္စရေးနှင့် ဂျူးများကို ဆန့်ကျင်သည့် ဆွန်နီဂျီဟဒီအစ္စလာမ်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။” ဟု Spyer ကဆိုသည်။
“ အစ္စရေး၏ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်မတိုင်မီ အတွေ့အကြုံ၊ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်တွင်နှင့် ဂါဇာစစ်ပွဲတွင်ပင် ဆွန်နီအစ္စလာမ်များသည် မိမိတို့ကိုယ်ကို အလယ်အလတ်ဟု ပြောသည့်တိုင် အစ္စရေးလူမျိုးများအား အထင်အမြင်မလွဲမှားသင့်ကြောင်း သင်ကြားပေးခဲ့သည်” ဟု သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။