နေတိုး ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ထရမ့် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမတိုင်မီ ပူတင်သည် မည်သည့်ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်ကိုမျှ မလိုလားကြောင်း ‘လုံးဝယုံကြည်မှုမရှိ’ ဟု ပြောကြား

(SeaPRwire) –   ဥရောပခေါင်းဆောင်များသည် သောကြာနေ့တွင် အလာစကာ၌ တွေ့ဆုံမည့် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်နှင့် သမ္မတ ထရန့်တို့အကြား နောက်ဆုံးဆွေးနွေးပွဲများမှ ရလဒ်များကို စောင့်မျှော်နေကြသည်။

လစ်သူယေးနီးယား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဒိုဗီလ် ဆာကာလီယန်က ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း ဝါရှင်တန်ဒီစီသို့ ပင်တဂွန်အရာရှိများနှင့် တွေ့ဆုံရန် ခရီးစဉ်အတွင်း ဖောက်စ်နယူးစ် ဒစ်ဂျစ်တယ်သို့ ပြောကြားရာတွင် “ သူ (ပူတင်) က ယူကရိန်းကို ဆက်လက်ဖျက်ဆီးနေတဲ့အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်တစ်ခုကို လိုလားတယ်ဆိုတဲ့ အနည်းငယ်မျှသော အယူအဆအပေါ်မှာတောင် လုံးဝယုံကြည်မှုမရှိပါဘူး” ဟု ဆိုသည်။

“ အခုအချိန်မှာတောင် ခင်ဗျားတို့ သမ္မတက ဒီစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ချင်တယ်လို့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ပူတင်ကို စကားပြောဖို့ အခွင့်အရေးပေးထားပေမယ့်လည်း အဲဒီစကားပြောဆိုမှုတွေ မစတင်ခင်အထိကို သူက နေ့ရောညပါ အရပ်သားတွေကို ဗုံးကြဲနေဆဲပါပဲ” ဟု သူမက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ “ သူက ယူကရိန်းမြေကို ဆက်လက်ဖျက်ဆီးနေဆဲပါပဲ။”

ပြီးခဲ့သည့်လက ယူကရိန်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ပူတင်က ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ကျူးကျော်ခဲ့ကတည်းက မကြုံဖူးသေးသော အရပ်သားထိခိုက်သေဆုံးမှုနှုန်းများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။

“ ဒုတိယမြောက်လဆက်တိုက် ယူကရိန်းတွင် အရပ်သားထိခိုက်သေဆုံးမှုအရေအတွက်ဟာ သုံးနှစ်အတွင်း အမြင့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်” ဟု ယူအန် လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်လေ့လာရေးမစ်ရှင်အကြီးအကဲ ဒန်နီယယ်လ် ဘဲလ်က ကြေညာချက်တစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းက ယူကရိန်းကို အပြည့်အဝကျူးကျော်ပြီးနောက် ပထမသုံးလအတွင်းမှာသာ ပြီးခဲ့သည့်လထက် သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရသူ ပိုမိုများပြားခဲ့ပါတယ်။”

သောကြာနေ့တွင် ထရန့်နှင့် ပူတင်တို့ တွေ့ဆုံခြင်းသည် အရေးကြီးသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းသည် ပူတင် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုအတွင်း အမေရိကန်သို့ ပထမဆုံးအကြိမ် ပြန်လည်ရောက်ရှိခြင်းသာမက ခရမ်လင်အကြီးအကဲနှင့် အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး ၃ နှစ်ခွဲကြာ စစ်ပွဲစတင်ခဲ့ပြီးနောက် ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံခြင်းလည်း ဖြစ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။

သို့သော် ထိုတွေ့ဆုံမှုသည် မည်သည့်ရလဒ်များ ထွက်ပေါ်လာမည်ကို သံသယများ မြင့်တက်နေဆဲဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ထိုနှစ်ဦးအကြား အပြုသဘောဆောင်ပုံရသော ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုများစွာ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း စိတ်ပျက်အားငယ်နေသော ထရန့်နှင့် ပူတင်၏ ဆက်လက်ဗုံးကြဲမှုများသာ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပြီးနောက် ပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

“ ဥရောပမှာရှိတဲ့ ကျွန်တော်တို့ဟာ ရုရှား၊ အထူးသဖြင့် ပူတင်က အကြမ်းဖက်မှုများကိုသာ ပေးစွမ်းနိုင်တယ်ဆိုတာကို ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်တိုင်တွေ့ကြုံခံစားရပြီး သိပါတယ်” ဟု လစ်သူယေးနီးယား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။ “ သူတို့ဟာ သူတို့လုပ်ခဲ့တဲ့ သဘောတူညီချက်တိုင်းကို ချိုးဖောက်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာစည်းမျဉ်းတွေကို လေးစားမှုမရှိဘဲ လွတ်လပ်တဲ့နိုင်ငံတွေရဲ့ နယ်နိမိတ်တွေကို လေးစားမှုမရှိတဲ့ နယ်ချဲ့အမဲလိုက်လိုမှုမျိုးကို ဆက်လက်ထားရှိနေပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ ယုံကြည်တာက သမ္မတ ထရန့် ကိုယ်တိုင်သိမြင်ဖို့ တကယ်အရေးကြီးတာက ပူတင်ဆီကနေ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အနည်းငယ်မျှသော ဆန္ဒပင် ရှိမရှိဆိုတာပါပဲ။ မရှိဘူးဆိုရင်တော့ ခင်ဗျားတို့ရဲ့ သမ္မတဟာ အရမ်းကွဲပြားခြားနားတဲ့ လူတွေနဲ့ ဆက်ဆံရာမှာ အတွေ့အကြုံများစွာရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့အတွက် သူ့ကိုယ်ပိုင်နိဂုံးချုပ်ချက်တွေကို ချမှတ်နိုင်မယ်လို့ ကျွန်မ တကယ်ပဲ ယုံကြည်ပါတယ်။” ဟု ဆာကာလီယန်က ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ထရန့်က ပူတင်နှင့် တွေ့ဆုံမှုသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးလမ်းကြောင်းကို ရှေ့ရှုရာတွင် အကျိုးမဖြစ်ထွန်းပါက မည်သို့တုံ့ပြန်မည်ကို အသေးစိတ်ပြောကြားခြင်း မရှိသေးသော်လည်း ပူတင်က ငြိမ်းချမ်းရေးကို အလေးအနက်မထားဟု ဆုံးဖြတ်ပါက “ အလွန်ပြင်းထန်သော အကျိုးဆက်များ” ရှိလိမ့်မည်ဟု ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

အိမ်ဖြူတော်က ထရန့်သည် နောက်ထပ်ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားနေခြင်း ရှိ၊ မရှိနှင့်ပတ်သက်၍ ဖောက်စ်နယူးစ် ဒစ်ဂျစ်တယ်၏ မေးခွန်းများကို ဖြေကြားခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

ထရန့်က သြဂုတ်လ ၈ ရက်နေ့မှစ၍ ရုရှား၏ အဓိကပို့ကုန်ဖြစ်သော ရေနံအပေါ် အခွန် ၁၀၀% တိုးမြှင့်ကာ ရုရှား၏ စစ်အသုံးစရိတ်များကို ပစ်မှတ်ထားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

သို့သော် ဝါရှင်တန်က ၎င်း၏ အခွန်နှုန်းကို ၅၀% သို့ တိုးမြှင့်ပြီးနောက် အိန္ဒိယတစ်နိုင်ငံတည်းသာ နောက်ထပ်စီးပွားရေး အကျိုးဆက်များ ခံစားခဲ့ရသည်။ ထိုနှုန်းသည် အမေရိကန်ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံတစ်ခုအပေါ် ချမှတ်ထားသော အမြင့်ဆုံးအခွန်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း မူလက ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သော အခွန် ၁၀၀% အောက် အတော်အတန် လျော့နည်းနေသေးသည်။

ရုရှားရေနံကို အခြားအများဆုံး တင်သွင်းသော တရုတ်နိုင်ငံမှာမူ ဘေဂျင်းနှင့် ဝါရှင်တန်တို့က ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်များ ဆက်လက်ဆွေးနွေးနေကြစဉ် သတ်မှတ်ရက်ကို နိုဝင်ဘာလအထိ ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့သောကြောင့် အမေရိကန်၏ ဒုတိယအခွန်များမှ ကင်းလွတ်ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသည် ၃၀% သော အခွန်နှုန်းထားအောက်တွင် ရှိနေသည်။

ဖောက်စ်နယူးစ် ဒစ်ဂျစ်တယ်က ဆက်သွယ်ပြောဆိုခဲ့သော လုံခြုံရေးကျွမ်းကျင်သူများသည် ပူတင်၏ စစ်မက်လိုလားသော ရည်မှန်းချက်များကို မည်မျှတားဆီးနိုင်မည်ဆိုသည့်အပေါ် သဘောထားကွဲလွဲနေဆဲဖြစ်သည်။ နေတိုးမဟာမိတ်များက ထိုရည်မှန်းချက်များသည် ဥရောပအတွက် အသက်အန္တရာယ် ခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

မရေရာမှုများကြားမှပင် ဆာကာလီယန်က သူမနှင့် အခြားဥရောပခေါင်းဆောင်များသည် ဤတွေ့ဆုံမှုသည် ငြိမ်းချမ်းရေးအခြေချမှုမှတစ်ဆင့်ဖြစ်စေ၊ အမေရိကန်က ဥရောပမဟာမိတ်များနှင့်အတူ ရုရှားအပေါ် အရေးယူမှုများ တိုးမြှင့်ခြင်းမှတစ်ဆင့်ဖြစ်စေ စစ်ပွဲအဆုံးသတ်ရန် ချက်ခြင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ဆောင်ကြဉ်းပေးလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ ကျွန်မတို့အားလုံးအတွက်တော့ ဒါဟာ ခက်ခဲတဲ့သီတင်းပတ်ကုန်တစ်ခု ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ဒါပေမယ့် ကျွန်မတို့ကို တကယ်မျှော်လင့်ချက်ပေးတာကတော့ သမ္မတ ထရန့်က ပူတင်က ဒီစစ်ပွဲကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင် သူက ပေါ့ပေါ့တန်တန်လုပ်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောကြားခဲ့တာပါပဲ။”

“ သောကြာနေ့ပြီးတဲ့နောက် ပူတင်က ယူကရိန်းကို ဗုံးဆက်ကြဲနေမယ်ဆိုရင်တော့ ကျွန်တော်တို့ နားလည်ထားတဲ့အတိုင်း တရားမျှတမှုရဲ့ အင်အားအပြည့်အစုံနဲ့ သူက တုံ့ပြန်တော့မှာပါပဲ။”