ဘုရင် ချားလ်စ် တတိယမြောက်သည် စနေနေ့တွင် အမေရိကန်နှင့် သေဆုံးသူများ၏ မိသားစုများထံသို့ သနားကြင်နာမှုများ ပေးပို့ခဲ့သည်။
“ ဝါရှင်တန် ဒီစီရှိ လေယာဉ်မတော်တဆမှု ကြောင့် အသက်ပေါင်းများစွာ ဆုံးရှုံးရခြင်းကြောင့် ကျွန်တော်နှင့် ကျွန်တော့်မိသားစု အလွန် တုန်လှုပ်သွားပြီး စိတ်မကောင်းဖြစ်မိပါတယ်” ဟု Buckingham Palace မှ ထုတ်ပြန်သော မှတ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
“ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နှလုံးသားတွေနဲ့ အထူးစိတ်ကူးတွေက အမေရိကန်ပြည်သူတွေနဲ့အတူရှိပြီး သေဆုံးသူတွေရဲ့ မိသားစုတွေနဲ့ ချစ်ရသူတွေကို ကျွန်တော်တို့ အလွန်အမင်း စာနာပါတယ်။”
ချားလ်စ်သည် “ ဒီ ကြောက်မက်ဖွယ် ဖြစ်ရပ်အပေါ် အလျင်အမြန် တုံ့ပြန်ခဲ့တဲ့ အရေးပေါ်တုံ့ပြန်သူတွေကို အထူး ဂုဏ်ပြုချင်ပါတယ်” ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ညတွင် ကင်ဆက်စ်ပြည်နယ် ဝစ်ချီတာမြို့မှ ရီဂန်အမျိုးသားလေဆိပ်သို့ လာရောက်သော American Airlines ဒေသတွင်း လေယာဉ်ပေါ်တွင် လူ ၆၄ ဦး လိုက်ပါလာပြီး လေယာဉ်သည် စစ်တပ် Black Hawk ဟယ်လီကော်ပတာ (စစ်သားသုံးဦး လိုက်ပါလာသည်) နှင့် တိုက်မိခဲ့ပြီး လေယာဉ်နှစ်စင်းလုံး Potomac တွင် ပြုတ်ကျခဲ့ကာ လူသေကျေ လုံးဝ မရှိခဲ့ပါ။
တိုက်မိရခြင်း အကြောင်းရင်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေဆဲဖြစ်သည်။
ရှာဖွေရေးအဖွဲ့များသည် လူသေအလောင်းများကို ဆက်လက်ရှာဖွေနေဆဲဖြစ်ပြီး လေယာဉ်နှစ်စင်းလုံးကို ပြန်လည် ပြုပြင်ရေးလုပ်ငန်းများ ပြီးမြောက်သည်အထိ Potomac မြစ်ထဲတွင် ထားရှိထားဆဲဖြစ်သည်။
၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် ဘက်ဖလို၊ နယူးယောက်မြို့သို့ သွားသော လေယာဉ်တစ်စင်း ထွက်ခွာပြီးနောက် ပျက်ကျခဲ့ရာ လူ ၅၀ သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက် ယခုဖြစ်ရပ်သည် အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် ပထမဆုံး ကုန်သွယ်ရေးလေကြောင်း ယာဉ်မတော်တဆမှု ဖြစ်သည်။
ဒီဇင်ဘာလ ၂၉ ရက်က လူ ၁၇၉ ဦး သေဆုံးခဲ့သော လေယာဉ်မတော်တဆမှုအတွက် ဘုရင်သည် ဒီဇင်ဘာလတွင် သနားကြင်နာမှုများ ပေးပို့ခဲ့သည်။
“ Muan ၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သော ကြောက်မက်ဖွယ် လေယာဉ်မတော်တဆမှုကြောင့် အသက်ပေါင်းများစွာ ဆုံးရှုံးရခြင်းကို ကျွန်တော်နှင့် ကျွန်တော့်ဇနီး အလွန်စိတ်မကောင်းဖြစ်မိပါတယ်” ဟု ထိုအချိန်က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ ပြည်သူများ ဤဘေးအန္တရာယ်ကို သောကရောက်နေချိန်တွင် သေဆုံးသူများ၏ မိသားစုများနှင့် ချစ်ရသူများသည် ကျွန်တော်တို့၏ ဆုတောင်းမှုများထဲတွင် ရှိပါသည်။”
ဘုရင်မိသားစုသည် 悲劇နှင့် ကင်းကွာခြင်းမရှိပါ။ ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် ပဲရစ်မြို့တွင် ကားမတော်တဆမှုကြောင့် เจ้าหญิงไดอาน่า သေဆုံးခဲ့ပြီး ၁၉၇၉ ခုနှစ်တွင် အိုင်ယာလန်တွင် အိုင်ရစ်သမ္မတ တပ်ပုန်အဖွဲ့၏ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် နောက်ကြွင်း ဘုရင်မ ဧလိဇဘက်၏ ဒုတိယ ဦးလေးဖြစ်သူ Lord Louis Mountbatten သေဆုံးခဲ့သည်။
နောက်ကြွင်း ဘုရင်မ၏ ဦးလေးဖြစ်သူ ပရိန်း George, the Duke of Kent သည် ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် အိုက်စလန်ရှိ တပ်များသွားရောက်လည်ပတ်စဉ် လေယာဉ်ပျက်ကျမှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့သည်။ နောက်ကြွင်း ဘုရင်မ၏ ဦးလေးဖြစ်သူ ပရိန်း William, the Duke of Gloucester သည် ၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလန် Staffordshire တွင် လေကြောင်းပြပွဲတွင် လေယာဉ်မောင်းနေစဉ် လေယာဉ်ပျက်ကျခဲ့သည်။
ဘုရင်မိသားစုသည် လေယာဉ်ဖြင့် အဝေးတစ်နေရာသို့ ပျံသန်းလေ့ရှိပြီး ပရိန်း Philip နှင့် ဘုရင် ချားလ်စ် နှစ်ဦးစလုံးသည် စစ်တပ်တွင် လေယာဉ်မောင်းသင်ခဲ့ကြသည်။ ပရိန်း William နှင့် ပရိန်း Harry တို့သည် စစ်တပ်တွင် ဟယ်လီကော်ပတာ ပျံသန်းသူများလည်း ဖြစ်ကြသည်။
ချားလ်စ်သည် ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် စကော့တလန်၏ Inner Hebrides ပေါ်တွင် စစ်တပ်မဟုတ်သော လေယာဉ်ငယ်တစ်စင်းကို ပျံသန်းနေစဉ် တာယာပေါက်ကာ လေဆိပ်ကို ကျော်ပြီး ဆင်းခဲ့ရသော ကြောက်စရာ ဖြစ်ရပ်တစ်ခု ကြုံတွေ့ခဲ့သည်။
တစ်နှစ်အကြာတွင် သူသည် လေယာဉ်မောင်းလိုင်စင်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။
“ `