လတ်တလော ထုတ်ပြန်ခဲ့သော လေ့လာချက်တစ်ခုသည် ဂါဇာတွင် အစာရေစာပြတ်လပ်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ အစ္စရေးအပေါ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ တရားရုံး (International Criminal Court – ICC) ၏ စွပ်စွဲချက်များကို စိန်ခေါ်နေပြီး အကူအညီဖြန့်ဝေမှုကို ထိန်းချုပ်ရာတွင် ဟားမတ်စ် (Hamas) အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်း၏ အခန်းကဏ္ဍကို ဖော်ထုတ်ထားသည်။
ပြီးခဲ့သည့်အပတ်ကပင် ဟားမတ်စ် (Hamas) အကြမ်းဖက်သမားများက အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို သက်တမ်းတိုးရန်နှင့် ဂါဇာတွင် ဖမ်းဆီးထားဆဲဖြစ်သော ဓားစာခံ ၅၉ ဦးကို ပြန်လွှတ်ပေးရန် ငြင်းဆိုသောကြောင့် အစ္စရေးအစိုးရသည် ဂါဇာသို့ ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများ အားလုံးဝင်ရောက်ခြင်းကို ရပ်ဆိုင်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
သို့သော် ကုလသမဂ္ဂ၏ ကယ်ဆယ်ရေးအကြီးအကဲ Tom Fletcher ၏ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်မှုများကြားမှပင် ထရမ့်အစိုးရက ထိုလုပ်ရပ်ကို ထောက်ခံခဲ့သည်။
အစ္စရေးကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (IDF) ၏ နိုင်ငံတကာ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူဟောင်းနှင့် လက်ရှိတွင် Foundation for Defense of Democracies မှ အကြီးတန်းသုတေသီဖြစ်သူ အငြိမ်းစား ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး Jonathan Conricus က အစာရေစာပြတ်လပ်မှု စွပ်စွဲချက်များကို ပယ်ချပြီး ဟားမတ်စ် (Hamas) သည် ထောက်ပံ့ပစ္စည်းများကို သိုလှောင်ထားပြီး အစ္စရေးက အကူအညီများ ဝင်ရောက်နိုင်ကြောင်း သေချာစေသည်ဟု Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ “ အပစ်အခတ်ရပ်စဲစဉ်အတွင်း ထရပ်ကားအစီးရေ ၂၅,၂၀၀ ကျော် ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး လေးလစာအတွက် လုံလောက်ပါသည်။ အကယ်၍ ဗိုက်ဆာနေပါက အစားအစာမရှိခြင်းကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ဟားမတ်စ် (Hamas) ၏ အဂတိလိုက်စားမှုကြောင့်ဖြစ်သည်” ဟု သူကဆိုသည်။
အစ္စရေးပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ကျွမ်းကျင်သူများက ထုတ်ပြန်ခဲ့သော လေ့လာချက်သည် အစ္စရေး၏ နယ်မြေများရှိ အစိုးရလုပ်ငန်းများ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရေးမှူးရုံး (Coordinator of Government Activities in the Territories – COGAT) မှ အချက်အလက်များကို အခြေခံထားပြီး အငတ်ဘေး သို့မဟုတ် တမင်တကာ ချို့တဲ့စေသည့် အထောက်အထားမရှိကြောင်း ပြသခြင်းဖြင့် ထိုစွပ်စွဲချက်များကို စိန်ခေါ်နေသည်။
“ ဟားမတ်စ် (Hamas)-အစ္စရေးစစ်ပွဲ ခုနစ်လအတွင်း ဂါဇာသို့ ထောက်ပံ့သော အစားအစာ” ဟု အမည်ပေးထားသည့် လေ့လာမှုကို အာဟာရနှင့် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူများဖြစ်သော Aron Troen နှင့် Ronit Endevelt တို့က အစ္စရေးတက္ကသိုလ်များနှင့် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သုတေသီများနှင့်အတူ ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ လေ့လာမှုသည် ၂၀၂၄ ဇန်နဝါရီလမှ ဇူလိုင်လအထိ ဂါဇာသို့ အစားအစာ တင်ပို့မှုများကို ဆန်းစစ်ခဲ့သည်။
နိုင်ငံတကာ အစားအစာ ဖွဲ့စည်းမှုဒေတာဘေ့စ်များနှင့် Sphere လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ စံနှုန်းများကို အသုံးပြု၍ ကယ်လိုရီစားသုံးမှု၊ အာဟာရတန်ဖိုးနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေးလုပ်ငန်းများကို ခြေရာခံခဲ့ပြီး စစ်ပွဲ၏ ပထမခုနစ်လအတွင်း ဂါဇာသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သော အစားအစာထောက်ပံ့မှုများကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြင့် ဒေတာအခြေပြု ဆန်းစစ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
သုတေသနသည် COGAT မှတဆင့် စီမံဆောင်ရွက်သော အစားအစာများကို အကဲဖြတ်ခဲ့သည်။ ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုချင်းစီကို ၎င်း၏ စွမ်းအင်ပါဝင်မှု၊ ပရိုတင်းဓာတ်၊ အဆီဓာတ်နှင့် အသေးစားအာဟာရဓာတ်များအပေါ် အခြေခံ၍ အမျိုးအစားခွဲခြားခဲ့သည်။ ထို့နောက် လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ စုစုပေါင်း အာဟာရထောက်ပံ့မှုကို နိုင်ငံတကာ စံနှုန်းများနှင့် တိုင်းတာပြီး တိကျမှုရှိစေရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။
“ ကျွန်ုပ်တို့သည် နိုင်ငံရေးထဲသို့ မဝင်ရောက်ခဲ့ပါ” ဟု ပါမောက္ခ Ronit Endevelt က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ အာဟာရရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် ထောက်ပံ့သောအစားအစာသည် လုံလောက်မှုရှိမရှိကို သိလိုရုံသာဖြစ်သည်။ ချဲ့ကားပြောဆိုခြင်းကို ရှောင်ရှားရန် ကျွန်ုပ်တို့၏အချက်အလက်များကို အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ပြန်လည်စစ်ဆေးခဲ့သည်။”
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ ဧပြီလအတွင်း အစားအစာတင်ဆောင်သည့် ထရပ်ကားအစီးရေ ၁၄,၉၁၆ စီးသည် ဂါဇာသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး အစားအစာတန်ချိန် ၂၂၇,၈၅၄ တန်ရှိကာ တစ်ရက်လျှင် အစားအစာထရပ်ကားအစီးရေ ၁၂၄ စီးခန့် ရှိသည်။ လေ့လာမှုအရ တစ်ဦးချင်းစီ တစ်ရက်လျှင် ပျှမ်းမျှ ကယ်လိုရီ ၃,၃၇၄ ကီလိုကယ်လိုရီ၊ ပရိုတင်း ၁၀၁ ဂရမ်နှင့် အဆီ ၈၀.၆ ဂရမ်ရရှိပြီး နိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အစားအစာအကူအညီပေးရေး စံနှုန်းများနှင့် ကိုက်ညီကြောင်း သို့မဟုတ် ကျော်လွန်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။
“ ၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လတွင် Integrated Food Security Phase Classification (IPC) သည် ဂါဇာတွင် မကြာမီ အငတ်ဘေးဆိုက်ရောက်တော့မည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။ ရက်ပိုင်းအတွင်း သတိထားရမည့် နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းများသည် မီဒီယာခေါင်းကြီးပိုင်းများနှင့် နိုင်ငံရေး ကြေညာချက်များအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားပြီး အငတ်ဘေးသည် စတင်နေပြီဟု ဆိုကြသည်” ဟု ပါမောက္ခ Troen က Digital သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
“ စစ်မဖြစ်မီက လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ထရပ်ကားအစီးရေ ၅၀၀ သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုသော ထရပ်ကားများသည် နေ့စဉ် ဂါဇာသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ယင်းအရေအတွက်သည် လူဦးရေ၏လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရန် လိုအပ်သည်ဟူသော အခိုင်အမာ ပြောဆိုမှုသည် အခိုင်မာဆုံး အချက်အလက်မှားတစ်ခုဖြစ်သည်။ အမှန်တကယ်တွင် စစ်မဖြစ်မီက အစားအစာတင်ဆောင်သည့် ထရပ်ကားအရေအတွက်သည် တစ်ရက်လျှင် အစီး ၁၀၀ ဝန်းကျင် သို့မဟုတ် ထိုထက်နည်းခဲ့ပြီး ထိုအချိန်မှစ၍ သိသိသာသာ တိုးလာခဲ့သည်” ဟု သူက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ကျွန်ုပ်တို့၏ လေ့လာမှုသည် အတည်ပြုပြီးသော အစားအစာတင်ပို့မှုများကို ဆန်းစစ်ခြင်းဖြင့် ထိုကွာဟချက်ကို ဖြေရှင်းရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ကိန်းဂဏန်းများအရ ပြောင်းလဲမှုများရှိသော်လည်း မည်သည့်အချိန်တွင်မျှ အစားအစာထောက်ပံ့မှုသည် အငတ်ဘေးအဆင့်သို့ မကျဆင်းခဲ့ပါ။”
အချို့ရက်များတွင် အစားအစာရှာဖွေရန် ခက်ခဲကြောင်း ဂါဇာဒေသခံများထံမှ Digital မှ ရရှိသော သက်သေခံချက်များအကြောင်း မေးမြန်းသောအခါ Endevelt က လေ့လာမှုသည် ဂါဇာအတွင်း နောက်ဆုံး ဖြန့်ဖြူးမှုကို ခြေရာမခံကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သည်။ “ အစားအစာ မရှိဘူးလို့ မပြောနိုင်ပေမယ့် လုံလောက်တဲ့ အစားအစာတွေ ဝင်ရောက်လာကြောင်း အတည်ပြုနိုင်ပါတယ်” ဟု သူက ဆိုသည်။ “ လအများစုမှာ လုံလောက်တဲ့ အစားအစာတွေ ရရှိနိုင်ပါတယ်။”
လေ့လာမှု၏ အဓိကတွေ့ရှိချက်မှာ အစားအစာထောက်ပံ့မှုနှင့် ဖြန့်ဖြူးမှုအကြား ခွဲခြားခြင်းဖြစ်သည်။ “ ဟားမတ်စ် (Hamas) သည် အစားအစာဖြန့်ဖြူးမှုကို စနစ်တကျ လက်နက်အဖြစ် အသုံးပြုပြီး ထိန်းချုပ်ရေးကိရိယာအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်” ဟု Endevelt က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ အကူအညီများသည် လိုအပ်နေသူများထံ မရောက်ရှိဘဲ ဟားမတ်စ် (Hamas) သည် ထောက်ပံ့ပစ္စည်းများကို သိမ်းယူခြင်း၊ မှောင်ခိုဈေးကွက်တွင် ရောင်းချခြင်း သို့မဟုတ် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်တိုက်ခိုက်ရေးသမားများကို ဦးစားပေးခဲ့သည်။ အငတ်ဘေးသတင်းများသည် အကူအညီမရှိခြင်းကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ဟားမတ်စ် (Hamas) ၏ ပါဝါနှင့် အမြတ်အစွန်းကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြင့် ကန့်သတ်ထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။”
ဤတွေ့ရှိချက်များရှိနေသော်လည်း ICC ၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဝေဖန်မှုများ ဆက်လက်ရှိနေသည်။ “ အစ္စရေးကို ဆန့်ကျင်သည့် သက်သေအဖြစ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကိုးကားထားသည့် IPC အစီရင်ခံစာများသည် အကူအညီကို လှည့်စားရာတွင် ဟားမတ်စ် (Hamas) ၏ အခန်းကဏ္ဍကို ဖော်ပြရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်” ဟု Troen က ပြောကြားခဲ့သည်။
တွေ့ရှိချက်အသစ်များကို ၎င်း၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွင် ထည့်သွင်းစဉ်းစားမည်လားဟု Digital မှ မေးမြန်းသောအခါ ICC ၏ ဥပဒေစိုးမိုးရေးရုံး (Office of the Prosecutor) က “ ICC ၏ ဥပဒေစိုးမိုးရေးရုံးသည် ပါလက်စတိုင်းပြည်နယ်ရှိ အခြေအနေနှင့်စပ်လျဉ်း၍ လက်ရှိနှင့် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေသော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတစ်ခုရှိသည်။ ရုံး၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကို ရင်းမြစ်အမျိုးမျိုးမှ တည်ဆောက်ထားသည်။ ၎င်းတို့တွင် Article 15 ဆက်သွယ်ရေးများ၊ နိုင်ငံများ၊ နိုင်ငံတကာ မိတ်ဖက်များနှင့် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများမှ သတင်းအချက်အလက်များ၊ လူသိရှင်ကြားရရှိနိုင်သော သတင်းရင်းမြစ်များနှင့် သက်သေများနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်းအပါအဝင် ရုံးမှ သက်သေအထောက်အထားများကို တိုက်ရိုက်စုဆောင်းခြင်းတို့ ပါဝင်နိုင်သည်။
“ရုံးသည် ဤအဆင့်တွင် သင်၏တောင်းဆိုမှုအရ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးလုပ်ငန်းများ၏ အသေးစိတ်အချက်အလက်များနှင့်ပတ်သက်၍ နောက်ထပ်သတင်းအချက်အလက်များ ထုတ်ပြန်နိုင်ခြင်းမရှိပါ။ လျှို့ဝှက်ရေးသည် ကျွန်ုပ်တို့၏လုပ်ငန်း၏ အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ၏ တည်ကြည်မှုကို ကာကွယ်ရန်နှင့် သားကောင်များ၊ သက်သေများနှင့် ရုံးနှင့် အပြန်အလှန် ဆက်ဆံသူများအားလုံး၏ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးကို သေချာစေရန်အတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါသည်။”
ကုလသမဂ္ဂ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက Digital ကို Integrated Food Security Phase Classification (IPC) သို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး တုံ့ပြန်ရန်အတွက် နောက်ထပ်အချိန်တောင်းခံခဲ့သည်။ သို့သော် သက်တမ်းတိုးပေးပြီးနောက်တွင်ပင် မည်သည့်တုံ့ပြန်မှုမှ မပေးခဲ့ပါ။
လေ့လာမှုကို ထုတ်ဝေခြင်းသည် စိန်ခေါ်မှုများဖြစ်စေခဲ့သည်။ “ သိပ္ပံပညာရပ်နယ်ပယ်အချို့တွင် တုံ့ပြန်မှုများ ရှိနေသောကြောင့် Springer Nature အောက်ရှိ သုံးသပ်ချက်ခံ ဂျာနယ်တစ်ခုဖြစ်သည့် Israeli Journal of Health Policy Research သို့ တင်ပြရန် ရွေးချယ်ခဲ့သည်” ဟု Troen က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ကြိုးပမ်းမှုများ တိုးတက်စေရန်အတွက် ဒေတာများကို အမြန်ဆုံးရရှိစေလိုပါသည်။ သို့သော် နိုင်ငံရေးရာသီဥတုသည် သုံးသပ်ချက်လုပ်ငန်းစဉ်ကို ပုံမှန်ထက်ပို၍ ပြင်းထန်စေခဲ့သည်။”
“ ဤသည်မှာ ကျွန်ုပ်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် အတိအကျဆုံး သုံးသပ်ထားသော လေ့လာမှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်” ဟု Endevelt က ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ “ ကျွန်ုပ်တို့တွင် သုံးသပ်သူငါးဦးရှိပြီး ပုံမှန်ထက်များစွာပိုပြီး တိကျမှုရှိစေရန် လပေါင်းများစွာကြာ ပြန်လည်ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။”
ဟေဗြဲတက္ကသိုလ်၊ Ben-Gurion တက္ကသိုလ်၊ Tel Aviv တက္ကသိုလ်နှင့် Haifa တက္ကသိုလ်မှ ကျွမ်းကျင်သူများအပါအဝင် သုတေသနအဖွဲ့သည် သိပ္ပံနည်းကျ တိကျမှုရှိစေရန် ကတိကဝတ်ပြုကာ လေ့လာမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယခုအခါ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကိုးကားထားသည့် စာတမ်းသည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းများကို အကဲဖြတ်ရာတွင် ပွင့်လင်းမြင်သာသော ဒေတာ၏ အရေးပါမှုကို အလေးပေးဖော်ပြသည်။
“ အချက်တစ်ချက်မှာ ရှင်းလင်းပါသည်- ဂါဇာသို့ဝင်ရောက်နေသော အစားအစာပမာဏနှင့် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသော အငတ်ဘေးသတင်းများကို ထောက်ရှု၍ ဖြန့်ဖြူးမှုကို တိုးတက်စေရမည်” ဟု Troen က နိဂုံးချုပ်ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ကုလသမဂ္ဂအေဂျင်စီများ၊ COGAT နှင့် ပါလက်စတိုင်းအရပ်ဘက်လူ့အဖွဲ့အစည်းတို့အကြား ဟားမတ်စ် (Hamas) ၏ နှောင့်ယှက်မှုမရှိဘဲ ထိရောက်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းသည် အကူအညီလိုအပ်သူများထံ ရောက်ရှိရန်အတွက် အရေးကြီးပါသည်။”
“ `